Femke Halsema: 'Investeer in kinderen en jongeren vóórdat ze een maatschappelijk probleem vormen'

Er zijn grote zorgen om de Amsterdamse jeugd. Hun toekomst hangt af van in welk stadsdeel ze wonen en in sommige delen van de stad zijn de verleidingen van de criminaliteit te groot.

Het gaat niet goed met veel jongeren uit Amsterdam, aldus burgemeester Femke Halsema in Buitenhof. Er zijn grote wachtlijsten voor de jeugdzorg, er zijn veel jongeren met mentale problemen en er is een woningnood waardoor (jong)volwassenen (te) lang bij hun ouders moeten wonen. ‘En er is een heel grote groep die verleid wordt door de straatcultuur. Dat is zorgelijk’, aldus Halsema.

Drugscriminaliteit
Voornamelijk kwetsbare jongeren met een slecht toekomstperspectief worden makkelijk verleid tot drugscriminaliteit - 'zij kiezen ervoor om bijvoorbeeld drugskoerier te worden of zwaardere misdaden te plegen’ - omdat er veel geld in omgaat. ‘We zien een grote toename in het aantal drugs dat op straat wordt gevonden en we zien dat jongeren niet alleen steekwapens, maar ook automatische wapens op zak hebben. Soms om zichzelf te beschermen tegen het geweld van anderen, maar soms ook om de wapens te gebruiken.’ De politie in Amsterdam doet volop onderzoek om erachter te komen waar deze wapens vandaan komen. Maar dat is lastig, volgens Halsema.

Ook de zoon van Diana Sardjoe belandde in de drugscriminaliteit. ‘Het gaat heel makkelijk’, vertelt Sardjoe bij Op1. ‘Ze weten die jongens eruit te pikken. Op straat kunnen ze eerder hun waarde en status verdienen.' Het draait voornamelijk om erkenning en succes - de drugscriminaliteit is de snelste manier. ‘Ze willen erbij horen en geld verdienen, want de reden die deze jongeren gebruiken voor succes is geld.’

Straatcultuur
De straatcultuur waarin veel jongeren opgroeien is verhard. ‘Met name minderjarige jongens in Zuidoost en Amsterdam Nieuw-West groeien op straat op, omdat ze klein wonen en weinig mogelijkheden hebben. Hierdoor komen ze snel onder druk te staan van oudere jongens en meiden die wapens gebruiken, veel geld hebben, luxegoederen dragen en een voorbeeld voor hen zijn’, aldus Halsema. Om dit te handhaven is veel mankracht van instanties nodig, maar dat stokt op dit moment door een groot tekort.

Het straatleven lijkt makkelijk, maar het heeft ook zijn prijs. Tegenover veel geld verdienen staat het gevaar dat jongeren niet zo makkelijk uit de criminaliteit kunnen stappen. Oud-cocaïnesmokkelaar Jaap waarschuwt jongeren in Op1  voor de gevaren: ‘Als je eenmaal meewerkt, dan stap je er niet makkelijk uit. Je hebt een grote verantwoordelijkheid waar je je aan moet houden.’

Tekorten
In Amsterdam is er een groot tekort aan personeel in het onderwijs, de jeugdzorg en het politiekorps - er is een tekort van ongeveer 390 agenten, zo’n 700 jongeren staan op de wachtlijst voor jeugdzorg, en in de meest ideale situatie moeten er nog 563 fulltimebanen gevuld worden in het onderwijs. Door deze tekorten stapelen de problemen zich op en wordt het perspectief van jongeren steeds somberder.

Door een tekort aan agenten in Nederland moeten inzetbare krachten eerlijk over wijken worden verdeeld. In de praktijk betekent dit echter dat er te weinig mankracht in kwetsbare wijken aanwezig is. In Amsterdam proberen ze dat te compenseren door handhavers en jeugdcoaches de straat op te sturen, maar ook daar is een groot tekort aan. En volgens Halsema is dat niet eens het allergrootste probleem: ‘Dat speelt op de achtergrond, want in de gemeentelijke financiën is er ook een heel groot tekort. Hierdoor kun je de gezinnen die het moeilijk hebben niet op tijd tegemoetkomen en helpen voordat ze (jongeren, red.) de misdaad in gaan.’