Parasitaire gal verrijkt natuur

Een gal is wildgroei bij planten die wordt veroorzaakt door parasieten. In deze wildgroei zijn de parasieten veilig én vinden ze voldoende voedsel. Gallen hebben amper negatieve invloed op de plant, integendeel, ze verrijken de natuur juist volgens gallenexpert Matthijs Courbois. Nu veel bomen bladloos zijn, zijn een aantal soorten goed te vinden. In de Wageningse uiterwaarden zoekt Matthijs naar deze winterse gallen. Verslaggever Gert Elbertsen volgt hem daarbij op de voet.

Gallen heb je in allerlei soorten en maten. Van knikkers, veroorzaakt door de knikkergalwesp, tot wratachtige structuren en bezemachtige trossen. Die laatste zijn in de winter goed te vinden op wilgen en worden gemaakt door de wilgenbezemmijt. Namen zijn bij gallen vaak recht voor z'n raap; de wilgenbezemmijt groeit op wilgen, ziet eruit als een bezem en wordt veroorzaakt door een mijt. 

De relatie tussen galmaker en plant is eenzijdig. Alleen de galmaker heeft iets aan deze relatie, de plant raakt alleen voedingstoffen kwijt. In de biologie heet zoiets parasitisme. Volgens Matthijs zijn parasieten een verrijking voor de natuur: "Er zijn veel meer parasieten dan planteneters of planten, dus zonder parasieten geen biodiversiteit".

Twee jaar gelegen riep Matthijs bij Vroege Vogels op tot het doorgeven van waarnemingen van gallen. Deze waarnemingen worden nu verwerkt in een atlas. Of de oproep bijzondere waarnemingen heeft opgeleverd? Er zijn nieuwe soorten ontdekt in Nederland, zoals de kruisdistelgalmug. Ook is duidelijk dat sommige soorten zoals de ramhoorngalwesp toenemen, terwijl de meidoornviltmijt juist afneemt.