Hoe lossen we de wooncrisis op?

Zondag organiseert een collectief dat zich Het Woonprotest noemt een protest op De Dam, om de woningcrisis aan te kaarten.

Een versoepelde huurwet heeft tot gevolg dat huisbazen hun woningen tijdelijk mogen verhuren. Het was bedoeld om de huurmarkt open te trekken. ‘Te veel huurders bleven bijvoorbeeld lang in een kleine stadswoning zitten, waardoor de doorstroming vastliep,’ analyseerde de Volkskrant onlangs. De regel was ook bedoeld om verhuren aantrekkelijker te maken, waardoor er meer huurhuizen vrij zouden komen. Maar het resultaat van de nieuwe wet is dat ‘flexhuurders’ van huurhuis naar huurhuis trekken, als nomaden met zware huurlasten, steeds met tijdelijke huurcontracten.

Follow the money
Of dit verhaal over de woningmarkt, op Follow the money: beleggers op de woningmarkt die alleen maar meer willen bouwen als ze de huren verder omhoog mogen gooien. En over investeerders op de woningmarkt gesproken: Blackstone - de Amerikaanse durfinvesteerders die hele huizenblokken in grote steden opkopen als investering - had in Amsterdam zeker 330 woningen leegstaan, meldt wethouder Rutger Groot Wassink, tijdelijk wethouder Wonen. Een schande, vindt hij, en dan vooral in de stad waar de woningnood in Nederland misschien wel het grootst is. Maar met een ontoereikende Leegstandswet en gewiekste zakelijke constructies is het een amper aan te pakken probleem.

Woonprotest
Het is zomaar een greep uit het woonnieuws, ruim twee weken vóór het Woonprotest. Duizenden mensen gaan die dag naar de Dam om aandacht te vragen voor wat de organisatie zelf een kolossale wooncrisis noemt. Mieke Megawati (25) uit Rotterdam is een van de organisatoren van de demonstratie en ze hoopt op een massale opkomst.

“Dit thema is tot een kookpunt gekomen. Deze wooncrisis speelt al jaren maar er wordt steeds schrijnender. Ondertussen is er veel media-aandacht voor, het leeft en het maakt veel los. Bijvoorbeeld onlangs nog in mijn stad, waar de Tweebosbuurt werd gesloopt na jaren van protest. Je ziet dat mensen zich verenigen. In Amsterdam heb je bijvoorbeeld Verdedig Noord, waar mensen in actie komen tegen de snelle gentrificatie van hun stadsdeel.”

Aandacht
Het voert te ver om de kolossale wooncrisis in een paar zinnen uit te leggen. Maar wat voor Megawati in ieder geval belangrijk is, is de aandacht erop vestigen - meer dan ooit. Niet alleen om concrete oplossingen te vinden maar ook gewoon omdat gedeelde smart nu eenmaal halve smart is. “Deze woningmarkt zorgt voor een klein groepje winnaars en een hele grote groep verliezers. En bij die zogenaamde verliezers is er schaamte, mensen zien het als hun eigen schuld. Terwijl: dit is geen individueel probleem, het is collectief. En door het Woonprotest proberen we dat bespreekbaar te maken.”

Ze legt uit: “In de vrije markt zoals we hem nu kennen, is ons woonrecht gewoon aan de hoogste bieder verkocht. Zelf geloof ik dat vrije markt alleen werkt voor zaken waarin je een keuze hebt. Maar je hebt geen keuze of je wel of niet wil wonen, iedereen wil een dak boven zijn hoofd. Dat is een recht. Maar de afgelopen dertig jaar is dat recht verkocht voor een steeds hogere prijs waardoor mensen buiten de boot vallen, vastzitten of er niet eens meer tussen komen. Het is tijd voor de noodrem.”

Minister van Volkshuisvesting
Niet dat er hapklare oplossingen zijn, maar toch, de organisatie heeft ideeën. Bijvoorbeeld: om de huisvesting van de tienduizenden dak- en thuisloze mensen in ons land prioriteit te geven, moet er weer een minister van Volkshuisvesting aangesteld worden die daarvoor verantwoordelijk is. En om uit de pan rijzende prijzen te controleren, moet de overheid investeren in de sociale huursector en de verhuurdersheffing afschaffen. Bovendien moet er gereguleerd worden in de vrije huursector. Wijken moeten ontwikkeld en opgeknapt worden voor bestaande bewoners in plaats van deze wegjagen met de bouw van duurdere woningen. Kraken: gedecriminaliseerd graag. En, alsjeblieft: pak die parasitaire beleggers aan.

“Natuurlijk is het niet zo makkelijk als het klinkt”, zegt Megawati, “met lokale, landelijke en Europese wetgeving loopt het door elkaar en dat maakt het complex. Maar we moeten gaan denken in concrete oplossingen. Daarvoor gaan we de straat op.”

Jongeren
En wie ‘we’ zijn? Echt niet alleen maar jongeren, zegt Megawati, hoewel die nu wel het meest zichtbaar zijn. “Ik kan me voorstellen dat de oudere generatie die al langer met dit thema bezig, nu zegt: jongeren moeten opstaan want wij zijn moe. Maar het probleem is van iedereen, jong en oud. We krijgen zoveel berichten van ouderen die bijvoorbeeld vastzitten in een bovenwoning terwijl ze de trap niet meer op kunnen lopen. Of stellen die gaan scheiden; wat moeten die? Weer met huisgenoten gaan wonen? Echt, dit gaat niet alleen jongeren aan.”

Het protest op de dam is het begin. Megawati: “Bij het Woningprotest zijn heel veel partijen betrokken. Het plan is om met elkaar te blijven optrekken de komende tijd. Er komen meer demonstraties, in Rotterdam, Utrecht en Den Haag. Maar we creëren hiermee ook een platform waarop we groepen die al langer actief zijn met dit thema naar voren kunnen duwen. Wij komen pas net kijken, zij doen al veel langer het zware werk. Nu zijn we verenigd en hopelijk kunnen we samen voor verandering zorgen. Het is er tijd voor nu: gas geven.”