#Ikredhetnietmeer: hoe inflatie 1,3 miljoen Nederlanders in de problemen brengt

Veel mensen kunnen de eindjes niet meer aan elkaar knopen door de toenemende inflatie. Met de campagne #ikredhetnietmeer wil Kassa mensen, die het financieel niet meer redden en niet kunnen wachten op een maatregelenpakket ergens in 2023 , een gezicht geven.

Normaal gesproken liggen de energiekosten van de alleenstaande Merel de Looi op zo’n 49 euro per maand. ‘Ze leeft al extreem zuinig: ze doucht één keer per week en kookt met haar magnetron. Ze maakt zich enorm zorgen over wat komen gaat, want in februari loopt haar vaste energiecontract af’, aldus Kassa-presentator Amber Kortzorg, die De Looi tijdens een uitzending van het programma sprak. ‘We rekenden uit dat zij straks meer dan 150 euro per maand kwijt is. Met een inkomen van 1200 euro per maand, heeft ze geen idee hoe ze dat moet gaan betalen.’

1,3 miljoen mensen
De Looi redt het niet meer. Net als een heleboel andere Nederlanders. ‘Er zijn 2,5 miljoen huishoudens aan het puzzelen, waarvan ongeveer 1,3 miljoen de puzzel eigenlijk niet kunnen leggen omdat ze te weinig stukjes hebben’, vertelt Arjan Vliegenthart, directeur van het Nibud, bij Kassa. De stijgende prijzen raken een steeds grotere groep mensen in de portemonnee. Waar eerder een op de dertien kinderen in ons land opgroeit in armoede is dat er straks een op de tien, benadrukt Kortzorg.

Rek is eruit
Het gaat om mensen die ‘voorheen nog net de eindjes aan elkaar konden knopen door hun geld heel bewust geld uit te geven. Het zijn consumenten die bijvoorbeeld altijd speuren naar supermarktaanbiedingen en deze in bulk inkopen, de auto zo vaak mogelijk laten staan, en de verwarming standaard een paar graden lager zetten. Maar daar red je het in deze tijden niet meer mee’, aldus Kortzorg. De rek is er voor een hele grote groep Nederlanders echt uit, weet ook Vliegenthart. ‘Het staat ook een beetje pedant als het Nibud gaat zeggen hoe je verder moet bezuinigen. Als je al heel lang van heel weinig moet rondkomen weet je al heel goed dat je niet naar het A-merk, maar onder in het schap moet kijken.’ En juist de prijzen onder in het schap van ‘de allergoedkoopste boodschappen, waar veel mensen van afhankelijk zijn, zijn sterk gestegen’, weet Kortzorg. Het probleem is dus niet de omgang met geld, maar simpelweg het gebrek eraan. ‘Die mensen hebben gewoon een te laag inkomen om rond te kunnen komen’, bevestigt Vliegenthart.

Vrijwilligers
Veel mensen die leven in armoede hebben een groot vangnet om op terug te vallen. ‘Om vrijwel iedere persoon in armoede staat een groep vrijwilligers klaar ter ondersteuning’, weet Kortzorg. Zoals bijvoorbeeld de mensen van de Voedselbank, zij zien het aantal mensen dat van hen afhankelijk is wekelijks toenemen. Of de Groningse ondernemer Appie Wijma (12 september te zien in de uitzending van Kassa), die een minimacamping is gestart: een plek waar mensen op bijstandsniveau een week gratis kunnen kamperen. ‘Enerzijds vind ik dat hartverwarmend, want het is geweldig dat veel burgers voor elkaar klaarstaan. Tegelijkertijd vind ik dat dit niet louter op de schouders van vrijwilligers zou moeten neerkomen. Het is beschamend dat in een land als Nederland, waar zo veel geld is, überhaupt een Voedselbank of minimacamping bestaat. Het zou een taak van de overheid moeten zijn, om het geld dat er is eerlijker te verdelen. Zodat iedereen een volwaardig bestaan kan leiden in dit land.’

Zelfredzaamheid?
De huidige inflatie maakt zichtbaar wat al die vrijwilligers jarenlang hebben opgevangen. En wat voor uitwerking zelfredzaamheid – ‘het sleutelwoord van de drie opeenvolgende kabinetten-Rutte’ – op hen heeft. ‘Minder overheid, meer eigen verantwoordelijkheid. Met het idee dat individuele vrijheid het grootste goed is. Maar ik denk dat we met elkaar moeten toegeven dat niet iedereen in Nederland kan terugvallen op zichzelf of de directe omgeving. Mantelzorgers staan op omvallen, gemeenten hebben structureel te weinig budget om mensen te ondersteunen. Ik maak me daar zorgen over. Het is bewezen dat mensen die in armoede leven, chronische stress en veel psychische klachten ervaren. Daarnaast leeft deze groep gemiddeld 15 jaar in slechtere gezondheid en komt deze groep 6 jaar eerder te overlijden. Je krijgt straks dus te maken met een enorme groep mensen die, door alle geldzorgen, dreigt uit te vallen en dus ook geen volwaardige bijdrage meer kan leveren aan de maatschappij. Dat is niet alleen heel schrijnend voor deze groep, maar kost de samenleving ook ontzettend veel geld. Investeren in deze groep mensen is dus niet alleen een daad van barmhartigheid, maar ook een simpele kosten-baten-kwestie.’

#Ikredhetnietmeer
Met de actie #ikredhetnietmeer wil Kassa de groep van 1,3 miljoen mensen een gezicht geven. ‘Niet alleen burgers die op bijstandsniveau leven, maar ook de groeiende groep Nederlanders die het, ook met een modaal inkomen, niet langer redt. We willen deze groep een podium bieden en tegelijkertijd kritisch blijven monitoren met welke oplossingen de overheid komt. Is het genoeg? Is het duurzaam? Wordt er aan iedereen gedacht? Heeft een bepaalde regeling mogelijk een onvoorzien effect? Wij zijn de ogen en oren van de samenleving. Politici maken beleid, wij toetsen dit aan de werkelijkheid. Iedereen die knel komt te zitten, krijgt bij Kassa een plek.’ Toch is dat niet altijd makkelijk: ‘Helaas rust op armoede nog steeds een enorm taboe. En daarom is het soms lastig mensen te vinden die zich durven uitspreken. We hopen dit taboe met onze actie #ikredhetnietmeer te doorbreken. Jouw verhaal mag er zijn en je staat niet alleen. Ik hoop dat zoveel mogelijk Nederlanders deze boodschap ondersteunen.’