Steeds meer branden in Braziliaans Amazonegebied

Het aantal bosbranden in het Braziliaanse Amazonegebied, de Cerrado en de Pantanal is drastisch toegenomen ten opzichte van dezelfde periode in 2023. Dat blijkt uit de laatste cijfers van het Braziliaanse Instituut voor Ruimteonderzoek (INPE). Ook in de staat São Paulo werden niet eerder zoveel brandhaarden geregistreerd sinds INPE in 1998 begon met het uitvoeren van deze metingen. Daar staat de teller inmiddels op 3.612 brandhaarden. 

In het Amazonegebied gaat het om 38.266 brandhaarden, een stijging van 120 procent ten opzichte van augustus 2023. In de periode januari tot augustus 2024 werden de meeste branduitbraken in het Amazonegebied geteld sinds 2005, met een totaal van 63.189 haarden.

In de Pantanal, het grootste moerasgebied ter wereld, is sprake van een toename met 3.910 procent. Het gaat daar om 4411 brandhaarden die daar afgelopen augustus geregistreerd werden. Hoewel er een duidelijke toename is ten opzichte van vorig jaar, was het in 2020, met 5.935 brandhaarden, nog erger. In de Cerrado, een natuurgebied met savanne en bos, werd een toename van het aantal branden met 171 procent in augustus geregistreerd.

Het aantal brandhaarden is een indicatie voor de hoeveelheid hectare natuur die door bosbranden verloren gaat. Het daadwerkelijke ontboste oppervlakte kan pas later in kaart worden gebracht. 

Het vuur is in de van nature vochtige gebieden, zoals in het Amazoneregenwoud en de Pantanal, vaak bewust aangestoken, zegt Sigrid Deters, campagneleider Bossen bij Greenpeace Nederland. “Met toenemende periodes van extreme droogte, veroorzaakt door klimaatopwarming, lijkt vuur een goedkope tactiek te worden om het land in deze prachtige natuurgebieden vrij te maken van begroeiing. Vaak verrijzen er later plantages of grazen er koeien voor de vleesindustrie.” 

Greenpeace roept de Braziliaanse regering op om de verantwoordelijken op te sporen en te straffen. Daarnaast pleit de organisatie voor het stopzetten van financiering van de daders die zulke natuurbranden veroorzaken. 

Onderzoek van Greenpeace Brazilië toont aan dat veel banken, waaronder Rabobank, plattelandsleningen (zogeheten ‘rural credits’) hebben verstrekt aan Braziliaanse boeren die betrokken waren bij ontbossing in het Amazonegebied. Braziliaanse boeren kunnen dankzij dit financieringssysteem goedkopere leningen afsluiten bij de banken.

Uit recent veldonderzoek van de natuurorganisatie blijkt dat boerenbedrijven slechts 0,003% betaalden van milieuboetes die ze opgelegd kregen nadat ze naar verluidt in 2019 hadden deelgenomen aan een lokaal initiatief om opzettelijk natuurbranden te veroorzaken. Zelfs na die branden ontvingen nog 29 van deze boerenbedrijven plattelandskredieten.  

Een andere recente studie toonde aan dat boerenbedrijven plattelandskrediet ontvingen, tegelijkertijd een boete van R$57,8 miljoen kregen van de Braziliaanse milieu-autoriteit IBAMA, vanwege illegaal gebruik van vuur. Slechts 0,1 procent van het opgelegde bedrag werd afbetaald, wat de straffeloosheid rondom natuurverwoesting versterkt.

Bron: Greenpeace