Tel de sterren in de duisternis

Het klinkt een beetje als ‘Ranking the stars’, maar het gaat om iets heel anders: sterren tellen aan de sterrenhemel om de duisternis te meten. Het is namelijk bijna nergens in Nederland meer écht donker, en dat heeft nadelige gevolgen voor natuur en mens: verstoring van het bioritme – niet alleen bij mensen, maar ook bij dieren en planten.

Een overdaad aan nachtelijk kunstlicht heeft gevolgen voor de biodiversiteit. De Rijksuniversiteit Groningen doet onderzoek naar het verdwijnen van duisternis in Nederland. En iedereen kan meedoen!

“Duisternis is een oerkwaliteit van leven”, zegt sterrendeskundige Theo Jurriëns van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG), “van belang voor mens en natuur: daar moeten we zuinig op zijn”. Maar hoe donker is het eigenlijk nog? De RUG beheert een duisternismeetwerk, met kastjes her en der in het land die de mate van duisternis registreren, maar die hangen niet overal in Nederland.

Daarom wordt nu de hulp van het publiek gevraagd: ga de komende weken een keer sterren tellen. Zo hopen de onderzoekers een beeld van de duisternis in heel Nederland te krijgen.

Dat tellen is lang niet zo ingewikkeld als het klinkt: in de meetactie gaat het om het sterrenbeeld Orion, dat nu ’s avonds makkelijk te vinden is als het helder weer is en je richting het zuiden kijkt. Orion is herkenbaar aan de drie sterren die op een rijtje lijken te staan.

De vier hoeksterren van Orion vormen een rechthoek: de RUG vraagt om het aantal sterren binnen deze rechthoek te tellen. Dat moet dan gebeuren tussen 21 januari en 5 februari of tussen 20 februari en 6 maart 2025. Dat heeft te maken met de stand van de maan: als de maan aan de hemel staat, zijn er minder sterren te zien. Kijk op teldesterren.nl voor mee info.