Insecten en Van Gogh, woelmuis, Hilkensbergbos en andere onderwerpen

Hoe gaat het met de brileider op Texel, grijze zeehonden, insecten en van Gogh en alle overige onderwerpen uit de radio-uitzending van zondag 26 januari 2025.

Het waren twee onrustige weken op Texel. Vogelaars vanuit heel Europa reisden af naar het eiland om de brileider te zien: een extreem zeldzame en beeldschone eend. Vorige week maakte verslaggever Gert Elbertseneen reportage over de brileider. Iedereen in de reportage kreeg de vogel te zien , behalve verslaggever Gert Elbertsen zelf.

Gelukkig was hij afgelopen week weer op Texel -voor de reportage met boswachter Thomas van der Es die u in het eerste uur hoorde- én is de brileider nog niet gevlogen. Gert is benieuwd hoe Thomas de vogelgekte op zijn eiland ervoer, én wil natuurlijk nog één ultieme poging wagen de brileider te zien.

Grijze zeehonden zijn met hun 350 kilo en ruim 3 meter lengte veruit de grootste predatoren van Nederland. Dit geluid werd opgenomen door onderzoekers van Wageningen Marine Research die 2 dagen en nachten hebben gebivakkeerd op het eiland Griend om de grijze zeehond te bestuderen. Jessica Schop, één van de onderzoekers, legt uit hoe ze de zeehonden individueel herkennen.

Entomoloog Marcel Dicke is met veel passie op zoek naar insecten op schilderijen en beeldhouwwerken. Ook in het Van Goghmuseum te Amsterdam komt hij aan zijn trekken. Van Gogh maakte tijdens zijn verblijf in de inrichting te Saint-Remy enkele schilderijen met vlinders. Volgens Dicke verbeelden de vlinders de vrijheid van de ziel.

Dat zag hij ook terug in ‘Het luchten van de gevangenen’ van Vincent van Gogh. Het schilderij toont een troosteloze binnenplaats waar gevangenen met gebogen hoofd in een cirkel lopen. Eén gevangene, naw een zelfportret van Van Gogh, kijkt je aan. Boven in het schilderij vliegen twee koolwitjes. Ontsnapt aan deze troosteloze plek en op weg naar de vrijheid. Marcel Dicke houdt over dit onderwerp een lezing in de serie ‘Insecten en maatschappij’.

Het tijd voor de leukste verkiezing van het jaar! Binnenkort kan iedereen weer stemmen op de Insect van het Jaar. Voor initiatiefnemer Aglaia Bouma, insectenonderzoeker bij Naturalis, is dat het hoogtepunt in het jaar. Uit een shortlist van vijf bijzondere inheemse insecten, elk geadopteerd door een bekende Nederlander, kiest het publiek zijn favoriet. Onder de stemmers worden prijzen verloot. De actie draagt bij aan het populairder maken van insecten onder het brede publiek. Iedereen kan nu zijn of haar favoriete insect nomineren voor de verkiezing. Vorig jaar won de veldkrekel de verkiezing.

2025 is het jaar van de woelmuizen. Het is een initiatief van de Zoogdiervereniging. Matty Berg, hoogleraar ecologie aan de VU in Amsterdam, organiseerde deze week een heus ‘festival’ om woelmuizen te zoeken. En dat deed hij in de braakballen van kerkuilen! Deze zoektocht is onderdeel van het programma ‘Veen Vitaal’. Hiermee hoopt hij te onderzoeken hoe hij veenlandschappen in Nederland weer een boost kan geven. En de Noordse woelmuis, kan hem daar heel goed bij helpen.

Regelmatig doen grote terreinbeheerders als Staatsbosbeheer de relatief kleine snippers beschermde natuur die ze bezitten, in de verkoop. Volgens Staatsbosbeheer om reden van efficientie – het wordt te duur om die kleine stukjes te onderhouden. Zo staat nu ook het Hilkensberg Bos te koop, bij Broekhuizen in Noord-Limburg. Hoewel Staatsbosbeheer aangeeft dat eerdere plannen om bomen te kappen in dat bos zijn ingetrokken, willen verontruste buren Marloes en Jeroen Spaander het natuurgebiedje toch zeker stellen voor de toekomst.