Waar moeten dak- en thuislozen heen nu de noodopvang sluit?

‘Feitelijk is dit het einde van de lockdown’, aldus demissionair premier Mark Rutte tijdens de laatste coronapersconferentie. Voor de meeste mensen een prettige boodschap, maar toch is er een groep die deze uitspraak wellicht vreesde, namelijk de dak- en thuislozen.

De speciale coronanoodopvang waar veel dak- en thuislozen afhankelijk van zijn sluit de deuren. Vanaf deze week zijn zij weer zelf verantwoordelijk voor het regelen van een slaapplek.

‘Deze noodopvang, zoals we die de afgelopen maanden hebben ingericht, is echt verbonden aan de maatregelen omtrent corona’, vertelt wethouder van de gemeente Amsterdam Simone Kukenheim. ‘Als je aan alle Nederlanders vraagt zo veel mogelijk thuis te blijven, en als je bovendien daarnaast inloopplekken als bibliotheken of cafés sluit, dan is er voor daklozen niet heel veel meer over en moet je zorgen dat zij op een goede plek terechtkunnen.’ Die situatie is nu veranderd. ‘Dat is waarom deze noodopvang nu sluit’, aldus Kukenheim in De Nieuws BV. 
 
Gratis bed en een goed gesprek
Dat neemt volgens Kukenheim niet weg dat er veel alternatieve opvangplekken (in Amsterdam) zijn voor dak- en thuislozen. ‘We gaan dat zelfs nog wat 'opplussen' dit jaar. Maar de bredere vraag is natuurlijk: moet je niet nog iets anders doen voor deze, toch vaak kwetsbare, groep mensen? Volgens mij wel.’ Een noodopvang is daar alleen niet de juiste plek voor, volgens de wethouder. ‘Dat is gewoon een gratis bed en wat eten terwijl je eigenlijk een goed gesprek met iemand wil voeren, in een tijdelijke setting waar je iemand ook onderdak kan bieden, om te vragen wat voor iemand de volgende stap kan zijn. En hoe hij of zij geholpen kan worden.’

Hotel Buitenlucht
Ook Dennis Lahey, woordvoerder van Straatalliantie, hoopt op een betere opvangplek voor dak- en thuislozen. Afgelopen week wist hij aandacht te vragen voor de situatie van deze mensen met zijn actie Hotel Buitenlucht. ‘We hebben in het Vondelpark een receptieplek geopend waar mensen op een belletje kunnen drukken, en dan komen er prachtige piccolo’s aan die je vervolgens begeleiden naar een van de plekjes achter de bosjes of onder de brug.’  

Vrienden
Sydney Sinkamba is zelf afhankelijk van de noodopvang in Utrecht. ‘De noodopvang heeft mij heel goed geholpen, zeker in deze tijd van het coronavirus. (…) ik heb gemerkt dat veel mensen de hulp van de noodopvang nodig hebben.’ Voordat de coronanoodopvang werd geopend sliep Sinkamba bij vrienden. ‘Ik heb een netwerk van goede mensen om mij heen, daar ben ik heel blij om. Maar het is iedere dag zoeken en kijken naar waar je gaat slapen en dat soort dingen. Dat gun ik niemand. Dat is gewoon lastig.’ Nu is Sinkamba opnieuw op zichzelf en zijn vrienden aangewezen.

Ondersteuning
‘Het wordt weer overleven’, aldus Lahey. ‘Mensen horen niet tegen hun zin buiten te slapen.’ Daarom hoopt Lahey op de structurele en betere oplossing zoals Kukenheim die voor ogen heeft. ‘Dat is altijd beter. Maar wij zeggen wel: zolang mensen binnen kunnen slapen, daar rust krijgen en daar ook de ondersteuning krijgen in het vinden van de weg (…) dan help je mensen sneller op het goede spoor te komen. Dat is voor deze mensen die nu weer uit de opvang gaan, voor wie het nog niet gelukt is om een goede route te bepalen, enorme uitstel.’

Maatwerk
Volgens Kukenheim is het lastig om een eenduidige oplossing te bedenken voor deze groep, omdat hij zo divers is. Iedere type dakloze heeft een andere hulpbehoefte. Dat herkent ook Sinkamba. ‘Ik vind het belangrijk om op maat naar de mensen te kijken: wat is het verhaal erachter, wat is het toekomstperspectief? Daarom ben ik hier, om te laten zien dat het mensen zijn met verschillende uitdagingen in het leven. Maar als er contact met deze mensen is kunnen we naar de oplossingen zoeken, in plaats van een beeld te schetsen van daklozen. De potentie die daarin zit en de kennis, er is zo veel.’