Wat zijn je rechten als je in een tochtig huurhuis woont?

Wist je dat je als huurder recht hebt op dubbelglas? De meeste huurders weten dit niet, wat betekent dat ze onnodig in een slecht geïsoleerd huis wonen en zich scheel betalen aan stookkosten.

Zo ook Eva Bollen. Ze woont in de Vogelbuurt in Amsterdam, in een huurwoning met energielabel E. ‘Dit zijn dubbele ramen uit 1985 die amper nog een functie hebben’, wijst ze aan. ‘In de avond zit ik hier met beenwarmers om een beetje warm te blijven.’ Geld om de verwarming aan te zetten heeft Bollen namelijk niet. In verband met de hoge gasprijzen kan ze haar energierekening niet meer betalen, wat betekent dat haar thermostaat nu op zestien graden staat. ‘Dat geeft een armoedig gevoel.’

Energiearmoede
Ongeveer een half miljoen Nederlanders leeft in energiearmoede. Zij kunnen, net als Bollen, de verwarming niet op een aangename temperatuur zetten omdat de rekening dan onbetaalbaar wordt. Zo ook in Amsterdam-Noord, waar het aandeel mensen met energiearmoede bovengemiddeld hoog is. Opvallend is dat het grootste deel van deze mensen in huurwoningen van coöperaties woont. In slecht geïsoleerde huizen. ‘Dat betekent dat mensen ook een hoge energierekening hebben. En dat die hoge rekening een probleem is, omdat de mensen een laag inkomen hebben’, aldus Peter Mulder van TNO. Maar liefst vijfenzeventig procent van de energiearme huishoudens woont in een corporatiewoning, blijkt uit recent onderzoek van TNO.

Schaamte
Dat geldt ook voor Bollen, die met de huidige gasprijzen geen andere optie ziet dan de verwarming uit te draaien. ‘Vanaf januari ga ik honderdvijftig euro meer betalen’, vertelt ze bij Khalid & Sophie. Dat betekent dat ze maximaal nog zo’n tweehonderdvijftig euro in de maand overhoudt. Deze rekening maakt dat Bollen ergens zal moeten besparen om alles te kunnen betalen, maar dat zijn pijnlijke keuzes. ‘Ik denk dat ik maar minder moet gaan eten, of zo. Ik weet het niet. Ik heb nog het geluk dat ik een vrij groot sociaal netwerk heb, ik kan mijn mondje wel roeren. Maar er zijn ook een heleboel mensen die dat niet hebben. Ik vind het heel naar om hulp te vragen, zeker als het om armoede gaat. Maar er zijn ook mensen die dat helemaal niet durven te vragen. Het veroorzaakt heel veel stress en schaamte.’

Tegemoetkoming
Mensen krijgen dit jaar een tegemoetkoming voor de hoge energierekening. ‘Een doekje voor het bloeden’, noemt Bollen het. Mulder vindt de tegemoetkoming begrijpelijk, maar niet de juiste oplossing. ‘Die ligt niet in het sleutelen aan de energierekening, maar in verduurzaming van de woningvoorraad.’ Huizen moeten beter geïsoleerd worden.

Of woningcorporaties dat zullen doen? Zeno Winkels, directeur van de Woonbond, denkt van niet. ‘Het is hetzelfde als met een oude auto: als je weet dat je hem gaat verkopen doe je er geen nieuwe banden meer onder en laat je de oliewissel ook maar zitten. Zo gaan woningcorporaties ook met hun vastgoed om als ze weten dat ze het gaan renoveren of slopen. Dan investeren ze een tijdje niet in hun woning. Maar de huurder blijft wel achter in een woning met een heel slecht energielabel.’

Energiecoach
Het huis van Bollen staat ook op de lijst om gerenoveerd te worden, net als de rest van de Vogelbuurt. ‘De bedoeling is dat het volgend jaar gaat beginnen. Maar dat betekent dat we nog een koude winter door moeten en er zijn ook mensen waarbij de renovatie pas over drie of vier jaar gaat beginnen.’ Tot die tijd krijgen de bewoners hulp van een zogenaamde energiecoach van de gemeente. ‘Dan krijg je wat radiatorfolie, tochtstrips en een zandlopertje zodat je nog korter gaat douchen. Een energiecoach suggereert dat het probleem bij de bewoner ligt, terwijl die corporaties gewoon aan de slag moeten.’

2,7 miljard
Het Nationaal Isolatieplan moet daar verandering in brengen. Honderd miljoen euro voor de verduurzaming van huizen en honderdvijftig miljoen voor de gemeenten om energiearmoede aan te pakken. Daarmee moet het probleem verholpen worden. ‘Het is een hele mooie eerste stap waar we met elkaar mee aan de slag kunnen’, aldus Vincent Feith van Stichting !WOON bij Kassa. Maar het is niet genoeg. ‘Uit een doorrekening van de Woonbond en de FNV blijkt dat om de hele bestaande woningvoorraad te isoleren 2,7 miljard euro nodig is. Dus hierna zullen nog wel wat stapjes gezet moeten worden.’

Isolatie-eis
Voordat het geld er is moet er dus iets anders gebeuren. Namelijk: de isolatie-eis. Feith: ‘Wij vonden een wetsartikel uit 2006 dat zegt dat bij huurders die bereid zijn een redelijke huurverhoging te betalen voor woningisolatie – zoals bijvoorbeeld dubbelglas – dat verhuurders dan verplicht zijn daar medewerking aan te verlenen.’ De energiebesparing is hoger dan de huurverhoging die daar tegenover staat.