Prachtige eenden in hun winterkleed

De winter is de perfecte periode om op zoek te gaan naar eenden. Niet alleen hebben de eenden dan hun prachtige en vaak kleurrijke winterkleed, maar er zijn ook veel soorten die alleen deze wintermaanden in ons land te vinden zijn.

De voorbije weken plaatsten verschillende fotografen een hoop prachtige eendenfoto's op de fotopagina. We zetten de tien leukste voor je op een rijtje:

De tafeleend is het hele jaar door in kleine aantallen te vinden in Nederland. Vanaf september krijgen de Nederlandse broedvogels gezelschap van populaties uit het noorden die hier komen overwinteren. De kleurrijke eenden zijn meestal in groepen te vinden en zijn het meest actief na zonsondergang.

Ook de middelste zaagbek is een kleurrijke verschijning. Het mannetje heeft een groene kop met een wilde kuif. Vrouwtjes zijn minder kleurrijk. Ze hebben een bruingrijs getint verenkleed, een bruine en een kortere kuif. Net zoals de andere zaagbekken, danken ze hun naam aan de vorm van de snavel. Die heeft scherpe kartels langs de randen die doen denken aan een zaag. In Nederland is de vogel sinds eind jaren 70 een vaste broedvogel.

De grote zaagbek is, zoals de naam het al doet vermoeden, iets groter. De middelste zaagbek is een echte liefhebber van zout water, maar dit grote broertje tref je eerder in het binnenland aan op zoet water. Zo is het IJsselmeer een goede plek om ze te zien, waar ze duiken om vis te vangen. Je ziet de eend alleen in de winter in ons land. Broeden doen ze noordelijker, meestal in boomholtes.

Als je bij het IJsselmeer op zoek gaat naar de grote zaagbek, kun je ook uitkijken voor de topper. Deze soort heeft namelijk een voorkeur voor meren met rijke oever- en onderwatervegetatie. De eend is oorspronkelijk afkomstig uit Azië, maar broed sinds 1942 ook in Nederland. De mannetjes hebben een opvallend uiterlijk met een bruinoranje kop, zwarte borst en de helder koraalrode snavel. De eenden grondelen en duiken en houden ontzettend van kranswieren.

Een ander kleurrijke soort met zijn oorsprong in Azië is de mandarijneend. De vogel wordt door zijn excentrieke uiterlijk gehouden in Nederlandse volière. Ontsnapte vogels uit dit soort collecties broeden ondertussen al een heel aantal jaren in Nederland.

De meest voorkomende wintergast is de smient. In de winterperiode zijn er in ons land ongeveer 800.000 - 900.000 aan het rond grazen. Want dat doet deze eend: gras eten. Overdag zijn ze op het water te vinden en tegen de avond trekken ze massaal naar graslanden. Door het kenmerkende geluid heeft deze vocale eend ook wel de bijnaam fluiteend.

Uiteraard kan de wilde eend niet ontbreken in deze fotoserie. Deze soort is het meest voorkomend in ons land en is het hele jaar door te zien in parken, slootjes, meren, vijvers en parken. De woerd, het mannetje is goed te herkennen aan de groene kop en witte nekband. Deze eenden hebben als enige soort gekrulde staartveren. Het vrouwtje is meer gecamoufleerd en heeft een bruinachtig verenkleed.

De krakeend is nauw verwant met de wilde eend. In 1929 beschreef Jac. P. Thijsse deze soort nog als een zeldzame broedvogel en trekvogel, maar de voorbije jaren zijn deze eenden sterk in aantal toegenomen. Dit komt doordat hij zich goed weet aan te passen aan verschillende soorten wateren, zoals sloten, meren en moerassen. Ondertussen komt de soort hier zelfs ook in steden voor.

Een zeldzamere wintergast in Nederland is de ijseend. De soort verblijft het liefst ver op zee. Ze overwinteren in kleine aantallen op de Waddenzee en een aantal exemplaren ook op plekken voor de kust, zoals bij de Brouwersdam waar deze foto ook is genomen. Na de winter gaat een deel weer richting IJsland, Noorwegen, Zweden, Finland, maar de grootste populatie broedt in Rusland.

Sommige eenden zijn geen echte wintergasten, maar komen hier 'per ongeluk' terecht. De Siberische taling is zo'n dwaalgast. De soort broedt in het noorden en oosten van Siberië en trekt voor de winter helemaal naar China, Korea en Japan. Het is dus een echte lange afstandstrekker. In 2005 werd de soort voor het eerst gezien in Denemarken. Na onderzoek bleek het wel degelijk te gaan om een exemplaar uit Siberië. De eenden kunnen dus op eigen kracht in Europa verzeild raken.

Heb jij ook een mooie foto gemaakt in de natuur? Deel deze dan op de Vroege Vogels fotopagina.