Een jaar na #metoo: wat hebben we nou eigenlijk bereikt?

#BYE
Dankzij de #metoo beweging kwam in Hollywood het afgelopen jaar het een na het andere seksschandaal naar boven. Het begon nadat The New York Times in oktober 2017 een groot artikel publiceerde over de oprichter van Miramix, Harvey Weinstein. Hij zou meer dan 70 bekende actrices seksueel hebben geintimideerd en misbuikt. Als gevolg hiervan werd hij door zijn eigen broer ontslagen als ceo bij The Weinstein Company. Weinstein bleek niet de enige te zijn die zijn handen niet thuis kon houden op de filmset. Ook House of Cards ster Kevin Spacey werd ontslagen nadat hij beschuldigd werd van seksuele intimidatie en misbruik bij tientallen jonge mannen. En ook acteur Dustin Hoffman werd door meerdere vrouwen schuldig bevonden aan seksuele intimidatie en misbruik.

Door de #metoo beweging werden er het afgelopen jaar ook in Nederland verschillende mannen aan de schandpaal gehangen. Zo kon castingdirecteur, regisseur en producent Job Gosschalk niet onopgemerkt wegkomen met zijn ongepaste acties. Gosschalk werkte mee aan de castings voor o.a. Zwartboek, Baantjer en Flikken Maastricht. Hij werd door verschillende acteurs beschuldigd van seksuele intimidatie en machtsmisbruik. O.a. Arie Boomsma, Beau van Erven Dorens en Winston Post hebben te maken gehad met Gosschalk zijn seksueel getinte verzoekjes. Inmiddels heeft Gosschalk afstand gedaan van het bedrijf waar hij werkzaam was en is hij naar het buitenland vertrokken.

Andere mediafiguren waarvan hun seksueel grensoverschrijdend gedrag aan het daglicht kwam door de #metoo beweging zijn theaterregisseur Ruut Weissman, Jappe Claes en Karst van der Meulen. Weissman ontkent echter alle beschuldigingen. Claes werd in 2014 al door meerdere studentes van de theaterschool beschuldigd van seksuele intimidatie. Toen er in oktober 2017 weer nieuwe meldingen over seksueel grensoverschrijdens gedrag binnenkwamen vertrok hij bij het Nationaal Theater. Film en tv-regisseur Karst van der Meulen is echter de enige uit het rijtje die ook daadwerkelijk vervolgd is voor het misbruiken van kinderen die in zijn producties speelden. 

De discussie heeft dus wel degelijk wat losgemaakt in Nederland. De campagne leidde tot meer meldingen bij het Centrum Seksueel Geweld. Dat werd duidelijk naar aanleiding van het jaarverslag van 2017. Het gemiddelde aantal meldingen per maand zat op 334, maar in de maand oktober, de maand waarin de #metoo discussie begon, kwamen er 462 meldingen binnen.

Om seksueel geweld bespreekbaarder te maken in Nederland maakte BNNVARA het programma  Verkracht of niet ? In iedere aflevering discussieerden onze eigen Tim Hofman en Geraldine Kemper met een panel van 14 jongeren of er tijdens een bepaalde situatie sprake was van verkrachting of niet. Het doel van dit programma was om deze situaties ook thuis voor de buis bespreekbaar te maken, met de hoop de drempel om seksuele intimidatie te melden te verlagen. Je kan het hier terugkijken.

We hebben dankzij de #metoo discussie een stap in de juiste richting gezet doordat meer mensen opener over seksueel misbruik durfen te praten. Het is inmiddels duidelijk geworden dat je niet langer ‘zomaar’ wegkomt met seksueel misbruik doordat slachtoffers de kracht hebben gevonden om hun verhaal te delen en een dader aan te wijzen. Daarnaast zijn vrouwen (maar ook mannen) meer gaan nadenken over wat voor gedrag ze wel of niet accepteren.

#ikbenjebitchniet
Ook op de werkvloer zien we meerdere veranderingen naar aanleiding van #metoo. De beweging heeft de vertrouwenspersonen weer op de kaart gezet, aldus bestuurslid Inge te Brake van de Landelijke Vereniging van Vertrouwenspersonen. Ook in de kamer werd de #metoo discussie besproken. De staatsecretatis heeft in haar brief aan de kamer toegezegd dat zij vertrouwenspersonen van bedrijven wil professionaliseren. ‘We verwachten dat slachtoffers dankzij de komst van een vertrouwenspersoon sneller aan de bel zullen trekken. Daarnaast worden er ook maatregelingen getroffen om het misbruik op de werkvloer tegen te gaan. Zo worden werknemers bij Het Europees parlement verplicht om deel te nemen aan anti-intimidatie trainingen.’

Tot slot lanceerde het kenniscentrum voor seksualiteit Rutgers, op 6 oktober 2018 een landelijke actieweek tegen seksueel ongewenst gedrag genaamd: ‘Ben je ok?’. Met deze campagne roept Rutgers getuigen van seksuele intimidatie op om in te grijpen door het slachtoffer te vragen “ben je ok?”. Het is een eerste stap om seksuele intimidatie bespreekbaar te maken, maar de volgende stap is om het tegen te gaan. We willen een samenleving creëren waar sekistische ongepaste opmerkingen niet meer als “grappig” worden gemarkeerd. Een samenleving waar we voor elkaar opkomen als we seksuele intimidatie om ons heen zien in plaats van mee te lachen of om te draaien. Kortom de #metoo beweging is nog lang niet dood. Integendeel, hij is net begonnen.