Doe mee met de Nationale Tuinvogeltelling!

Wordt het de koolmees, de kauw of toch de huismus? Na zondag weten we welke vogel het meest is geteld tijdens de Nationale Tuinvogeltelling. Het is veruit het grootste burgeronderzoek van Nederland. Meer dan 100.000 mensen doen jaarlijks mee. En het is vrij simpel: gewoon een halfuur lang je tuinvogels turven vanuit je luie stoel. Iedereen met een tuin of balkon kan meedoen met de Nationale Tuinvogeltelling, van vrijdag 24 tot en met zondag 26 januari.

Allereerst tel je één keer een half uur de vogels in je tuin of op je balkon. Vliegen de vogels alleen maar over jouw tuin? Die tellen niet mee. Een koolmees in de tuin van de buren? Helaas, die telt ook niet mee. Noteer alle waarnemingen van een soort in jouw tuin of op je balkon. Maar tel deze waarnemingen niet bij elkaar op, want dan loop je het risico op een dubbeltelling. Geef alleen het hoogste aantal door van een soort die je tegelijk hebt gezien. Zie je bijvoorbeeld in dat tel-halfuur eerst 2 kauwtjes en daarna 6, dan geef je niet 8, maar 6 kauwtjes door.

De huismus is sinds de eerste Tuinvogeltelling in 2001 de meest getelde vogel. De bohemian rhapsody onder de tuinvogels. Maar de vraag is hoe lang nog. Want het gaat nog steeds niet goed met misschien wel de meest typische tuinvogel die er is. Het aantal huismussen is sinds 1975 meer dan gehalveerd. Daarom staat de soort op de Rode Lijst, als kwetsbaar.

Hoe komt dat? Allereerst heeft deze stevige gedrongen zangvogel steeds minder plekken om te kunnen broeden. Zo hebben moderne huizen geen gaatjes, kieren, nisjes en holtes die geschikt zijn voor een huismussenpaartje. En wanneer oude huizen geïsoleerd of verbouwd worden, verdwijnen de nestplekken soms onbedoeld. Verder helpt het ook niet mee dat veel mensen een kale, stenen tuin hebben. De huismus was in 2024 de soort van het jaar.

In december zette de Mona Keijzer, de nieuwe minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) een streep door een afspraak die bouwend Nederland met natuurorganisaties had gemaakt over natuurinclusief bouwen. Afgesproken was dat vanaf 1 januari 2025 bij nieuwbouw en grootschalige renovatie, neststenen voor beschermde diersoorten als vogels en vleermuizen verplicht zouden worden. Goed nieuws voor onder andere de huismus.

Maar daar dacht minister Keijzer dus heel anders over. Zij lanceerde het programma STOER (wat staat voor 'Schrappen van Tegenstrijdige en Overbodige Regelgeving) en heeft besloot als onderdeel hiervan deze nieuwe afspraak te schrappen. Om de minister op andere gedachten te brengen is Vogelbescherming de petitie ‘mus zoekt huis’ gestart. De bedoeling is om de petitie in februari aan Keijzer te overhandigen.

Om extra aandacht voor de actie te vragen, spelen beiaardiers in steden als Alkmaar, Breda, Delft, Deventer en Rotterdam vrijdag en zaterdag op hun carillon 'vogelgerelateerde liedjes'. Uit kerktorens klinken nummers als 'Alle duiven op de Dam', 'De Vogeltjesdans', of 'Blackbird' van The Beatles. De zelfgekozen liedjes zijn volgens de Vogelbescherming "een herinnering aan de vogels en het belang van de Tuinvogeltelling".