Duurzaamheid is een belangrijk onderwerp. Duurzaamheid is een leerzaam onderwerp. Maar boven alles: duurzaamheid is een leuk en vooral kansrijk onderwerp! En tóch weten politieke doemdenkers enerzijds en nee-schreeuwers anderzijds dit thema telkens weer in het mapje ‘niet-dit-gezeik-weer-oké-dan-maar-weer-kattenfilmpjes-kijken’ te gooien. Op korte termijn is het resultaat van al dat schreeuwen politiek gescheld misschien wel leuk, het levert immers prima internetvertier op. Jammer genoeg is op lange termijn het slachtoffer van dit alles niemand minder dan jij, de lezer. Dezelfde lezer die bij het lezen van dit betoog misschien wel aan het wachten is op de trein, of in de wachtkamer zit bij de tandarts en even wat leuks wil lezen. Gelukkig kan jij op 21 maart best veel veranderen.
Allereerst, ik vind klimaatverandering ontzettend belangrijk, maar dat was niet altijd zo. Vroeger toen ik klein was, haalde ik nog wel eens slechte cijfers voor toetsen. Uit frustratie rende ik dan naar buiten en mepte ik een boom. “Pak aan, boom!”, dacht ik bij mijzelf. In zeer uitzonderlijke gevallen liet ik er dan ook een Emmy Award-waardig geschreeuw uit. Inmiddels ben ik 25 jaar en besef ik mij heel goed dat bomen meer respect verdienen; alsmede het milieu in zijn totaliteit.
Ik begon mij steeds meer te verdiepen in het fenomeen ‘klimaatverandering’ en kwam best veel prangende feiten tegen: de zeespiegel stijgt in Nederland, net als de temperatuur, en de luchtkwaliteit is volgens Luchtmeetnet en het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) op veel plekken in het land matig. Daar schrok ik als voormalig bomenmepper best wel van, maar veel van het bovenstaande behoort om eerlijk te zijn desondanks tot de categorie ver-van-mijn-bed-show. Ik vind het in zo’n geval vooral leuker om te kijken naar de kansen die klimaatverandering met zich meebrengt, en dan vooral in de gemeente waar ik woon.
De lokale politiek hecht steeds meer waarde aan het belang van een duurzame gemeente met het oog op het bestrijden van klimaatverandering en het creëren van economische kansen. Zowel linkse als rechtse partijen besteden veel aandacht aan een efficiënt en creatief milieubeleid in hun verkiezingsprogramma’s. In veel gemeentes wordt duurzaam ondernemen bijvoorbeeld aangespoord en verschijnen er op steeds meer daken van die kekke zonnepanelen. Volgens Natuur en Milieu zijn de aanstaande verkiezingen een prachtige kans om duurzaamheid nog harder op de kaart te zetten. Steden als Utrecht en Amsterdam nemen daarin het voortouw, en Nijmegen is bijvoorbeeld door de Europese Commissie verkozen tot European Green Capital 2018. 024 is zelfs een jaar lang de duurzame hoofdstad van Europa. Daar worden vast geen bomen gemept, denk ik.
We moeten boven alles natuurlijk wel ook even realistisch blijven. Op zichzelf lost het aanleggen van een reeks gazons, zonnepanelen of vrolijke plantsoenen namelijk geen grootschalige milieuproblemen op. Voorlopig blijft die zeespiegel dus nog wel even stijgen. Maar het collectief van zulke initiatieven kan aardig wat verschil maken op lange termijn. Dat geldt niet alleen voor duurzaamheid, maar ook voor politieke betrokkenheid. Zo vind ik, als iemand die de politiek kritisch probeert te volgen, het mooi om te bedenken dat ik ook echt bij kan dragen aan het vergroenen van de gemeente waarin ik woon, en ik denk dat ik wat dat betreft niet de enige ben.
Ik merk bij mijzelf dat ik dan toch voor de politiek van oplossingen kies in plaats van de politiek van moord en brand schreeuwen. Iets waar politici op nationaal vlak te vaak de mond vol van hebben. En zeker als er op bepaalde fronten tegengas gegeven wordt. Neem nou bijvoorbeeld Forum voor Democratie-voorman Thierry Baudet die een tijdje geleden de woede op de hals haalt van een miljoenmiljard mensen door zijn alternatieve kijk op klimaatverandering. De rel was vermakelijk, maar ook best treurig. Tegengeluiden zijn namelijk nodig om een discussie in goede banen te leiden. Het probleem met dit soort politieke steekspellen is dat de focus op de werkelijke discussie – namelijk klimaatverandering – ineens verdwijnt en wij er met z’n allen geen steek wijzer van worden. Klimaatverandering vereist immers een constructieve dialoog die – naar mijn mening – op lokaal niveau momenteel veel beter tot zijn recht komt dan op het nationale strijdtoneel.
Dus, als je net de trein in stapt of een slabbetje van de tandarts om krijgt, is het misschien goed om te bedenken dat jij de komende weken en op 21 maart meer kan bijdragen aan de discussie rondom klimaatverandering en het oplossen ervan. Want dat kan zeker; één gazonnetje of zonnepaneel tegelijk.