Steeds meer steltkluten uit het zuiden

In Nederland is de steltkluut een bijzondere verschijning. Niet alleen vanwege zijn uiterlijk, maar ook omdat de vogel maar weinig broedt in Nederland. Vooral in jaren met grote droogte trekt de steltkluut vanuit Zuid-Europa meer richting ons land om te broeden. Rondom de Staats-Spaanse Linies broeden nu al jaren meerdere paartjes.  

Waarom dit natuurgebied zo geschikt is voor de steltkluut is, heeft te maken met de Tachtigjarige Oorlog. Toen was het gebruikelijk om vijanden tegen te werken door stukken land onder water te laten lopen. Dijken werden doorgestoken waarbij polders veranderden in schorren en slikken en grotendeels onbewoonbaar werden. Tal van dorpen verdwenen voorgoed in de golven en er ontstonden nieuwe zeegeulen die vele kilometers diep in het binnenland drongen. Door de oorlogssituatie was het aanvankelijk ondenkbaar om snel met herdijking te beginnen. Wel werden er veel verdedigingswerken aangelegd, waarbij de geulen goede diensten bewezen. 

Op deze manier is ook het vogelrijke natuurgebied De Blikken ontstaan. Het gebied is tijdens de Tachtigjarige Oorlog bewust onder water gezet om de vijand op afstand te houden. Door een doorgestoken dijk is het water tot ongeveer dit gebied gekomen. Zand werd dichter bij de zee afgezet, maar de lichte kleideeltjes bereikten De Blikken en daalden hier neer. Toen het gebied weer afgekoppeld werd van de zee en verder opdroogde, zakten De Blikken wat in. Klei klinkt namelijk in als het droger wordt en het omliggende zand niet. Hierdoor is het gebied een laaggelegen badkuip geworden die uitstekende broedgelegenheid biedt voor allerlei vogels.

Het gebied heeft nu een unieke structuur van watertjes: slingerende kreekjes en oude drainageslootjes doorsnijden De Blikken. Deze tijd van het jaar is het gebied in trek bij broedende weidevogels en steltlopers. De centraal gelegen eilandjes worden door honderden kokmeeuwen, visdieven en kluten als broedeiland gebruikt. En een erg bijzondere broedvogel legt hier sommige jaren ook haar eieren: de steltkluut.

De steltkluut is steeds vaker te zien in ons land en ook dit jaar is het weer raak. Op meerdere plekken worden de bijzondere vogels gemeld, waarschijnlijk als gevolg van de omstandigheden in Zuid-Europa. De steltkluut is eigenlijk een soort ‘steltloper+’ met enorm lange, rode poten en een slank lichaam met een dunne snavel. De poten zijn bijna de helft van de totale lengte van de vogel.

Ook hier langs de Staats-Spaanse Linies vormen vossen een grote bedreiging voor alle broedende vogels. Er worden jaarlijks zeker honderd vossen geschoten, maar om de vogels meer bescherming te bieden is er een elektrisch vossenraster geplaatst. Het hek staat er sinds vorig jaar en de beheerders zien een enorm positief effect in het broedsucces van de vogels.  

In het gebied zijn camera’s geplaatst binnen het raster om in de gaten te houden of er echt geen vossen meer in het gebied komen. Tot nog toe is de opvallendste verschijning op het camerabeeld de steltkluut. Aan de buitenkant van het raster worden nog wel vossen vastgelegd op de wildcamera. Blijkbaar houdt het raster ze goed buiten, een succes dus!