Afslaande en groeiende duinen op de Kop van Schouwen

Stuivende duinen en zilte zeelucht: het is herfst in natuurgebied de Kop van Schouwen, het grootste duingebied van Zeeland. En een bijzonder duingebied, want hier mogen de duinen weer afslaan en aangroeien. Een natuurlijk proces wat goed te zien is op dit ‘eiland’, dat inmiddels grotendeels is vastgelegd met dammen en dijken. 

Anders dan op veel andere plekken in Zeeland, is de gehele westkust van het eiland Schouwen-Duiveland nog duin. Eeuwen geleden groeiden deze duinen langzaam aan en er ontstond een landschap met diepe duinvalleien, hoge duinkoppen, graslanden en eikenbos. 

Het gebied veranderde vanaf begin 20e eeuw. Er kwam een groot naaldhoutbos voor houtproductie, nog altijd het grootste bos van Zeeland. En door het aanplanten van helm kwamen stuivende duinen ‘vast’ te liggen. Telkens als de duinen doorbraken, zette men alles op alles om deze gaten zo snel mogelijk te richten. 

Nu is dat anders. De natuur mag weer haar gang gaan. Omdat de zee rond Kop van Schouwen bijna rondom invloed heeft op het land, zie je op sommige plekken het strand eroderen en juist op andere plekken aangroeien. De dynamiek is terug. 

Op het Verklikkerstrand in het noorden zie je hoe de Verklikkerplaat, een zandplaat, langzaam vastgroeit aan het strand. Er ontstaat een veel grotere strandvlakte waarop zand begint te stuiven. Nieuwe helmplantjes of biestarwegras houden dat stuivende zand vast, waardoor er langzaam nieuwe duinen ontstaan. 

In het zuiden bij de Meeuwenduinen brokkelen de vastgelegde duinen juist af en is er sprake van een afslagkust. Al lijkt die erosie een probleem - deze duinen zijn aan het verdwijnen - toch groeien er ook hier weer nieuwe duinen aan. Wel iets meer landinwaarts. Het stuivende zand komt sowieso nu verder het land in. In die duinvalleien profiteren de planten en dieren van dat nieuwe zand. Er groeien nieuwe grassen en er zijn open kale vlaktes. 

Kijk ook zaterdag 19 november 2022 naar de Kop van Schouwen om 19.50 uur op NPO 2!