Hartelijk 2018, andersdenkenden! | Column Claudie de Breij

Ik heb veel goede voornemens, maar speciaal voor u deel ik alvast mijn allerbeste: ik word ruimtevaarder.

Onbekommerd zweven in de ruimte, ga ik in dit nieuwe jaar.  Er is ruimte genoeg. Althans, waar ik wil zijn. De ruimte waar ik in ga zweven is tot nu toe namelijk onbenut gebleven. Het gaat om de ruimte tussen twee meningen. Vroeger, lang geleden, werd die ruimte wel gebruikt. Het was best een gezellige ruimte. Het was er veilig. Je kon de ruimte tussen twee meningen zelfs zien, bijvoorbeeld in Het Lagerhuis (VARA BRENG DAT PRACHTPROGRAMMA TOCH TERUG!) want daar was hij gewoon in beeld. Aan de ene kant zaten mensen met een mening en aan de overkant mensen met een andere mening en daartussen was ruimte. Genoeg ruimte voor Paul Witteman om een dansje te doen. Dat deed Paul Witteman dan niet, maar hij wandelde ontspannen rond in de ruimte tussen de meningen om mensen om beurten het woord te geven en hier en daar brandjes te blussen of juist aan te wakkeren (dat kon hij zo goed dat hij in de wandelgangen ook wel Paul Brandweerman werd genoemd). Na afloop van het programma dronk de gehoofddoekte moslima aan de bar een kopje thee met de rechtse rakker en trok iedereen tevreden huiswaarts. Verschil mocht er zijn.

Die ruimte tussen de meningen, die mis ik. Ik vind van alles en ben er behoorlijk fel in af en toe. Soms moet dat, soms kun je niet anders, dat was ook al zo in de tijd dat die ruimte tussen de meningen er nog was. Maar nu is de ruimte tussen de meningen niet alleen meer niet veilig, ze bestaat ook steeds minder. Het is zoals het niemandsland tussen de twee Korea’s; daartussen is een deel waarin je niet beschoten mag worden. Dat gebeurt toch.

Je mag niet mijmeren, niet nadenken over waarom mensen boos zijn over dit of gevoelig doen over dat zonder dat je onderbroken wordt met gemeenplaatsen als ‘dat mag tegenwoordig ook al niet meer in dit land’ of verwijten dat je danwel een linkse wegkijkende gutmensch bent, dan wel een witte erfschuldige racist. Het is niet dat ik er niet tegen kan (leuk vind ik het niet, dat geef ik toe) en het is ook niet dat het niet gezegd mag worden, maar al te vaak is het een manier om de gedachte te smoren voor hij überhaupt klaar is.

Er wordt vaak beweerd dat er ‘te veel meningen’ zijn. Dat valt wel mee, volgens mij. Er is alleen te weinig afstand tot de mening. Mensen lijken hun identiteit zodanig op te hangen aan hun mening over Zwarte Piet, vluchtelingen of Thierry Baudet dat ze denken dat een aanval op hun mening een aanval op hun persoon is. Ik vind veel mensen online leuk die elkaars bloed (online, vooralsnog) wel kunnen drinken. In het nieuwe jaar hoop ik dat er voor hen, voor ons allemaal, iets meer ruimte blijft om hardop te denken, luidkeels van mening te verschillen en uiteindelijk iets verder te zijn gekomen dan het misbruiken van de vrijheid van meningsuiting voor een overspannen meningsplicht.