Investeer jij onbewust in milieuvervuiling?

Minder vlees eten, de fiets pakken in plaats van de auto en recyclen: allemaal manieren om duurzamer te leven waar je grip op hebt. Maar wat nou als je geld intussen wordt belegd in milieuvervuilende praktijken? 

‘Als docent ben je de hele dag bezig je leerlingen voor te bereiden op hun toekomst. Tegelijkertijd wordt jouw geld geïnvesteerd in een industrie die direct hun toekomst bedreigt’, zo vertelt lerares Wieneke Maris afgelopen zaterdag bij Kassa.

‘We zien de overstromingen in Limburg, de bosbranden in Brazilië; overal worden de hitterecords verbroken, maar onze financiële instellingen blijven dat maar ondersteunen en dat is echt schadelijk’, vult Liset Meddens, directeur van de burgerbeweging Fossielvrij NL, aan. Fossielvrij NL bereidt daarom nu een rechtszaak voor tegen pensioenfonds ABP.

Het grootste deel van de werkenden bouwt in haar werkzame jaren pensioen op. Dat gebeurt via een pensioenfonds. In Nederland zijn er verschillende pensioenfondsen. Een van de grootste pensioenfondsen is ABP; zij regelen het pensioen voor de overheid en het onderwijs. Maar veel leraren en ambtenaren – met een pensioen bij ABP - zijn niet tevreden over hun pensioenfonds. Sterker nog: ze zijn boos omdat zij geld blijven investeren in de fossiele industrie. En omdat ze niet zomaar van pensioenfonds kunnen wisselen zit er maar een ding op: een rechtszaak.

‘We willen dat ABP zo snel mogelijk al haar investeringen in olie-, kolen- en gasbedrijven van de hand doet. Ze moeten per direct uit Shell, Exxon, BP, en al die grote fossiele bedrijven’, legt Meddens uit. Op dit moment gaat tussen de vijf en zeven procent van het vermogen naar fossiele energiebedrijven. Dat klinkt als niet veel, maar dat is het wel. Het totale vermogen van ABP komt namelijk neer op zo’n vijfhonderd miljard. Dat betekent dus tussen de vijftien en negentien miljard (!) euro voor de fossiele energiebedrijven.

Geld dat de pensioenopbouwers graag anders geïnvesteerd zouden zien worden. Want hoe goed het ook is dat mensen individueel verantwoordelijkheid nemen op het gebied van duurzaamheid, is het volgens Meddens de hoogste tijd dat er grote stappen gemaakt gaan worden. ‘Daarvoor is het essentieel dat financiële instellingen hun enorme pot geld in gaan zetten voor die omslag naar duurzame energie.’

Andere pensioenfondsen – zoals het PME en het Pensioenfonds voor de horeca - gingen ABP al voor. En wat blijkt? Het leidt niet tot minder rendement, oftewel: het heeft geen effect op het pensioenfonds. ABP zegt bezig te zijn met een meer duurzame manier van beleggen, maar dat blijkt vooralsnog nergens uit. ‘Hun beleggingen in Shell zijn vorig jaar toegenomen van twintig miljoen aandelen naar vijfentwintig miljoen. Die klimaatverandering speelde blijkbaar geen rol in de uitbreiding van de aandelen van Shell’, vertelt hoogleraar duurzaam financieren Bert Scholtens.

ABP is zeker niet de eerste grote financiële schakel die wordt aangesproken op haar duurzame verantwoordelijkheid. Zo kocht de activistische beleggersgroep Follow This enkele jaren geleden aandelen van Shell om zo invloed te kunnen uitoefenen op de koers van het bedrijf. ‘Wij zetten het op de agenda van de aandeelhoudersvergadering, en dan kunnen beleggers (…) daarvoor stemmen’, legt Mark van Baal, oprichter van Follow This, uit bij Buitenhof. ‘Dan wordt het heel zichtbaar dat de beleggerswereld nu echt vindt dat de olie-industrie niet langer op de rem staat en anders gaat investeren.’

Lees meer over Van Baal en Shell.