Zou het me nog overkomen op mijn hele oude dag? Dat ik met leeftijdgenoten in een keldertje drones in elkaar schroef voor de laatste slag die uiteindelijk de overwinning zal brengen? Nu en dan beeft de vloer vanwege weer een inslag. De vijand – weten we – heeft geen belangstelling voor strategische doelen. Die terroriseert alleen ongewapende burgers. Het zijn oorlogsmisdadigers. De onzen doen dat niet en daarom vechten wij met een hand op de rug. Dat komt door ons heilige waarden. Des te meer reden om stevig door te schroeven ondanks onze reumatische vingers. Het is erop of eronder. In de kelder van de uitgebrande scholengemeenschap zitten grote kinderen, ook met de schroevendraaier in de hand. Als ik geluk heb zal ik in bed – althans op een matrasje – sterven en toch aan het front.
Deze beelden kwamen mij voor de geest na lezing van Nederland in een fragmenterende Wereldorde, het nieuwste rapport van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR). Het lijkt wel een soort welkomstcadeautje voor het kabinet Schoof.
Heel kort samengevat zegt de WRR: 'Ons land wordt aan alle kanten door een hele reeks gevaren bedreigd. Wij moeten ons te weer kunnen stellen. Het kost zoveel geld dat het leven van iedereen er door zal veranderen.'
Inderdaad, net als bijna alle andere Nederlanders heb ik geen plek waar ik mij bij luchtalarm in veiligheid kan stellen. Er zijn geen schuilkelders meer. Die zullen snel moeten worden gebouwd. Het zal een enorm project zijn dat zeker de woningbouw concurrentie aan zal doen. Er komt zeker een heftige discussie over wat prioriteit verdient. Van een iron dome zoals Israël die al meer dan een decennium bezit, valt niets te merken. Wel is er een wet in voorbereiding die de Nederlandse militaire industrie kan verplichten in tijden van nood uitsluitend voor ons land zelf te produceren. Hoe dit zich laat rijmen met ons lidmaatschap van de NAVO en van de EU is onduidelijk.
De voedselveiligheid is niet gegarandeerd, ook al is Nederland nog zo'n grote exporteur van voedsel. Sommige agrariërs rijden rond met een bord op hun trekker: 'Geen boer, geen voer'. Dat staat nog te bezien. De veeteelt is voor een belangrijk deel afhankelijk van geïmporteerd veevoer. Als de aanvoer stokt, moet het vee op grote schaal geslacht worden. Dan hebben we nog een maand of wat biefstuk en varkenshaas op tafel. Daarna is het afgelopen. Het kan zelfs zijn dat de overheid boeren verplicht waar mogelijk weiden om te ploegen tot akkerland. Dat is de boeren vaker overkomen in de vorige eeuw. Alleen zijn ze dat vergeten.
We moeten kiezen tussen producten voor het dagelijks gemak en strijdmiddelen voor onze jongens en meisjes. We zien beelden van fietsende families en soldaten in trucks en pantserwagens. 'Wij fietsen omdat zij vooruit moeten.' Daarom ook is Nederland een hergebruikmaatschappij. Wie hun kleren niet verstellen, zijn geen liefhebbers van het vaderland.
De WRR voorspelt een wereld waarin een aantal groot- en een aantal regionale machten tegen elkaar opboksen. Dat is een enorme bedreiging voor de internationale handel en de mondiale vervlechting van productie- en consumptieketens. De verschillende machtsblokken zullen proberen economisch zo onafhankelijk mogelijk te worden. Met een ouderwets woord heet dat autarkie. Uit experimenten in de twintigste eeuw blijkt dat dit in ieder geval leidt tot hogere prijzen en in veel gevallen ook tot matige producten omdat die toch wel door tariefmuren beschermd worden.
En dan hebben we het nog niet eens over de gevolgen van de klimaatverandering,.
Het leven wordt duur. Het leven wordt anders. Het kan gruwelijk mis gaan, ook dat nog.
Zeg maar dat ik overdrijf.
Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin ook al is de laatste put nu dicht. Tevens noem ik de PVV een extreemrechtse partij.
Beluister het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis. Nu: Soedan