Overheid moet haast maken met proefdiervrije oplossingen

Schapen, zebravissen, honden, fretten en apen. In Nederland worden een half miljoen dierproeven per jaar gedaan op meer dan 30 verschillende diersoorten. Daar had in 2025 eigenlijk voor een groot deel een einde aan moeten komen. Tenminste dat stelde het kabinet-Rutte II tien jaar geleden. Dat is niet gelukt. In tegendeel zelfs, het aantal dierproeven neemt de afgelopen jaren juist toe. Op 29 januari 2025 debatteren beleidsmakers over dierproeven en proefdiervrije innovatie. Want wat wil Nederland? Kiezen we voor een toekomst met proefdiervrije wetenschap, of blijven we vasthouden aan een verouderd systeem?

Het grootste aantal dierproeven wordt uitgevoerd voor wetenschappelijk onderzoek, gevolgd door wettelijk verplichte toxicologie- en veiligheidstesten. Daarnaast worden dierproeven ook uitgevoerd voor onderwijsdoeleinden, fok- en voor de bescherming van het milieu en diersoorten. Volgens Anne Burgers van Proefdiervrij is het nu belangrijk dat de overheid het belang van proefdieren voorop zet: "Dat houdt in dat de overheid veel meer moet inzetten op betere, proefdiervrije alternatieven. Die moeten te lang wachten op goedkeuring. Nieuwe, betere methoden worden vaak pas na 20 jaar goedgekeurd. Dat moet veranderen, de overheid moet sneller goedkeuring geven aan proefdiervrije alternatieven." Niet alle wetenschappers zijn er van overtuigd dat er alternatieven zijn voor dierproeven. Zo publiceerde drie onderzoekers een brief in het NRC waarin zij zeggen dat onderzoek naar complexe ziekten zoals kanker niet zonder levende organisme kan. Anne Burgers: " Ik denk dat er voor elk onderzoek ooit een alternatief komt waarbij we geen gebruik hoeven te maken van dieren. Kijk dat is iets wat tijd kost, dat weet ik. Maar ooit kan het".

Ook het Nationaal Comité adviesorgaan dierproevenbeleid publiceerde eind 2024 een evaluatie. Dat is een onafhankelijk adviesorgaan dat het welzijn van proefdieren beschermt, door gevraagd en ongevraagd advies uit te brengen aan het verantwoordelijke Ministerie. In de evaluatie stelt het NCad dat we ons met alle nieuwe kennis over hoe dieren de wereld ervaren serieus moeten afvragen of we dierproeven ethisch nog wel kunnen rechtvaardigen. Hiervoor beroept zij zich op nieuwe wetenschappelijke inzichten over het gevoelsleven en de cognitie van dieren.