Psychiater Esther van Fenema schrijft in de Telegraaf van 31 januari dat kinderen laten spijbelen om te demonstreren voor meer en betere klimaatmaatregelen 'kindermishandeling' is. Zelf dacht ik meer in de richting van 'jong geleerd is oud gedaan' en 'de jeugd heeft de toekomst'.
Mijn zoon, net 17 geworden, kwam laatst thuis van school en zei dat hij de klimaatspijbelaars begrijpt en dat ze met plannen rondlopen om met een groep van zijn school mee te gaan doen. Hij vroeg aan mij wat ik er van vond. “Prima idee, doen” zei ik. En geloof mij, hij is prima in staat om zelf hierover na te denken en zijn eigen mening te vormen én te uiten. En ja, dat was al zo toen hij nog pre-puber was. Toen waren en nu zijn wij het echt niet altijd eens over ‘belangrijke wereldzaken’.
Natuurlijk, spijbelen mag (eigenlijk) niet. Daar hebben wij keurige wetten voor in Nederland die daar duidelijk over zijn. En dat er (een beetje) gebruik gemaakt wordt van emotiebeïnvloeding kan ik ook niet ontkennen. Maar klaarblijkelijk is het nodig en terecht want het werkt in sommige gevallen. ‘Gewone’ methodes (lief vragen en aardig blijven) blijken keer op keer niet afdoende om het grootste gedeelte van ‘de politiek’ wakker te schudden dat het geen vijf voor twaalf is, maar twee voor twaalf. Jammer vind ik het dat Van Fenema ‘het klimaat’ voor een deel een ideologische kwestie noemt. Alsof het maar een gedeelte van de mensheid aangaat.
Nee, mevrouw van Fenema, het gaat iedereen aan. Van groot tot klein, van wit tot zwart en van atheïst tot zwaar gereformeerd.
Manipulatie
Het klimaatprobleem wordt juist groot gehouden door het te ontkennen en/of te bagatelliseren. Van Fenema draait het heel erg om door te menen dat kinderen ‘te klein’ zijn voor dit soort kwesties en dat het een verkeerde manipulatie zou zijn om hen met over dit onderwerp op deze manier op te voeden. Kinderen kunnen inderdaad wakker liggen van problemen die (te) groot lijken, daar ligt dus een taak van opvoeders en het onderwijs om die problemen tot realistische proporties terug te brengen. Daardoor gaan zij meer nadenken en ontdekken dat er soms meerdere wegen zijn die naar Rome leiden.
‘Het goedkeuren van of aanzetten tot spijbelen om een statement te maken, is een vorm van kindermishandeling’, schrijft Van Fenema als slotzin en eerder in het artikel dat kinderen de ‘speelbal’ zijn van volwassenen met een strategie. Als je het zo bekijkt zijn kinderen altijd een ‘speelbal’ van volwassenen. Over het algemeen krijgen kinderen op jonge leeftijd zelf niet de keuze naar wat voor school ze gaan. Wat voor soort onderwijs ze (gaan) volgen. Is dit ook al een beginnende vorm van kindermishandeling dan? Soms heiligt het doel de middelen zou ik zeggen. Het is jammer dat zij maar een zinnetje besteedt aan de indoctrinatie van religie. In de kringen waar een strenge religieuze leer heerst worden kinderen (vaak met harde hard en erger) wereldvreemd gehouden en opgevoed met één waarheid. Dat noem ik pas kindermishandeling.