© Cc-foto: Li-An Lim
Ik las vandaag een bericht op twitter van iemand wiens 15-jarige dochter zei: “Klimaatverandering kan niet teruggedraaid worden mama.” Veel mensen reageerden, waaronder ouders wiens kinderen dingen zeiden als “we zijn de laatste generatie op een leefbare planeet.”
Dit was twitter, dus een groot aantal reacties was van wetenschapsontkenners. Maar laten we die even negeren (zij komen aan bod in andere stukken).
Maar wat vertel je een 15-jarige met zulke vragen?
Ik zou beginnen te zeggen dat ze gelijk heeft. Klimaatverandering kan niet teruggedraaid worden. Helaas zijn er al serieuze consequenties. Maar er is gelukkig wel heel veel dat we nu nog kunnen doen om te zorgen dat het niet nog erger wordt. En dan hebben de mensen die nu 15 zijn meer tijd om uit te vogelen hoe ze het kunnen oplossen (sorry).
Ja, dus we kunnen heel veel doen om te zorgen dat de aarde niet meer dan 1,5 graden opwarmt. Wetenschappers weten al lang wat we daarvoor moeten doen. Daar hebben we ook alle technologie voor. En wereldleiders hebben ook al afgesproken wat landen moeten doen om het te bereiken. Dus eigenlijk is er geen probleem, we moeten het gewoon doen.
Nou ja, het probleem is dat volwassenen het niet doen: politici houden zich niet aan hun beloftes. Bedrijven als Shell blijven naar olie en gas boren terwijl we zeker weten dat we daardoor 1,5 graden niet gaan halen. Banken zoals ING maar ook pensioenfondsen zoals dat van de huisartsen blijven investeren in bedrijven zoals Shell. Mensen blijven veel vliegen en vlees eten. En ze blijven ook stemmen op partijen die niet beloven om te doen wat al die wereldleiders hebben afgesproken. Zelfs ziekenhuizen bijvoorbeeld doen niet wat ze zouden moeten doen.
Ik zou haar vooral willen zeggen: laat van je horen. Maak aan alle volwassenen duidelijk dat ze in actie moeten komen. Doe mee aan protesten. Organiseer creatieve acties om aandacht te vragen. Schrijf brieven. Kijk wat jij goed kunt en hoe je dat kan gebruiken om volwassenen te overtuigen. Want ze luisteren niet naar mij. En ze luisteren ook niet naar wetenschappers. Misschien als jij ze direct vraagt waarom ze niet doen wat nodig is voor jouw toekomst geven ze wel een eerlijk antwoord. Vertel ze dan ook wat ze moeten doen: 10% uitstoot verminderen elk jaar, totdat de uitstoot 0% is.
Dus dat is één ding dat je al kunt doen. Het tweede is dat je uit kunt zoeken hoe jij zo groen mogelijk kunt leven: stop met vlees eten, stem tegen vliegvakanties als je ouders dat voorstellen. Maar dat is nu. Je kunt ook alvast beginnen met tekeningen te maken of verhalen te schrijven over hoe jij in de toekomst zou willen leven. Want zoals we nu nog leven dat kan dan niet meer. Niet zo heel lang geleden rookten mensen nog in treinen en restaurants, dat kan nu ook niet meer. Maar je kunt gaan nadenken over hoe je dan wél zou willen leven.
En het laatste dat ik zou willen vragen is om heel goed je best te doen op school. Want iedereen gaat er nu vanuit dat jij en jouw generatie de klimaatverandering gaan oplossen. Zelfs de IPCC rekent erop dat jij en jouw generatie een uitvinding gaat doen waardoor je heel veel CO2 uit de lucht kan halen. Wetenschappers hebben nu nog geen idee hoe dat kan, maar het is wel nodig. Dus ook als de volwassenen niet naar jou luisteren, geef niet op. Want dan moet jij als je 30 bent flink aan de slag. Probeer zoveel mogelijk te leren over klimaatverandering, techniek, politiek, natuur en duurzaam leven. Want dan kan je die kennis gebruiken om het probleem op te lossen. Dus er is echt nog heel veel dat we kunnen doen en heel veel dat jij kunt doen.
Cc-foto: Li-An Lim