Welk advies heeft Lutz Jacobi voor vrouwen in de politiek?

Na tien jaar in de Tweede Kamer en vier jaar in de gemeenteraad van Leeuwarden zwaait PvdA-politicus Lutz Jacobi af. Welk advies geeft ze haar vrouwelijke collega’s?

De uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen werd bij Jacobi’s PvdA ruimschoots gevierd. Voornamelijk de overwinning van de partij in Amsterdam was belangrijk. ‘Amsterdam kleurt rood’, aldus fractievoorzitter Lilianne Ploumen. De grote vrouw achter dit regionale succes: Marjolein Moorman, de Lutz Jacobi van 2022. ‘Het Lutz-effect’, noemt Willemijn Veenhoven het in Spijkers met Koppen. We zijn veramerikaniseerd, volgens Jacobi. ‘Steeds meer mensen stemmen op iemand waar ze vertrouwen in hebben. Dat was ook bij de verkiezingen vier jaar geleden.’

Het ‘winnen’ van verkiezingen gaat niet over één nacht ijs, weet Jacobi. ‘Dat is elke dag hard werken om de democratie bij de mensen te brengen en te beseffen hoe belangrijk het is om betrokken te zijn – positief betrokken te zijn.’ Als politicus moet iemand over een paar eigenschappen beschikken: ‘Je moet wel ontzettend veel van mensen houden en heel veel energie hebben – het is een soort topsport. Je moet nooit naar bed willen en de laatste zijn die het licht uitdoet. Als je de straat op gaat moet je het heel leuk vinden om met alles en iedereen te praten. Je zou er bijna moe van worden, maar dat is wel wat het is.’

Politicus zijn is veldwerk. ‘Je moet niet verbaasd zijn dat als je denkt het allemaal achter gesloten deuren te kunnen regelen, dat mensen daarna geen contact meer met je hebben. Dan moet je niet raar opkijken als mensen niet meer op je gaan stemmen.’

Op veel plekken in de gemeenteraden nemen toch voornamelijk witte oude mannen zitting. Zonde, maar niet zo gek, volgens Jacobi. ‘Ik denk dat dat komt omdat je er behoorlijk veel tijd in moet stoppen, vierentwintig uur is wel het minimum per week.’ Het is niet dat vrouwen daar geen zin in hebben, maar: ‘Ik ken veel vrouwen die toch een paar kinderen hebben, werk en soms ook nog een zorgtaak voor een moeder bijvoorbeeld. Ga er maar aanstaan. Je moet het thuis op orde hebben en als de man ook werk heeft dan is dat geen omgeving om in de politiek te gaan. Daar waar ze wel in de politiek gaan – zoals een aantal vrouwen bij mij in de fractie ook – daar doet de partner een stapje extra.’

Toch zijn die vrouwen hard nodig, denkt Jacobi. Ze voegen namelijk iets toe dat mannen niet hebben. ‘Ik weet niet of dat te veralgemeniseren is hoor, maar ik blijf in ieder geval bij wat ik vind. Daar blijf ik bij, daar sta ik voor en ik doe niet deftig. Ik heb het idee dat mannen er soms ook wat status aan onttrekken. Dat ze lang het woord voeren terwijl ik denk: wat heb je nou eigenlijk gezegd, man?’

Volgens Jacobi is de politiek geen plek om carrière te maken. ‘Daar ben ik wars van. Doe dat alsjeblieft niet.’ Politiek moet een roeping zijn: ‘Je moet ervan genieten. Die betrokkenheid moet je hebben. Die kan je niet maken of zo, die zit in je.’