Wat betekent het om non-binair te zijn voor Raven en Marieke Lucas?

In Boerderij van Dorst bespreken Raven van Dorst en schrijver Marieke Lucas Rijneveld hoe zij gender ervaren en wat non-binair zijn voor hen betekent. 

Raven: ‘Waar vind je jezelf minder goed in?’

Marieke Lucas: ‘Het leven. Dat klinkt heel zwaar, maar zo bedoel ik het niet. Ik ben op mijn best als ik achter mijn laptop zit en aan het schrijven ben. Maar alles eromheen…’

Zonder mensen om je heen?

‘Alles eromheen vind ik ingewikkelder. Ik ben niet heel goed in contacten onderhouden met mensen, met vrienden. Dat vind ik lastig. Ik wil gewoon dat het vanzelf gaat, maar dat kan niet. Je moet investeren. Je moet er iets aan doen. Wanneer je vrienden hebt, of dat je met iemand bent, dan denk ik altijd: misschien is het in mijn fantasie wel mooier dan in het echt.’

Ben je nu met iemand?

‘Nee. Ik vind het heel moeilijk omdat ik niet goed weet, voor mezelf, wat ik ben. Of ik me nu echt een meisje, een jongen, of een soort van tussenmens voel.’

Hoezo doet dat ertoe?

‘Het idee dat ik nu niet iemand iets kan bieden omdat ik zelf nog niet weet welke kant ik op wil. Ik weet het niet zo goed: vind ik meisjes of jongens leuk? Het maakt eigenlijk niet zo veel uit, maar ik heb altijd het idee dat ik me makkelijker kan oriënteren als ik het wel weet.’

Ja? Helpt dat met jezelf vinden als je weet wat je wil?

‘Ja. Als ik denk: het maakt niet uit, dan is dat ook een keuze. Maar dan moet het wel een keuze zijn.’

Wanneer is dat in jou geboren dat jij je niet helemaal vrouw voelt?

‘Als kind was het gewoon normaal dat je er een beetje tussenin zat. Pas toen ik naar de middelbare school ging, ging ik me heel meisjesachtig kleden omdat ik een beetje gepest werd met dat ik er anders uitzag. Pas toen ik begin twintig was heb ik mijn haar kort laten knippen. Toen was ik heel verdrietig. Ik dacht: o, wat heb ik gedaan? Maar dat heeft iets veranderd. Toen dacht ik: eigenlijk ben ik nu veel meer mezelf. Toen heb ik mijn naam uitgebreid met Lucas; een tweede naam erbij eigenlijk. Dat voelde voor mij echt als zoveel meer vrijheid ineens. Het idee dat het kon.’

Wat probeerde je daar dan mee te zeggen?

‘Dat ik het allebei wilde zijn. Ik wilde Marieke niet kwijt. Maar ik wilde Lucas toevoegen, omdat ik me meer Lucas voelde. Ik heb eigenlijk, behalve mijn familie, van niemand iets naars gehoord. Iedereen nam het gewoon aan. Dat heeft me misschien de grootste vrijheid gegeven; dat ik het in ieder geval gewoon uit mag zoeken. Hoe is dat nu voor jou?’

Ik wou dat ik dat veel eerder had gedaan eigenlijk. Omdat ik heel mijn leven per se in het vrouwelijke hokje moest stappen en ik dat niet wilde ben ik me juist heel erg gaan overschreeuwen, of zo. Ik weet niet, het is een aanname, maar jij zal  je iets meer als non-binair identificeren. Want ik ben intersekse geboren, tweeslachtig geboren. Het is bij mij ook een biologisch ding, of zo. Een wezenlijk verschil wel, maar in feite eigenlijk ook een non-binair ding. Want je zweeft ergens tussenin. Maar toch werd ik heel de tijd in dat vrouwelijke hokje gepusht. Door mijn arts, letterlijk. Met hormonen en dingen. Nu zijn we jaren verder en heb ik dat eindelijk een beetje achter me gelaten. Mijn naam veranderd, dat was wel echt een verademing. Want als je Ryanne blijft heten…

‘Dan maken mensen toch niet dat verschil.’

Dan maken ze die stap niet. Dus ik dacht: ik moet dat nu gewoon doen. Het gekke is dat ik me daardoor ook gewoon ineens oké voel om me af en toe wat vrouwelijker te voelen. Terwijl ik daar mijn hele leven tegen heb lopen schoppen.

‘Nu word je niet meer zo gepusht. Dus dan kan alles, en mag alles.’

Ja, ik heb een soort vrijheid om een beetje te zweven. Het is heel bevrijdend.

‘Dat is wat ik ook wel voelde. Misschien word ik ook wel helemaal Lucas. Dat zou goed kunnen. Maar misschien blijft het ook wel zoals het nu is. Maar dat het kan, dat ik de vrijheid heb om daar verder in te gaan, is voor mij al heel fijn en goed.’

Denk je dat je ooit de perfecte blend tussen Marieke en Lucas gaat vinden?

‘Nou, de perfecte niet. Maar ik denk wel dat ik er dicht in de buurt kan komen.'