De Zuid-Afrikaanse Greta Thunberg. Wie is Ayakha Melithafa?

Greta Thunberg is allang niet meer de enige jonge klimaatactivist. Over de hele wereld staan jonge mensen op om zich uit te spreken. Zoals de Zuid-Afrikaanse Ayakha Melithafa (19).

Ayakha Melithafa groeit op in Kaapstad, Zuid-Afrika. Sinds haar zestiende zet ze zich actief in voor het klimaat. In West-Kaap – de provincie waartoe Kaapstad behoort – heerst al lange tijd een watercrisis door de aanhoudende droogte. En dat ervaart Melithafa van dichtbij, haar moeder is namelijk boer. Door de droogte kan zij haar vee en gewassen niet voorzien van voldoende water, waardoor ze minder kan verbouwen. ‘Als er niet genoeg regen is kunnen we niet alle vee voeden en gaan alle gewassen uiteindelijk dood. De witte boeren boren gaten voor hun eigen waterreserves.’

Melithafa laat het daar niet bij zitten en besluit uit te zoeken hoe het komt dat er een watercrisis is in haar land. ‘Ik zocht op het internet en leerde over opwarming van de aarde en klimaatverandering. Dat maakte me angstig en depressief, omdat het bevestigde dat al onze grootste angsten werkelijkheid worden.’

Melithafa besluit op dat moment dat ze zich wil inzetten voor een betere toekomst. Ze wordt klimaatactivist, maar dat blijkt nog niet zo eenvoudig. In een verdeeld land als Zuid-Afrika wordt Melithafa, als zwarte jonge vrouw, regelmatig met een schuin oog aangekeken. ‘Ze vragen zich af waarom ik leer over het klimaat. Ze zeggen: “Maak je jezelf wit? Denk je dat je beter bent dan wij? Ik geef niks om het klimaat, ik geef om of ik te eten heb vanavond.” Het feit dat vegetariërs over het algemeen witte mensen zijn en dat mensen die zich zorgen maken over het klimaat dat ook zijn is een smet op de naam.’ Klimaatbewust leven wordt in Zuid-Afrika gezien als iets dat is voorbestemd aan witte mensen.

Toch remt dat Melithafa niet om door te gaan met haar strijd. Ze probeert haar generatie te laten inzien dat ook hun eigen grootouders een milieubewust bestaan leefden. ‘Ik probeer mensen af te leren wat ze ‘weten’ over milieubewustzijn en probeer ze te laten inzien hoe hun eigen grootouders in harmonie met het klimaat leefden. Ik probeer ze te onderwijzen op dat gebied.’

Dankzij Melithafa gaat het nu rustig aan de goede kant op in West-Kaap. De regio is bezig aan een ‘groene golf’. Dat is volgens Melithafa de kracht van haar generatie: ‘We zijn radicaal. We lezen ons in, zijn radicaal en spreken ons uit. Dat is een superkracht, denk ik. We laten zien dat de macht in onze handen ligt. Ik ben heel blij dat wij - deze generatie - opstaan voor mensenrechten, LHBTQAI+-rechten, Black Lives Matter, al deze bewegingen. Dat laat zien hoe moe deze generatie is van de manier waarop het gaat en hoeveel de maatschappij moet veranderen. Ik ben blij met deze generatie, het geeft me hoop dat verandering aanstaande is.’

Dat doet Melithafa tegenwoordig niet meer alleen. Ze heeft zich verenigd met jonge klimaatactivisten van over de hele wereld, zoals Greta Thunberg. Tezamen zijn zij naar de Verenigde Naties gestapt. ‘Onze mensenrechten zijn geschonden, maar de mensen met macht geven hier te weinig om, om het als zodanig te zien. Maar het zal impact hebben op ons leven in de toekomst.’