Begijn le Bleu: de laatste der Mohikanen

"Soms heb je mensen nodig die niet populair doen", is de conclusie van columnist Begijn le Bleu. Het zijn de mensen die opkomen voor wat weerloos is (zoals de natuur) en die vind je in elke generatie.

Lees hieronder de gehele column:

Mijn dochter en ik maken een wandeling. ‘Wat mooi!’ zegt ze en ze wijst naar een manshoge plant met witte bloemen. Het is Gevlekte scheerling. In Vlaanderen groeien er duizenden exemplaren van deze plant in de middenberm van de snelweg. Het is een van de giftigste planten ter wereld en bekend omdat Socrates ter dood veroordeeld werd tot het drinken van de gifbeker met daarin het extract van deze plant.

Socrates, de vader van de Griekse filosofie, was niet populair in het oude Athene. Hij slenterde rond in de stoffige straten en begon gesprekken met mensen zonder rekening te houden met hun status. Hij stelde hen moeilijke vragen en als het antwoord onlogisch was begon hij hun poten onder hun stoel weg te zagen. Dat kostte hem op den duur zijn leven.

Soms heb je mensen nodig die niet populair doen. Vaak worden ze de laatste der Mohicanen genoemd. Maar ik geloof dat elke generatie zijn ‘laatste der Mohicanen’ heeft. Als ze dood zijn worden ze vaak helden genoemd want dan kunnen ze geen kwaad meer doen. Ze komen op voor wat weerloos is.

Neem nu Rob Bijlsma. Meneer Bijlsma is een Nederlandse vogelonderzoeker die er al duizenden uren hardcore veldwerk op heeft zitten. Hij meet, onderzoekt en trekt conclusies vanuit een boshuis ergens in de buurt van De Veluwe. Zijn wapen is zijn pen. Met verstand van zaken en een flinke dosis relativeringsvermogen zegt hij hoe het staat met de natuur in Nederland en is daarbij niet mals voor de natuurbescherming. ”Hij haalt de bezem door de augiasstal van geldverslaafde natuurvernielers en -uitbaters” staat er op de binnenflap van zijn boek Kerken van Goud, dominees van hout. Het is verplichte literatuur voor elke natuurliefhebber.

Ik bezon mezelf na het lezen van dit boek. Het gaf me zuurstof. Want ik probeer mijn brood te verdienen met de natuur via mijn podcast en tijdschrift en dan ligt het soms voor de hand dat je aan commercialisering doet. Ik denk dan aan mijn verdienmodel en vergeet de essentie. Maar het boek van meneer Bijlsma bracht me terug naar huis: het bos, de plas, mijn eigen tuin.

Rob Bijlsma leek in de jaren ’80 meer op een groepslid van Pink Floyd dan op een wetenschapper. Nu, meer dan 40 jaar later lijkt hij met zijn witte haren op een verwilderde filosoof, rijp voor betoog met argumenten op basis van feiten, op basis van logica, net zoals Socrates ooit deed, met het risico wildvreemd, arrogant of ronduit fout bekeken te worden.

Natuur is vaak niet gediend van de inmenging van de mens die met graafmachines, kettingzagen en massarecreatie probeert de juiste natuur te maken. De natuur zorgt wel voor zichzelf. Het is net als met Gevlekte scheerling. De plant mag dan wel giftig zijn voor de mens, hij wordt druk bezocht door een bonte schare kleine insecten. Afblijven.