Wat hebben de boerenprotesten in Frankrijk, België, Spanje en Nederland met elkaar te maken?

Na de boerenprotesten in ons eigen land gaan nu ook de Franse, Spaanse en Belgische boeren de straat op. Waarom? En hebben deze protesten iets met elkaar te maken?

In Nederland kwamen boeren in actie om hun onvrede over de stikstofregels uit te spreken, in Frankrijk protesteren boeren tegen een verbod op bestrijdingsmiddelen, in Spanje gaat het over watergebruik en in België laten boeren van zich horen over dalende inkomsten en strengere milieuregels. Verschillende redenen dus, maar ze hebben meer gemeen dan je in eerste instantie denkt.

Terug in de tijd: vlak na de Tweede Wereldoorlog, toen veel Europese landen gingen samenwerken, werd er één ding heel duidelijk afgesproken: er mag in Europa geen honger meer bestaan. ‘Daarom krijgen Europese boeren al heel lang veel subsidies van de Europese Unie’, legt David Breebaart van De Marker uit. Voor dat geld werd vanuit de Europese Unie wel verwacht dat je als boer zoveel mogelijk zou produceren: hoe meer je produceert, hoe meer subsidies je als boer krijgt. ‘Soms bestaat maar liefst de helft van het salaris van de boer uit die subsidies.’ Maar daar komt langzaamaan verandering in: ‘Waar boeren tot een paar jaar geleden vooral steeds meer moesten produceren, krijgen ze nu juist te maken met nieuwe milieuregels. Wat hun werk een stuk lastiger maakt.’ Veel boeren hebben hoge schulden door leningen die ze hebben afgesloten om uit te breiden. ‘In Frankrijk leeft een kwart van de boeren zelfs onder de armoedegrens, vooral de kleinere boeren.’ De afgelopen tien jaar is één op de drie boeren in Europa gestopt met het werk.

De boer staat dus onder druk, maar de natuur ook. ‘80% van de Europese natuur is in slechte staat. En dat heeft voor een groot deel te maken met de agrarische sector, dus die regels zijn er niet voor niets.’

De meeste boeren zijn, volgens landbouwjournalist Esther de Snoo, ook echt wel bereid om te verduurzamen, maar worden aan hun lot overgelaten. Ze gelooft dat er te veel óver en te weinig mét de boer gepraat wordt. Als Europa haar klimaat- en natuurdoelen wil halen en zelf voedsel wil blijven produceren, dan zal er ruimte moeten komen voor een nieuw systeem. Een systeem met meer samenwerking en zekerheid waarin zowel de natuur als de boer beschermd wordt, aldus De Snoo.