Waarom weten we zo weinig over ADHD bij vrouwen?

Een druk meisje is spontaan en wanneer ze veel praat is ze gewoon een lekkere kletskous. Veel mensen weten niet dat ADHD zich bij vrouwen anders uit dan bij mannen. Wat is het verschil?

‘Ik zie veel vrouwen die het gevoel hebben dat er iets aan de hand is’, begint Eveline Roux van ADHD bij vrouwen bij Vroeg!. ‘Ze zitten bijvoorbeeld in een tweede periode van een burn-out en hebben verschillende artsen gezien die hen vertellen dat “iedereen weleens last heeft van de klachten die zij ervaren”. Maar eigenlijk horen hun symptomen bij ADHD.’

Wat zijn de verschillen?
‘Meisjes ervaren vaker angst en depressie bij ADHD’, legt hoogleraar ADHD bij volwassenen Sandra Kooij uit. ‘Jongens zijn vaak opstandiger en soms zelfs agressief. Dat gedrag is lastig voor de omgeving.’ Als je lastig bent, wordt er eerder hulp gezocht. ‘Hierdoor worden jongens vaker gediagnosticeerd.'

‘Verder hebben meisjes vaker het 'inattentive' (onoplettende) subtype. Dat houdt in dat je dromerig, besluiteloos en rustig bent.’ Er is maar weinig bekend over deze vorm van ADHD, waardoor artsen dit vaak niet herkennen.

Waarom is er zo weinig bekend over ADHD bij vrouwen?
‘Net zoals in de rest van de medische wereld zijn er voornamelijk testen en onderzoeken uitgevoerd bij jongens en mannen.’ De reden? ‘De maandelijkse cyclus van een vrouw zorgt voor verandering in de uitkomst van het onderzoek.’

Is het erg dat ADHD bij vrouwen minder worden gediagnosticeerd?
ADHD bij vrouwen en meisjes wordt eerder gezien als een karaktereigenschap, waardoor het niet gelinkt wordt aan de diagnose. ‘Ik zie veel voordelen aan het hebben van ADHD, maar soms is het echt stom’, laat Roux weten. ‘Je kan bijvoorbeeld minder goed plannen en bepaalde dingen kosten veel meer moeite.’

Daarnaast hebben mensen met ADHD vaak het gevoel vast te zitten in een schoolsysteem of maatschappelijk systeem. ‘Als je niet weet waar dat aan ligt, kom je telkens in botsing met de buitenwereld.’ Dit kan resulteren in faalangst, perfectionisme of bijvoorbeeld een lager zelfbeeld. ‘Als je elke keer zoveel moeite moet doen om op tijd te komen of als je altijd dingen kwijtraakt, dan ga je aan jezelf twijfelen en voel je je onbegrepen.’

Komt daar nu verandering in?
De afgelopen jaren is TikTok een plek geworden waar jongeren informatie delen en vinden over mentale gezondheid. In video’s leggen zowel professionals (psychologen, psychiaters en onderzoekers) als (zelfbenoemde) ervaringsdeskundigen uit wat kenmerken van autisme, ADD of ADHD kunnen zijn. Een groot deel van de video’s gaat over ADHD bij vrouwen. Veel vrouwen besluiten – door het gebrek aan kennis bij professionals - zelf op onderzoek uit te gaan of informatie te verspreiden.

Wat moet je doen als je denkt dat je ADHD hebt?
Herkenning is stap één, volgens Filemon Wesselink – die in 2017 en 2018 in het programma Het is hier autistisch op zoek ging naar zijn eigen plaats op het spectrum. ‘Het is wel belangrijk dat wanneer jongeren zich herkennen in een bepaald plaatje, ze daarna een officiële diagnose laten uitvoeren. Want pas dan krijg je ook handvatten. Dat gaat verder dan het herkennen van je eigen valkuilen en die van anderen; je leert dat je best wel wat kan en hoe je daar verder aan kunt werken. De diagnose is geen medicijn, geen oplossing. Het is een startpunt, geen eindpunt.’

Welke vormen van ADHD bestaan er?
‘Er zijn drie verschillende types van ADHD’, legt Roux uit. ADHD type 1 wordt ook wel ADD genoemd. ‘ADD kenmerkt zich als het overwegend onoplettende type.’ Het tweede type wordt gekenmerkt als ‘het drukke jongetje in de klas’. Mensen met ADHD type 2 zijn hyperactief en impulsief. ‘Als men aan ADHD denkt, wordt er vaak voornamelijk aan dit tweede type gedacht.’ Tot slot is het derde type een pretpakket van zowel het eerste als het tweede type. ‘Daartussen zijn heel veel combinaties mogelijk.’