Armoede: hoe willen gemeentebestuurders dat oplossen?

Nog even en dan mag je weer stemmen voor de gemeenteraadsverkiezingen. Maar waar stem je eigenlijk voor? Wat doen die gemeentebestuurders en welke plannen hebben zij bijvoorbeeld voor de armoedebestrijding? De Nieuws BV vraagt het twee wethouders uit twee verschillende gemeenten.

Weten wat het is om in armoede te leven, dat wilde Esmah Lahlah (GroenLinks), wethouder Bestaanszekerheid in Tilburg, ervaren toen ze besloot een maand van een bijstandsuitkering te leven. Gewoon, om beter te snappen wat het met je doet als mens. ‘Je kunt weten met je verstand en horen wat armoede doet, maar dat is wel anders dan voelen. Daar zeg ik wel meteen dat het voor mij natuurlijk nooit echt was. Voor mij was het een keuze - voor heel veel van onze inwoners is het geen keuze – en ik had een einddatum, dus een perspectief. Dat maakt een groot verschil. Maar ik kan je zeggen dat ik die maand rondkomen met heel weinig geld – het Nibud-criteria "niet veel, maar toereikend" – erachter kwam dat dat niet veel was en ook niet toereikend. Dat was heel zwaar. Ondertussen vragen we heel veel van onze inwoners die een uitkering hebben. De manier waarop we dat doen en de manier waarop de Participatiewet is vormgegeven, daarmee maken we het onze inwoners niet makkelijker en soms helpen we ze juist níet.’

Samenwerken
In Rotterdam wordt armoedeaanpak gebaseerd op ervaringsdeskundigen en wetenschappers. ‘Ervaringsdeskundigen om het echte verhaal boven water te krijgen en wetenschappers om niet lief te zijn maar effectief’, vertelt Michiel Grauss (ChristenUnie-SGP), wethouder Armoedebestrijding in Rotterdam. Wat je dan doet is eropuit gaan. Dan kom je erachter dat armoede met alles te maken heeft: bijvoorbeeld met tandzorg; veel mensen die arm zijn gaan niet naar de tandarts, want dat kost geld en dat geld heb je ergens anders voor nodig.’ Dat heeft op de lange termijn natuurlijk consequenties voor het gebit: ‘Dan krijgen ze kiespijn.’ Daarom heeft Grauss met al zijn collega-wethouders contact om het armoedeprobleem aan te pakken. ‘Dus ik ben met mijn collega van Zorg in gesprek gegaan. Mijn collega Bouwen heb ik nodig voor goede betaalbare woningen en om de woningcorporaties stappen te laten zetten zodat we minder huisuitzettingen hebben. Met alle collega’s, inclusief de burgemeester, spreek ik om te kijken hoe we samen armoede kunnen bestrijden. Dat doe ik ook samen met de organisaties in de stad: met de kerken en de moskeeën. Want de overheid wordt zo ontzettend gewantrouwd. De mensen die ons het hardst nodig hebben, hebben we het meest in de steek gelaten. Ik ben ook de wethouder van de Toeslagenaffaire. Wil ik iets van vertrouwen terugwinnen, wil ik dichterbij komen, dan moet ik samenwerken met die plekken van vertrouwen.’

Bij Lahlah in Tilburg gebeurt dat voor een groot deel op dezelfde manier. ‘Wel hebben wij de naam aangepast van “armoedebestrijding” naar “bestaanszekerheid”, omdat het bij armoede gaat om veel meer dan alleen financiële zorgen. Het is denk ik heel goed als je iemand verantwoordelijk maakt voor dat beleid, maar tegelijkertijd kun je het nooit alleen en moet je echt samenwerken met je collega’s. (…) maar wat nog veel belangrijker is om armoede echt te doorbreken van generatie op generatie, is een goede start voor elk kind. Dat begint in het onderwijs. Als je kinderen een betere toekomst wil bieden en wil voorkomen dat ze in armoede opgroeien, dan kan het niet anders dan dat je ook investeert in de ouders.’

Gevolgen bestrijden
Een te laag minimumloon of een te lage uitkering resulteert bij gemeenten in veel regelingen om de gevolgen van armoede te dempen: ‘Zorgen dat kinderen mee kunnen doen aan sporten of een laptop kunnen aanschaffen via Stichting Leergeld. En dat is belangrijk en nodig, maar willen we echt verschil maken dan moeten we investeren in de relatie met de inwoner vanuit vertrouwen en nabijheid, en via maatwerk kijken wat de volgende stap is.’ Lahlah wil niet langer pleisters plakken: ‘We moeten langdurig investeren in onze kinderen, in onze inwoners en in de ouders, om dat perspectief op de midden termijn, maar ook op de lange termijn te kunnen bieden.’