Johan (37) onderging ‘homogenezing’: ‘Onreine geest werd verdreven’

Wat als je plots verliefd wordt op iemand van hetzelfde geslacht? ‘Je gaat toch onbewust op zoek naar manieren hoe je van dat gevoel af kan komen’, vertelt Johan (37) in Jurre’s Date. ‘Ik dacht dat antwoord te vinden in “homogenezing".'

'Je mag zijn wie je bent, maar het praktiseren dat kan niet', is de opvatting van Johans gereformeerde ouders na zijn coming-out op zijn zestiende. Hij mag niet daten en geen relatie of seks hebben met jongens. ‘Dat is dan echt zondig en slecht. Wat doe je dan? Je grijpt aan wat voor handen ligt.’

Hoe verliep de ‘homogenezing’?
Daarom gaat hij op zoek naar manieren om van zijn homoseksuele gevoelens af te komen. ‘Ik dacht dat antwoord te vinden in “homogenezing".' Via zijn stage komt Johan in contact met een evangelisatiestichting die dit aanbiedt. De ‘homogenezing’ is bij twee jonge dames thuis, op een slaapkamer. ‘Er zou een soort onreine geest uit mij verdreven worden; een soort duivel.’

‘Homo’s branden voor eeuwig in de hel’, vertelt een van zijn oud-klasgenoten zelfs tijdens een les Bijbelonderwijs in de kerk, die in het teken staat van homoseksualiteit. ‘Dat heeft mij heel erg gevormd in hoe ik uiteindelijk ben omgegaan met mijn geaardheid. Het is alsof er twee mensen in je zitten: de voorbeeldige, christelijke Johan en de Johan die je onderdrukt, maar die wel gay is. Het is een continu conflict en tweestrijd die je voelt en voert met jezelf.’

Tijdens de ‘homogenezing’ bidden Johan en de twee dames in een half uur tijd tot God dat Johans homoseksualiteit verdwijnt uit zijn leven en er heteroseksuele gevoelens worden aangewakkerd bij hem. ‘Dat was een sensationeel moment. Ik voelde mijn hele lijf warm worden, al mijn zintuigen werden geprikkeld.’

Hoe was de periode na de 'homogenezing'?
‘Het voelde alsof er een last van mijn schouders viel’, aldus Johan. ‘Ik dacht: wow, het kan dus echt. Maar ik moest weer aan een bepaald verwachtingspatroon voldoen en dat was wel pittig.’

Van zijn 16e tot 23e doet Johan zich voor als hetero. ‘Ik heb mezelf heel lang een hoop levensvreugde ontnomen.’ Hij presenteert zich zelfs als rolmodel aan andere christelijke homo’s. “’God heeft dit in mijn leven gedaan, misschien kan Hij dat ook voor jou doen.” Nu schaam ik me kapot voor dat soort dingen.’

Werkt 'homogenezing' echt?
Als hij weer gevoelens krijgt voor een jongen, begint Johan te twijfelen aan de werking van de ‘homogenezing’. ‘Het kan niet dat God zegt: “Je moet het zus en zo doen.” Ik begon mijn gevoelens voor jongens niet meer weg te bidden.’ Johan bidt tot God dat hij niet meer als hetero door het leven kan. ‘Het voelde alsof God zijn zegen eraan gaf. “Ga maar op jouw manier, stap uit je cocon.” Voor mij was dat vrijheid.’

Of ‘homogenezing’ echt kan werken? ‘Nee’, antwoordt Johan stellig. ‘Als ik de verhalen hoor van mensen die dit soort zelfde praktijken hebben ondergaan en zie wat voor schade dat heeft aangericht, denk ik: ergens klopt het niet. Mensen groeien op met het idee dat ze niet goed zijn zoals ze zijn, dat ze verlossing of redding nodig hebben. In de basis zijn die mensen al beïnvloedbaar en dat vind ik een gevaarlijke ontwikkeling. Nu zeg ik weleens vloekend: “Wat heb ik mezelf aangedaan?”’

‘Het enige wat we echt zeker weten – over dit soort “therapieën” – is dat mensen er slechter uit komen’, vult Philip Tijsma van LHBTQIA+-belangenorganisatie COC Nederland in augustus 2022 aan in de podcast Alledaagse Vragen. Op dat moment zijn er nog zeker vijftien aanbieders van ‘homogenezing’ bekend in Nederland. ‘Het leidt tot depressies, zelfmoordgedachten, eetproblemen en seksuele problemen. Kortom: mensen gaan eraan kapot.’

Volgens Tijsma zijn er in augustus 2022 ongeveer vijfenzestig slachtoffers van ‘homogenezing’ bekend, onder wie Johan. ‘Maar dat is het topje van de ijsberg, waarschijnlijk. We weten uit buitenlands onderzoek dat drie tot vijf procent van de mensen in de gemeenschap hiermee te maken krijgt. Het is natuurlijk geen genezing, want je bent niet ziek. Er is niks mis met je als je homo, lesbisch, bi of transgender bent.’