kraanvogels, onderweg van Noord-Scandinavië naar Zuid-Europa.

Herfst, kraanvogels op trek van Noord-Scandinavië naar Zuid-Europa. Overdag vliegen afstanden overbruggen tot laat in de middag en avond. Een aantal keren hoor je ze zelfs in de pikdonkere killenacht -onder het vliegen door, al roepend- het vérdragend overweldigend trompettergeluid. Vandaag lees ik het eerste persbericht over de kraanvogels op trek -geteld nu begin oktober- ruim 10.300 exemplaren pleisteren in de omgeving van Diepholzer Moorniederung (D).
De Europese kraanvogels trekken in maart en april naar hun broedgebieden, en van eind oktober tot midden december naar hun overwinteringsgebied. De vliegroute van deze vogels ligt over het oosten en zuiden van Nederland en België, richting zuid Frankrijk, naar het eindstation in midden Spanje. Er zijn een aantal gebieden in Nederland -o.a. Drenthe, Overijssel, Oost-Brabant en Noord Limburg- belangrijke tussenstops die de kraanvogels gebruiken om te rusten en aan te sterken. Enkele grote uitgestrekte heide- en hoogveengebieden die kraanvogel bezoeken zijn o.a.; het Dwingelerveld, Amsveen en “De Grote Peel”.
Pas afgemaaide mais- en graanakkers zijn in trek, zeker wanneer er nog ‘iets te halen’ valt. Geliefd bij verschillende zaad etende akkervogels die de (hopelijk) overvloedige gemorste zaden graag opeten. Verder bestaat het gevarieerde menu van de kraanvogel uit; kleine dieren als amfibieën, knaagdieren en vis, maar de soort eet ook graag vruchten en andere zaden. Wat er gegeten wordt is ‘natuurlijk’ afhankelijk van het (jaar)seizoen en de beschikbaarheid. De vogels hebben een dolkvormige snavel met brede basis. Ze foerageren door middel van de ‘peutertechniek’ -het gebruik van de snavel- door deze in de grond en waterpartij te gebruiken.
Vanaf 1999 zitten er territoriale kraanvogels in het Fochteloërveen. Het eerste kraanvogelnest in Nederland werd hier gevonden in 2001. Onlangs las ik in het ‘Het Fochteloërveen Nieuws’ dat het een Bijzonder broedseizoen (2014) was dit jaar voor de kraanvogels in het reservaat. Zelfs het aantal kraanvogels in het Fochteloërveen groeit. Voor het 14de jaar op rij broeden ze in dit unieke gebied. In 2014 is het aantal paren toegenomen tot negen. Zeven paar bouwen een nest en zes broeden succesvol. Er zijn waarschijnlijk acht kuikens geboren, waarvan één op de geboortedag is gestorven. In totaal zijn er ca. 44 kraanvogels in het wetland. Kraanvogels leggen doorgaans 2 eieren; meestal wordt er echter maar één jong groot gebracht. Jonge kraanvogels kunnen de weg naar het overwinteringsgebied niet zelf vinden -dit leren ze van hun ouders- door gezamenlijk met elkaar in een grote groep op te trekken.
Nog even en de eerste kraanvogelgroepen zijn tijdens de N-Z trek te zien en te horen in het Oostelijke en Zuidelijke deel van Nederland. Kraanvogels zoeken elkaars gezelschap en kunnen grote troepen vormen. Wanneer je een kraanvogel ziet vliegen herken je hem direct aan zijn: zeer trage vleugelslag, vlakke vleugels (met een spanwijdte van 180-200 cm), een lange nek die strak gehouden wordt en de poten gestrekt -naast elkaar- naar achteren wijzend. De kop van de kraanvogel heeft een vlakke -gedeeltelijke veren loze- roodachtige huidkruin en een relatief dikke nek.
Symboliek: De kraanvogel is al sinds de oudheid een symbolische vogel. In de oosterse mythologie staan kraanvogels symbool voor een lang en gelukkig leven. In japan is de kraanvogel het symbool voor balans, gratie, hoop, geluk en tevredenheid. De kraanvogel staat bij ons symbool voor gratie en schoonheid. De kraanvogel is op verschillende Gemeente wapenschilden afgebeeld o.a. die van Cranendonck, Maarheeze, Soerendonk en Vreeswijk.
Geïnteresseerd in het verloop van de Kraanvogeltrek? Bezoek de Europese tellingen website; www.grus-grus.eu