Klaver: voor biodiversiteit, tegen kunstmest

Biologische boeren wisten het allang: door klaver onder en tussen je gewas te zaaien, bind je stikstof uit de lucht en hoef je dus minder (kunst)mest te gebruiken. Het is ook nog eens goed voor de biodiversiteit en tegen onkruiden. Duurzaamheidsorganisatie Urgenda wil dat ook de reguliere landbouw de zegeningen van klaver gaat ontdekken. Met financiële steun van provincies, gemeenten, bedrijven en burgers die helpen met de crowdfunding, bieden ze nu boeren klaverzaden met korting aan.

Na een eerste voorzichtige proef in 2024, heeft Urgenda de lat nu een stukje hoger gelegd. Uiteindelijk willen ze 1001 hectare ingezaaid krijgen. Inmiddels hebben een dikke honderd boeren zaden besteld om ieder 5 ha mee in te zaaien; halverwege het doel, dus. Eén van die boeren is Peter Geerse uit het Zeeuwse Biggekerke. "Vorig jaar heb ik al een eerste stuk experimenteel met klaver ingezaaid. Nadat het graan geoogst is, blijft er klaver over waar vogels van profiteren en er wordt stikstof in de bodem gebonden, waar het volgende jaar een volgend gewas van profiteert."

Het experiment van Urgenda wordt begeleid door vogelbeschermer Ben Koks en door landbouwadviseur Sander Bernaerts. "Zelfs op de kleine stukjes die we vorig jaar op deze manier hebben ingezaaid, zagen we meteen al resultaat", zegt Bernaerts. "Op de klaver die na de oogst opkomt, komen insecten en veel vogels af."
"Een nadeel kan zijn dat je minder onkruidbestrijdingsmiddelen kunt gebruiken", zegt Geerse. Dat klinkt misschien als een raar nadeel: 'minder bestrijdingsmiddelen'. "Maar om een oogstbaar gewas te behouden, mag het onkruid natuurlijk niet te hoog komen", legt Geerse uit. "Gelukkig houdt een bodembedekker als klaver de onkruiden ook in toom, maar sommige boeren zullen waarschijnlijk eerst de resultaten van dit soort experimenten afwachten, voor ze eraan mee gaan doen."

Het gebruik van 'klaveronderzaai' is eigenlijk al heel oud, benadrukt Geerse. "Vroeger, in de tijd dat er nog geen grote landbouwmachines waren en geen chemische onkruidbestrijding, gebruikten boeren heel vaak een ondergroei van klaver om de bodem gezond te houden. We moeten dus gewoon weer een beetje terug naar vroeger", vindt Geerse. "We moeten weer meer gebruik gaan maken van de natuur."

Boeren die mee willen doen met de actie van Urgenda om de biodiversiteit te steunen, het klimaat een beetje te helpen én hun eigen portemonnee willen sparen, vinden meer informatie op de actiepagina van Urgenda.