Putter, op de uitkijk en foeragerend op winterse knoppen.

Terwijl er op de zompige akkers -op de schaduwrijkste plekken- nog enkele sneeuwflarden liggen, zie ik tijdens de wandeling verderop in de top van een boom een groepje vogels zitten. De silhouetten verraden dat het vinkachtigen zijn. Als ik er rustig naar toe loop -en naderbij kom- constateer ik dat het putters zijn. Een hechte familie, twee adulte en twee juveniele vogels. De kleurrijke oudere vogels -met hun “rode snuiten”- zijn op hun hoede. Oplettend rondkijkend in de top van de boom -op de allerhoogste tak- naar roofvogels, torenvalk, sperwer of smelleken, terwijl jonge vogels zich te goed doen aan de verpakte winterknoppen. Putters die vaak in gezelschapjes reizen voeden zich voornamelijk met zaden van grassen, klissen en distels, zoals de akker-,krul-, speer of Mariadistel. Soms met bessen zoals aalbessen of frambozen. Zaadknoppen van paardenbloemen, maar ook insecten worden niet versmaad. De putter -in de winter- op trek, zal nu naast voornoemde zaden zijn ‘trek’ stillen met de knoppen van bomen.
Winterse knoppen zijn extra ingepakt om -in het voorjaar gelijk als het warmer wordt- uit te vouwen. De bladknop of vegetatieve knop wordt meestal omgeven door schubben om deze te beschermen tegen weersinvloeden. Vaak zijn deze ‘winterse’ knoppen nog extra voorzien van een kleverig harsbescherming. Kijk maar eens naar de bladerenknoppen van de vroege witte paardenkastanje. Vlak voor het uitkomen van de eind- of terminale bladerknopen -geactiveerd door de oplopende buiten temperatuur- zie je dat deze glimmend (kleverige) zijn en daardoor gemakkelijk openspringen. Daarna nog ‘even’ doorgroeien en de bekende kastanje‘kaarsjes’ sieren in het voorjaar de kastanjeboom.
Insectenbloeier; De bloeiwijzen hebben de kenmerken van een windbloeier, zoals een groot aantal mannelijke bloemen en het ontbreken van lokmiddelen bij de vrouwelijke bloemen. Toch is de (Witte- en Tamme) kastanje een insectenbloeier, die vooral door kevers wordt bezocht. De bloemen worden daarom tot de keverbloemen gerekend. De mannelijke bloemen hebben een geur die grote aantrekkingskracht uitoefent op kevers en waardoor ze seksueel actief worden. Kastanje is een buitenbeentje in de familie. Alle soorten zijn insectenbloeiers, terwijl de soorten van de andere geslachten op windbestuiving zijn aangewezen. De Tamme kastanje kan in warme streken 30 meter hoog worden en 500 jaar oud. In onze streken wordt hij meestal niet ouder dan 200 jaar. Kevertjes, vliegen en bijen zijn de bestuivers van de tamme kastanje. Op zonrijke dagen kan de hele dag (bijen)bezoek worden waargenomen, met het hoogtepunt in de namiddag. Het is geen uitzondering dat op zachte voorjaarsdagen -zelfs tot ‘s avonds 7 uur- dat er nog nectar wordt gepuurd.