Van Harry Styles tot Jaden Smith: wordt de popcultuur vrouwelijker?

‘Ik merk dat ik naar vrouwenkleding kijk en het geweldig vind’, vertelt Harry Styles eind 2020 aan Vogue. De Britse singer-songwriter verschijnt in een jurk op de cover en omarmt ook in zijn optredens steeds meer zijn ‘vrouwelijke’ kant. Is dat een nieuw fenomeen in de popcultuur?

Het voormalig One Direction-lid, dat recent drie keer in de Johan Cruijff Arena stond, blijkt lang niet de enige artiest te zijn die zich wat minder van zijn masculiene (mannelijke) en juist wat meer van zijn feminiene (vrouwelijke) kant laat zien op het podium.

‘Niet in een hokje te plaatsen’
Styles omarmt zijn ‘vrouwelijke’ kant namelijk dankzij Prince, David Bowie, Elvis Presley, Freddie Mercury en Elton John, zo vertelt hij in het Vogue-interview. Die artiesten waren op hun beurt weer geïnspireerd door de Amerikaanse zanger en pianist Little Richard. Hij was in de jaren 50 al gender non-conform: zijn gedrag en uiterlijk waren niet volgens de maatschappelijke man-vrouwnorm, omdat hij make-up en vrouwenkleding droeg in zijn clips en tijdens optredens. ‘Vanaf het begin was het duidelijk dat hij niet in een hokje te plaatsen was’, vertelt popcultuurkenner Münise Yavuz in Vroeg!.

‘Prince was wel iemand die er schijt aan had’, vervolgt ze. De eigenzinnige artiest kreeg in de jaren 80 daarentegen wel racistische opmerkingen en zelfs afval en flesjes naar zijn hoofd geslingerd als hij feminien optrad, zoals toen hij in Los Angeles de openingsact was van The Rolling Stones. ‘Wij zien hem nu als icoon, maar dat is niet altijd zo geweest.’

Grenzen tussen mannelijk en vrouwelijk vervagen
‘David Bowie was als act heel avant garde’, geeft Yavuz als laatste voorbeeld. Bij hem draaide zijn voorkomen en muziek er zelfs om niet volgens de norm te zijn. Inmiddels is dat anders, zoals bij Harry Styles te zien is. De popcultuurkenner vergelijkt hem qua populariteit wel met Bowie. ‘Dat zo iemand (Styles, red.) dan op de cover van Vogue staat met een vrouwelijke kledingstijl of zalen uitverkoopt terwijl hij zich niet hoeft te conformeren aan een bepaald soort macho-standaard, dat zegt denk ik wel heel veel.’

De grenzen tussen mannelijk en vrouwelijk in de popcultuur van de 21e eeuw vervagen, doordat beroemdheden zoals Harry Styles en acteur Jaden Smith gender non-conforme mode en make-up verkennen. Dat schrijven Jaanvi Jairath en Rhea Daima in een onderzoek naar de rol van de popcultuur in het populairder worden van gender non-conforme mode, schoonheidsidealen en make-up. Volgens hen worden die drie meer gender non-conform en androgyn: niet mannelijk of vrouwelijk, zowel mannelijk als vrouwelijk of tussen mannelijk en vrouwelijk in.

Mode, schoonheidsidealen en make-up zijn, mede door de invloed en populariteit van beroemdheden als Harry Styles, lang niet meer alleen voor vrouwen of queer personen. Onderzoekers Jairath en Daima schrijven: ‘Ook cisgender, heteroseksuele mannen (mannen die als man zijn geboren, zich man voelen en op vrouwen vallen, red.) kiezen voor een androgyn uiterlijk, zonder dat het een weerspiegeling is van hun genderidentiteit.’ Styles merkt ook dat de norm aan het afbrokkelen is en benadrukt: ‘Kleding is er om plezier mee te hebben, mee te experimenteren en mee te spelen.’