Hoe groot is de impact van exposer Youness?

De Marokkaans-Nederlandse gemeenschap maakt een vuist tegen exposer Youness, die op Instagram en YouTube jonge vrouwen aan de schandpaal nagelt.

In het weekend van 13 februari besluit politicus Tofik Dibi zich niet langer stil te houden. ‘Er was een tijd dat ik doodsbang was voor jongens als Youness. Ik wilde een goede moslim zijn en wat als iemand ineens zegt dat je dat niet bent? Wat zullen mensen dan denken? Als ik afga op mijn DM’s ben ik niet de enige’, schrijft hij op Instagram. En dat blijkt. Het statement dat hij in zijn stories plaatst wordt massaal gedeeld door mensen die zich herkennen in zijn woorden. Zo ook presentator Sahil Amar Aïssa, die de boodschap van Dibi onder zijn volgers verspreidt. ‘Tofik was het gewoon zat. En riep op tot het rapporteren van Youness, toen ben ik aan boord gesprongen. Want het is echt een gezwel online en het is heel eng hoeveel macht hij heeft.’

Framing 
Hoewel zowel Dibi als Sahil zich duidelijk uitspreken tegen deze praktijken zijn ze ook terughoudend. Niet omdat ze bang zijn voor Youness, maar omdat ze bang zijn voor negatieve framing van de moslimgemeenschap in zijn algemeenheid. Daarom geeft Dibi op zijn beurt aan hierover niet in de media te willen reageren, daarbij heeft hij alles al gezegd op Instagram. Sahil zegt hierover: ‘Vaak als het buiten onze gemeenschap (de Marokkaans-Nederlandse) reikt, dan wordt het in een soort islamofoob kader geplaatst waarin de hele gemeenschap gebagatelliseerd wordt, terwijl het eigenlijk gaat om een probleem binnen in die gemeenschap. Dus je voelt een neiging van controlebehoud vanuit mensen zoals mij en Tofik.’

Haatvlogger
Het verhaal van Youness krijgt voor het eerst publieke aandacht in het KRO-NCRV-programma Propaganda. Daar vraagt presentator Charisa Chotoe aandacht voor de misinformatie die wordt verspreid door de influencer, of haatvlogger, Youness Ouaali (goed voor 83.000 volgers op Instagram en tienduizenden views op YouTube). ‘In verschillende YouTube-filmpjes, waaronder over de vrouwelijke maagdelijkheid, verdraait hij het nieuws en hij post vrouwen op zijn Insta die niet volgens zijn standaarden leven’, schrijft Chotoe op Instagram.

Kuisheidsregels
Op zijn kanalen licht Youness moslims uit die niet passen binnen het beeld dat hij heeft over hoe een ‘goede moslim’ zou moeten zijn. En dan gaat het voornamelijk over de kuisheidsregels. Volgens Dibi heeft hij het gemunt ‘op zwakbegaafde meisjes, op meisjes die een onschuldig dom dansje doen op TikTok of een foto posten met krullend haar, of op jongens met vrouwelijke trekjes.’ Youness neemt naar eigen zeggen geen blad voor de mond. ‘Wat me niet bevalt pak ik aan. Het boeit me vrij weinig wat anderen daarvan vinden. Liever gehaat om wie ik ben, dan geliefd om wie ik niet ben’, zo schrijft hij in de beschrijving van zijn YouTube-kanaal.

Maagdelijkheid
Hij zegt bijvoorbeeld dat het mogelijk is te kunnen zien of een vrouw maagd is en dat het als dat zo is ze bij de eerste keer seks zou moeten bloeden. Feitelijk onjuist, volgens de gynaecoloog met wie Chotoe de beweringen doorneemt. Toch is Youness’ video intussen veertigduizend keer bekeken, wat betekent dat er veertigduizend mensen zijn die nu wellicht denken dat dit klopt.

Digitale schandpaal
Even zorgwekkend is zijn gedrag op Instagram. Waar hij (voornamelijk) meisjes publiekelijk aan de schandpaal nagelt. ‘Ik heb als jongen heel makkelijk praten’, aldus Sahil. De grenzen voor mannen lijken namelijk een stuk rekbaarder dan voor vrouwen, zo legt hij uit. ‘Maar zodra een dame, volledig gekleed – soms zelfs met hoofddoek – dertig seconden danst op Taylor Swift op haar slaapkamer, wordt zij door een bepaald deel van de gemeenschap al verguisd. De kern van het probleem is het patriarchaat, het sentiment waarvanuit een man dicteert hoe een vrouw zich moet gedragen.’

Exposen
De gevolgen van zijn berichten en filmpjes zijn groot. Jonge mensen worden geëxposed en als gevolg daarvan gechanteerd en bedreigd, en hun reputatie wordt besmeurd. ‘Al jaren zijn mensen doodsbang voor wat hij en zijn soort met hun reputatie kunnen doen in de gemeenschap’, schrijft Dibi. Het blijft namelijk niet bij online haat; het trekt zich door in het echte leven van deze meisjes. ‘Je wordt met een scheef oog aangekeken binnen je buurt, online en binnen je familie. Het gaat er daarbij niet eens om wat je precies hebt gedaan. Het feit dat je op zo’n pagina staat heeft al impact’, volgens Sahil. Dat merkt hij nu ook weer in zijn eigen omgeving. ‘Een vriendin van mij, die het bericht van Tofik ook gedeeld had, kreeg de vraag van haar ouders of ze het weer wilde verwijderen omdat ze bang waren dat Youness iets slechts over haar zou gaan zeggen.’

Rapporteren
Nu maakt de Nederlandse moslimgemeenschap een vuist tegen dit soort praktijken. Met Chotoe en Dibi voorop. Dibi: ‘Het lijkt eng, I know, maar toch: raap je moed bij elkaar, spreek je uit, niet alleen tegen deze chappie maar tegen ze allemaal, waar ook. Want: "Je stilte zal je niet beschermen.” Op een gegeven moment ben jij aan de beurt.’ Ze doen dit door het bericht massaal te delen en Youness te rapporteren online. De dank aan Dibi hiervoor is groot. Hij wordt overladen met berichten. ‘Heel erg nodig dit! Dank Tofik’, schrijft de een. ‘Eindelijk iemand die er iets aan wil doen’, schrijft een ander.

Sahil en Tofik DIbi zijn, in samenspraak met een aantal andere bekende Marokkaans-Nederlandse mannen een petitie gestart tegen online shaming. Die kan je hier vinden.