Jan van Poppel: ‘Ik wil jonge vernieuwende musici in de schijnwerpers zetten’

NPO Klassiek-dj Jan van Poppel deed op Spitsbergen onderzoek naar het ontstaan van fjorden. Op de radio probeert hij een andere kant van klassieke muziek te belichten.

Zoektocht
Na jarenlange afwezigheid is BNNVARA terug op NPO Klassiek. De jonge radiomaker Jan van Poppel presenteert daar elke vrijdag vanaf 05.00 uur het programma Voor de dag. Met ‘vernieuwende klassieke muziek’, zo omschrijft hij het zelf. ‘De vaste luisteraars van NPO Klassiek zijn nou eenmaal niet zo jong en komen op de zender ook niet zo snel in aanraking met vernieuwing.'

Jongeren weten daarnaast de zender heel moeilijk te vinden. Ik zie het als mijn taak om jonge vernieuwende musici in de schijnwerpers te zetten. Er is weinig diversiteit zichtbaar binnen de klassieke muziek, terwijl er bijvoorbeeld ontzettend goede vrouwelijke trompettisten en zwarte componisten zijn. Daarnaast worden er tegenwoordig heel vette nieuwe dingen gemaakt. Die verdienen een podium.’

Rebels
De 24-jarige Van Poppel stapte begin 2023 over van AVRO-TROS. Daar was hij misschien wel iets te rebels. Hij klinkt bevlogen wanneer hij praat over klassieke muziek. Of het nou gaat om ‘de hitjes van Brahms, Mozart of Beethoven’ of over de invloed van de jong overleden Franse componiste Lili Boulanger (1893-1918): zijn stem gaat een octaaf omhoog en het enthousiasme wordt merkbaar, een fijn handelsmerk voor een radio-dj.

Wanneer het gaat over serieuzere zaken, zijn studie of het klimaat bijvoorbeeld, wordt zijn toon ook serieuzer. Naast radio maken is milieu en klimaat de andere passie van Van Poppel, in april hoopt hij zijn studie af te ronden. ‘Ik studeer milieuwetenschappen in Wageningen en in die hoedanigheid ben ik voor onderzoek vijf maanden naar Spitsbergen gegaan. Op een bepaalde manier was dat heel confronterend want de gevolgen van klimaatverandering zie je daar met eigen ogen. De hoge temperaturen, de gletsjers die in november bedekt zouden moeten zijn met sneeuw maar dat niet zijn. Je hoort erover, je weet dat het aan de gang is, maar als je dat met eigen ogen ziet… best wel een beetje eng.’

Fjorden
Op Spitsbergen heeft Van Poppel onder andere gewerkt aan het in kaart brengen van de zeebodem in fjorden doormiddel van sonar. ‘Wanneer je over een fjord vaart krijg je de reflectie van landvormen te zien waardoor we een reconstructie kunnen maken van hoe dat land eeuwen geleden is ontstaan. Het helpt ook mee om gletsjers en de aanmaak van zee-ijs door de jaren heen beter te begrijpen. Historisch gezien zie je daardoor direct hoe klimaatverandering daar in z’n werk gaat. Het klimaat is altijd al wisselend geweest, ik ken de repliek, maar de snelheid waarmee dat nu plaatsvindt is nog nooit waargenomen. Met die context en wat je met eigen ogen ziet gebeuren, wordt het heel lastig om dit probleem nog te ontkennen.’