Hoe lossen we de koopkrachtkrimp op?

Steeds meer mensen hebben moeite met rondkomen. De hoge gasprijzen en de stijgende prijzen in de supermarkt maken het steeds moeilijker. Hoe lossen we dat op?

Op dit moment heeft ons land te maken met de grootste koopkrachtkrimp sinds de Tweede Wereldoorlog. En de effecten daarvan zijn groot, weet armoede-wethouder en locoburgemeester van Amsterdam, Marjolein Moorman. ‘Ik hoor verhalen van mensen waarbij de energierekening met driehonderd of vierhonderd euro per maand omhooggaat. Als je dan al heel krap zit en aan het einde van de maand niet eens uitkomt, hoe moet je dat dan neerleggen?’

De inflatie treft allang niet meer alleen de mensen met een klein inkomen of de mensen met een uitkering. ‘Ook de lagere middeninkomens en mensen met een modaal inkomen of net iets daarboven. En dat zijn mensen die nu nog geen aanspraak kunnen maken op armoedevoorziening. Zij hebben natuurlijk wel hun inkomen en uitgaven in balans; dan worden dat enorme bedragen die je niet zomaar kan neerleggen. Dat is wat het Centraal Planbureau (CPB) ook al zegt: er kunnen veel meer mensen in de armoede terechtkomen.’

Er moet meer solidariteit komen, bepleit Financial Times-journalist Martin Wolf in Buitenhof.Bedrijven die enorme winsten maken – zoals energiebedrijven – moeten meer belasting gaan betalen en de rijken moeten zorgen dat de armen niet buiten de boot vallen. ‘Een boodschap naar mijn hart’, aldus Moorman. ‘In Engeland doen ze dat ook. Bedrijven als Shell - dat 18 miljard winst heeft gemaakt als gevolg van het feit dat de brandstofprijzen stijgen - die worden nu in Engeland zwaarder aangeslagen. Als een soort “bof-belasting”, zo wordt dat ook wel genoemd.’ Een heel verstandig idee, vindt Moorman. ‘Ook in Nederland. Ik denk dat juist deze tijd vraagt om solidariteit. Als ik Martin Wolf hoor zeggen dat het eat or heat is, dan gaat het dus eigenlijk gewoon om levens. De vraag of mensen voldoende te eten hebben of moeten kiezen om te stoppen met douchen of om de thermostaat uit te zetten. En dat is wat heel veel mensen die het niet zo breed hebben al lang doen.’

Wat moet er gebeuren tegen hoge inflatie en prijsstijgingen?

• Focus verleggen: 'Voor een hele grote groep Nederlanders is de rek er echt uit', aldus Arjan Vliegenthart, directeur van het Nibud in Kassa. 'Het staat ook een beetje pedant als het Nibud gaat zeggen hoe je verder moet bezuinigen. Als je al heel lang van heel weinig moet rondkomen weet je eigenlijk al heel goed dat je niet naar het A-merk maar onder in het schap moet kijken. Die mensen hebben gewoon een te laag inkomen om rond te kunnen komen.’
• Inkomsten: ‘Het minimumloon en de uitkeringen moeten omhoog om een groep mensen rond te kunnen laten komen. Het effect is dan normaal gesproken dat andere lonen ook zullen stijgen.’
• Uitgaven: ‘In Frankrijk is de energieprijs gemaximeerd. In België heb je een sociaal tarief: als je een laag inkomen hebt betaal je minder voor je energie.’
• Niet alleen de regering: ‘Ook woningbouwcorporaties die woningen moeten isoleren, energiebedrijven die moeten zorgen dat het betaalbaar blijft voor mensen om in een woning te blijven wonen en het daar een beetje warm te kunnen houden, en werkgevers. Iedereen is aan zet.’