Olympisch atlete Lieke Klaver over haar carrière: ‘De structuur geeft mij rust'

In de vijfde aflevering van De Geknipte Gast komt olympisch atlete Lieke Klaver langs bij Özcan Akyol in de barbershop. Ze vertelt over haar carrière als topsporter, haar prestaties op de Olympische Spelen en haar familiebanden.

Het is een gek gezicht voor Özcan wanneer Lieke Klaver de barbershop binnenloopt. ‘Het is altijd even wennen als je sporters niet in sportkleding ziet’, zegt hij. ‘Ik ben er wel obsessief mee bezig’, aldus Lieke over haar sport, '(...) maar ik ga mezelf niet opsluiten en blijf wel leuke dingen doen’.

‘Het moest van mijn moeder’, aldus Lieke. ‘Eigenlijk wilde ik op dansen, maar dat mocht niet.’ Van jongs af aan rent ze altijd achter haar broer Ties aan. ‘Er was altijd een soort competitie tussen ons (...). Ik denk dat dat doorslaggevend was.’ Wanneer ze begint met rennen, is het gewoon een alledaags ding. ‘Heel eerlijk gezegd, vond ik het allemaal wel prima.’ Dat gevoel verandert wanneer ze een brief krijgt van de Atletiek-unie met een uitnodiging om te trainen bij de regionale trainingen. Na haar eerste wereldkampioenschap voor junioren te hebben gelopen, voelt ze iets in zich opbloeien. Wanneer ze Usain Bolt ziet rennen en het tv-moment van sportman en sportvrouw van het jaar voorbijkomt, wordt het duidelijk: ‘Volgens mij is dit mijn droom.’

Op een bepaalde leeftijd moet je kiezen tussen uitgaan en sporten. Voor Lieke was dat moment onvermijdelijk. Haar moeder stelt haar voor de keuze: ‘Wil je liever sporten of met je vrienden uitgaan?’ Ze kiest voor topsport, want toewijding en discipline zit in haar familie. Liekes oma kwam uit de oorlog en moest werken om te overleven: ‘Zij mocht niet naar school, omdat zij moest helpen in de slagerij (…) en omdat ze die strengheid aan zichzelf heeft gegeven en heeft meegekregen, heeft ze dat ook een beetje voortgeborduurd op haar kinderen.'

Op haar derde scheiden de ouders van Lieke, wat leidt tot een hechte band met haar broer Ties. ‘Als je als kind met gescheiden ouders zit, dan vormt dat je, en dat maak je iedere dag mee.’ Na de scheiding hebben haar ouders tot haar twintigste geen contact. ‘Je zit in een spagaat’, zegt ze. ‘Het zijn de kleine dingen. Als je leuke dingen bij de ene ouder doet, zeg je dan: “Ik heb fantastische dingen bij papa meegemaakt?”'

De plek waar haar ouders toch samenkomen, is bij de atletiekbaan om hun kinderen aan te moedigen. Dit is echter geen gezamenlijke familieactiviteit: ‘Ze stonden absoluut niet naast elkaar’, blikt Lieke terug. Soms fungeerden zij en haar broer zelfs als boodschappers tussen hun ouders. ‘Mijn broer ging dan eerst even bij mijn moeder en dan bij mijn vader, en dan hadden we altijd dagtaken.’ Door het gezamenlijke navigeren van de familierelaties is de band met haar broer erg hecht geworden. ‘Hij is een beetje de mannelijke versie van mij’, waardoor ze ‘altijd samen waren, altijd’.

Sport is Lieke haar leven geworden, en dat betekent dat ze als een bedrijfje functioneert. Omringd door fysiotherapeuten, diëtisten en coaches heeft haar familie langzamerhand een andere rol ingenomen. ‘Ze zijn mijn stabiele basis, waar ik af en toe weer een meisje kan zijn. Ik ga niet mijn diëtiste bellen als ik verdrietig ben. Dan wil ik gewoon mijn moeder en mijn vader.’ Die stabiele basis bleek extra belangrijk na haar teleurstelling bij de individuele vierhonderd meter op de Olympische Spelen in 2020. Om haar verdriet te verwerken, belt ze als eerste haar vader. ‘Ik voelde heel veel onmacht (…) en dat grijpt hem ook heel erg. Dus ik dacht ook: volgens mij is hij nu degene die ik nodig heb en kunnen we elkaar begrijpen.’

Na het EK indoor in Istanbul (2023) gaat het minder goed met Lieke. ‘De reden is denk ik dat alles een beetje te veel was.’ Ze studeert, heeft goede prestaties neergezet, maar haar lichaam geeft aan dat het tijd is om even stil te staan. ‘Als mijn vriend de sleutel op tafel legde, was dat al een te hard geluid.’ Na een korte rustperiode van een week begint ze langzaamaan weer met rennen. ‘De structuur van topsport maakt mij wel een blij mens.’ Tegelijkertijd vraagt ze zich af hoe ze weer op topniveau kan presteren zonder eraan onderdoor te gaan.

Inmiddels heeft ze een structuur gevonden waarin ze goed presteert, maar ook beter voor zichzelf zorgt en voldoende rust neemt. Ze reflecteert op de mindere periode en ziet hoe ze die heeft overwonnen. Ze weet dat er veel uit zichzelf te halen valt en wil dat op een gezonde manier doen: ‘Het zit in mij.’