Kunnen uit huis geplaatste kinderen van gedupeerden van het toeslagenschandaal nu terug?!

In vijf jaar tijd zijn er meer dan elfhonderd kinderen van gedupeerden in het toeslagenschandaal uit huis geplaatst. Vanaf deze week kunnen ouders van wie het kind uit huis is geplaatst terecht bij een Landelijk Ondersteuningsteam. Daarnaast kunnen zij met behulp een advocaat (op kosten van de staat) de uithuisplaatsing van hun kind aanvechten.

1115 kinderen van gedupeerden van het toeslagenschandaal werden tussen 2015 en 2020 uit huis geplaatst. En dat aantal is in werkelijkheid waarschijnlijk nog veel hoger, omdat een heleboel gevallen hierin niet zijn meegerekend. In totaal zijn zo’n 70.000 kinderen de dupe geworden van het toeslagenschandaal, en een op de drieënzestig moest dit bekopen met een uithuisplaatsing, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Het CBS kan niet zeggen hoeveel kinderen tussen 2015 en 2020 in totaal in Nederland uit huis zijn geplaatst, zo laat de instantie weten aan de NOS.

De zoon van Janet
Een van die kinderen was de zoon van Janet Ramesar uit Alleen tegen de Staat. Janet was ziek, maar kon door de schulden geen zorg betalen. Negen jaar lang werd ze alsmaar zieker en zieker. ‘Er is niemand die je wil helpen. Ik heb aan elke bel getrokken (…) maar dat kon allemaal niet’, vertelt Janet bij De Nieuws BV. Tot ze ook het huishouden niet meer kon doen. Toen werd er ingegrepen, hij werd uit huis geplaatst. Die dag is inmiddels drie jaar geleden. ‘Ik werd gebeld door school dat ik langs moest komen. Ik vroeg waarom, maar dat konden ze mij niet vertellen. Dus ik dacht dat hij iets stouts gedaan had. Toen ik op school kwam, kreeg ik de schok van mijn leven. Dit had ik niet verwacht. Als ik had geweten dat ze zouden zeggen dat mijn kind per direct weg moest, dan had ik me daarop voorbereid en dan had ik iemand - een advocaat of tenminste iemand - meegenomen. Nu was ik daar helemaal alleen, bij een gesprek dat een halfuurtje duurde, inclusief afscheid nemen. Ik weet niet hoe ik weer naar huis ben gelopen.’

Een maand later zou ze haar zoon, op haar verjaardag, weer zien. Ook zou de uithuisplaatsing maar tijdelijk zijn. ‘Dat is dus nooit gebeurd.’ Ze ziet haar zoon op dit moment nog steeds maar 1,5 dag per maand. ‘Daar moet je alles inproppen. Dan moet je nog een bezoekje doen aan opa en oma en de tantes. Dat lukt gewoon niet helaas.’

Achteraf gezien blijken een aantal zaken niet te kloppen in het proces van de uithuisplaatsing van de zoon van Janet. ‘Ik heb Veilig Thuis niet gezien voor dat gesprek. Zij hebben niet met mij gesproken. Het was een mededeling vanuit school en het werd gepresenteerd alsof het allemaal al zo was. Ik kon er niks tegen inbrengen. Pas achteraf ga je nadenken.’

Gratis advocaat
Mensen zoals Janet kunnen vanaf nu dus gratis hulp krijgen van een gespecialiseerde advocaat. Althans: ‘Ik hoop dat ze gespecialiseerd zijn. In het toeslagenschandaal zelf kan je ook gebruikmaken van zo’n advocatenpoule. Daar heb ik al van heel veel ouders gehoord dat ze bijvoorbeeld een advocaat kregen die gespecialiseerd was in huurrecht.’ Daar hebben de ouders natuurlijk weinig aan. Daarnaast lijkt het gratis, maar in de praktijk komt het erop neer dat de advocaat in kwestie maar voor een klein aantal uren betaald wordt om aan de zaak te werken. ‘Zo’n advocaat moet zijn werk kunnen doen, en dat goed kunnen doen. Dat is niet een paar uurtjes werk, dat zijn vele uren werk. Ze moeten dossiers lezen en van alles uitzoeken.’

Landelijk Ondersteuningsteam
Naast de hulp van advocaten kunnen de ouders ook beroep doen op een Landelijk Ondersteuningsteam; dat zijn mensen die niet verbonden zijn aan de gemeente of jeugdbescherming. ‘Ik heb even de website bekeken. Daar staat eigenlijk nergens wie ze dan wel zijn. In de disclaimer staat dat ze niet verantwoordelijk zijn voor eventuele fouten op de website. Ik ben iemand die altijd alles gaat uitzoeken en dit wekt bij mij geen vertrouwen.’

Luisteren naar de ouders
En vertrouwen is nou juist zo belangrijk voor deze ouders. ‘Er zitten geen gezichten achter, dat maakt het ook lastig. Het moet wel vertrouwd voelen.’ Het Landelijk Ondersteuningsteam geeft ook aan geen garanties te kunnen bieden over of kinderen weer naar huis kunnen komen. Volgens Janet moet er beter geluisterd worden naar de ouders, naar wat zijn nodig hebben. ‘Zo kan je betere hulp bieden.’