Spinnenfeest in je huis en tuin

Ze hebben prachtige namen als de getijgerde lijmspuiter, de gewone tandkaak, de boomzesoog en de schorsmarpissa. Het zijn allemaal spinnen, die je in deze periode overal kunt tegenkomen. Op de struiken in je tuin tot in de verborgen hoekjes in je huis. En zelfs op het toilet!

Het is een feest om nu op zoek te gaan naar deze fascinerende achtpotigen. Als je ze kunt vinden tenminste, want de laatste jaren lijkt het steeds slechter te gaan met de spin. In Vroege Vogels een gesprek met spinnen-expert Andrea Dekker van Natuurmuseum Brabant.

In Nederland komen zo’n 640 spinnensoorten voor. Het zijn allemaal jagers, alleen verschillen de jachttechnieken nogal. Veel soorten, zoals de kruisspin en de venstersectorspin, maken een wielweb om hun prooi mee te vangen. Zo’n web heeft kleverige struikeldraden, die worden afgewisseld met loopdraden. Blijft er een vlieg of mug in dit draadje zitten, loopt de spin eropaf en doodt het insect met het gif uit haar kaken.

De herfsthangmatspin, zoals de naam al zegt, maakt een hangmatvormig web in het lage gras. De spin hangt ondersteboven onder de mat. Als insecten tegen de spandraden aan vliegen, vallen ze vaak op de mat, waar de spin ze door het web heen dood bijt en onder de mat trekt.

De boomzesoog leeft in kleine holletjes waar vanuit spinseldraden naar buiten lopen. Als een prooi die draden aanraakt, schiet de boomzesoog naar buiten. En de tuinrenspin maakt helemaal geen web maar wacht rustig tot prooien langslopen of rent achter ze aan.

De spin die het meest wordt gezien in de herfst is de kruisspin. Deze wielweb-bouwende soort is te herkennen aan het witte kruis bovenop zijn lichaam. Bij de Nationale Spinnentelling, die vorig jaar voor het laatst werd gehouden eindigde de kruisspin vrijwel altijd op de eerste plek. Andere soorten die vaak worden gezien zijn de grote trilspin, de venstersectorspin, de huiszebraspin, de gewone strekspin en de muurkaardespin.

Uit de resultaten van de telling blijkt dat het aantal spinnen waarnemingen de laatste jaren erg achteruit is gegaan. Een van de vermoedens is dat de achteruitgang van de insectenstand hier mee te maken heeft: minder insecten betekent ook minder voedsel voor spinnen.

Spinnen zoeken kan op allerlei manieren. Je kunt in de tuin zoeken op en tussen planten, onder bladeren, op de grond of tussen stenen. Maar ook in en om het huis zijn spinnen te vinden in hoeken, gaatjes en langs randjes van kozijnen of deuren. Je kunt zelfs in het donker op zoek met een zaklamp op zoek naar nacht actieve spinnen: 

Sommige spinnensoorten zijn de laatste jaren in opmars in Nederland, mede door klimaatverandering. Zoals de valse wolfspin. Deze grote soort is in 2007 voor het eerst in Nederland aangetroffen. Oorspronkelijk komt ze uit het Middellandse Zeegebied en het vermoeden is dat ze vooral door de mens naar nieuwe plekken wordt vervoerd. De valse wolfspin is niet agressief, maar komt zij in het nauw dan kan ze ook door een mensenhuid heen bijten. En dat kan flink pijn doen, vergelijkbaar met een wespensteek.

In de jaren tachtig stak de tijgerspin, ook wel wespspin genoem, voor het eerst de grens over bij Zuid-Limburg. Nu vind je de geel-zwart gestreepte spin overal in Nederland. De spin is op eigen kracht de grens overgestoken. In relatief korte tijd heeft-ie zich door het hele land weten te verspreiden.

Download hier de spinnenzoekkaart, voor de meest voorkomende soorten in huis- en tuin.