Bibi Dumon Tak: Een bescheiden tegengeluid

Het valt Bibi Dumon Tak op dat de wolf in het nieuws continu opgevoerd wordt als dader. Nooit komt er achteraf een rectificatie wanneer het toch een hond of goudjakhals betrof. De wolf is ongewenst en 'vangen' en 'afschieten' worden aangedragen als oplossing. "Afschieten, dat klinkt in mijn oren behoorlijk rigoureus en ook voorbarig", aldus Bibi.

Lees hieronder de gehele column:

Het is algemeen bekend dat wanneer mensen veelvuldig worden blootgesteld aan foute informatie, die mensen er als vanzelf in gaan geloven. Dat fenomeen heeft een naam: het illusoir waarheidseffect. Hoe vaker we een bewering horen, hoe waarder die bewering wordt, ongeacht de feitelijke nauwkeurigheid ervan. We denken: ik heb het ergens gelezen, ik heb het ergens gehoord, dus het zal wel waar zijn. Reclame maakt er gebruik van, politieke partijen, en de media die een kleur hebben ook. Zelfs de neutrale NOS betrap ik er weleens op. Zeker wanneer het de wolf betreft.

In de berichtgeving wordt hij namelijk altijd opgevoerd als dader. Met als gevolg dat de wolf als gevaarlijk en ongewenst wordt gezien. Aan de lopende band komen er foto’s van uiteengerukte schapen in beeld. De wolf krijgt daarvan altijd de schuld terwijl het weken duurt voordat het bewijs is geleverd dat het daadwerkelijk om een wolf ging. Nooit komt er achteraf een rectificatie wanneer het toch een hond betrof, of een goudjakhals. De wolf heeft het altijd gedaan.

Vorig jaar kopte de NOS dat in Wapse een mens was aangevallen door een wolf. In werkelijkheid was het andersom. De boer was de wolf te lijf gegaan met hooivork en riek waarop de wolf hem beet. Uren later werd de wolf gevonden en op last van de burgemeester doodgeschoten.

De NOS bracht dit nieuws groots en partijdig. Nergens werd gemeld dat het wolfwerendraster waaronder het dier was doorgekropen waarschijnlijk ondeugdelijk was. Het Openbaar Ministerie meldde na onderzoek dat de boer de betreffende wolf, tegen de adviezen in, gevangen had gehouden en zelf de confrontatie was aangegaan, waarop de wolf zich had verdedigd. Het betrof natuurlijk gedrag. Dat hij werd doodgeschoten was onrechtmatig omdat het geen probleemwolf betrof. Dat nieuws werd nergens gemeld.

En ook deze maand was het weer raak: een wolf had een aangelijnde hond gegrepen en meegenomen, schreef de NOS op haar site. Was de hond werkelijk aangelijnd? Daar moest nog onderzoek naar worden gedaan, omdat bronnen elkaar tegenspraken, maar de NOS was schijnbaar al op de hoogte en meldde het met vette letters.

Toen een week later in datzelfde natuurgebied een kind slachtoffer werd van vermoedelijk een wolf waren de rapen helemaal gaar. De NOS citeerde in haar kop geen expert of een getuige, maar de ouders van het meisje, die vertelden dat hun dochter ‘kort was gebeten’. Enig bewijs ontbreekt nog altijd.

Ik denk zelf eerlijk gezegd, dat wanneer je wordt gebeten door een wolf, kort of lang, er een hoop bloed vloeit. Een beet is namelijk het woord voor een incident waarbij het dier gebruik maakt van zijn vier hoektanden. Reken dan maar uit wat er gebeurt met het lichaamsdeel waarin die tanden zijn gezet. Het meisje is helemaal niet gebeten. Ze had een paar schrammen, las ik later, en ik vermoed dat die door iets anders dan wolventanden zijn veroorzaakt.

Inmiddels is de rentmeester van het geplaagde landgoed, Wilbert Nijlant, een BN’er geworden. De pers hangt aan zijn moegestreden lippen en zijn citaten verschijnen overal, zowel op papier als in het digitale heelal. Bijvoorbeeld dat de wolf geen woonrecht heeft op zijn landgoed. Vangen of afschieten, zegt hij in een interview, is volgens hem de enige optie.

Afschieten, dat klinkt in mijn oren behoorlijk rigoureus en ook voorbarig. Er is nog niet eens tijd geweest voor een gedegen onderzoek, en die rentmeester maar ongefundeerd raaskallen en de pers maar schrijven. Wie is die rentmeester eigenlijk? Om daar achter te komen speurde ik de diepere lagen van het internet af. En hé, zag ik daar niet zijn naam? Op de site van ‘Jagen in Hongarije’ had hij in 2020 een berichtje achtergelaten. Met jagers, dat weet iedereen inmiddels wel, heb ik een speciale band. Dus ik was erg benieuwd naar wat onze rentmeester te zeggen had.

’Unsere Jagd im Ligetfalva ist sehr gut gewesen,’ schreef hij, ‘und es hat mir sehr gefreut. Nächstes Jahr kommen wir gern wieder zurück’. Op de foto die hij erbij heeft geupload zie je drie reebokken liggen, hun kopjes - in een onnatuurlijke houding - naar de lens gedraaid. Onze Treeker rentmeester, trofeejager in zijn vrije tijd, zit er glunderend naast.

Ik denk dat ik nu wel weet waarom hij geen wolven op zijn landgoed duldt. En ook waarom hij dat keer op keer maar blijft herhalen. Maar: wij trappen er niet meer in. Niet in het illusoir waarheidseffect. Daarom sluit ik vandaag af met een bescheiden tegengeluid:

Welkom wolf. Welkom wolf. Welkom wolf. En verder wens ik iedereen een heel fijne zondag toe.