Waarom ontvingen gemeenten 80.000 mails over bufferzones bij abortusklinieken?

10.380 mensen stuurden samen ruim 80.000 mails om gemeenten op te roepen tot het instellen van bufferzones rondom abortusklinieken. Deze brievenactie is een initiatief van het Humanistisch Verbond. 'Wij zijn blij dat zoveel burgers dit belangrijk vinden’, zegt Marieke Keyzer van het Humanistisch Verbond. 

Bezoekers van abortusklinieken worden steeds vaker lastiggevallen door anti-abortusdemonstranten, meldt het Humanistisch Verbond. Denk dan aan intimidatie, misleiding en agressie. Waaronder Noa en Eva die hun verhaal doen in BOOS. Het lastigvallen is een veelvoorkomend probleem. Noa: 'Ik ben boos, omdat er nog steeds anti-abortusdemonstranten voor klinieken staan te demonstreren en die vallen alle mensen lastig die de kliniek binnen willen lopen.' Die demonstraties doen veel met vrouwen, vertelt Tim Hofman in BOOS: 'Ze voelen zich lastiggevallen op een kwetsbaar moment.'

Bufferzones
‘Verschillende gemeentes hebben zogenaamde bufferzones ingesteld, waardoor demonstranten niet te dicht bij een kliniek mogen komen. Maar deze regels gelden niet voor alle gemeenten’, legt Tim uit. Sommige beroepen zich op het recht van demonstratie, oftewel artikel 9: Vrijheid van vergadering en betoging. In de praktijk betekent het dat er niet of nauwelijks kan worden ingegrepen als vrouwen worden lastiggevallen onder het mom van een demonstratie.

Dat moet stoppen. Volgens het Humanistisch Verbond bieden bufferzones, die anti-abortusdemonstranten op afstand zouden moeten houden, een oplossing. ‘We voeren al drie jaar actie voor deze oplossing, omdat we een good practice zagen in o.a. Canada, waar ze al op die manier werkten rondom plekken waar onrust is. We willen uiteraard het recht op demonstratie niet inperken, dat is daadwerkelijk belangrijk. Maar we willen niet dat het leidt tot intimidatie van individuen. We trekken al jaren aan de bel: de intimidatie neemt maar niet af. Maar nam de afgelopen jaren zelfs toe.’ 

Om meer bufferzones te realiseren zet het Humanistisch Verbond de brievenactie in. Als laatste redmiddel. Keyzer: ‘Eerder probeerden we het via een petitie. Die werd ruim dertigduizend keer getekend. Vervolgens hebben we de petitie aangeboden aan de Tweede Kamer, die zich hier ook over heeft uitgesproken. De toenmalige minister van Volksgezondheid, Hugo de Jonge, heeft ook gezegd dat hij erachter stond, maar dat de burgemeesters het op lokaal niveau moeten regelen. De gemeenten dus. Hoewel sommige gemeenten direct hebben gehandeld, kregen we van andere gemeenten geen gehoor.’

Brievenactie 
Met de brievenactie richtte het Humanistisch Verbond zich op twee verzoeken, licht Keyzer toe: ‘Ons eerste verzoek was gericht op gemeenten waar nog geen bufferzone was. Die hebben we aangeschreven met het volgende verzoek: zorg dat die er komt.’ Dit geldt voor zowel gemeenten waar al onrust was, als voor gemeenten waar het preventief zou kunnen werken. Keyzer: ‘Je wilt natuurlijk voorkomen dat demonstranten dan maar in andere gemeenten gaan staan. We willen liefst dat alle gemeenten 1 lijn hebben rondom het bewaken van de veiligheid bij klinieken.' Het tweede verzoek richtte zich op gemeenten met bufferzones die verbeterd kunnen worden: ‘Die waren bijvoorbeeld een paar meter. Dan kon je alsnog op de stoep staan.’  

Verandering 
Daar kwam na de brievenactie in sommige gemeenten verandering in. ‘De gemiddelde burgemeester heeft zo’n 9000 e-mails ontvangen’, vertelt Keyzer. ‘In Eindhoven komt dankzij deze actie een bufferzone. Door o.a. GroenLinks is er een voorstel in de raad ingediend en daar is direct positief op gereageerd. De burgers hebben de zet en de aandacht gegeven waardoor het hoog op de agenda kwam. We zijn ook blij met de ontwikkelingen in Den Haag. Daar had je al een kleine bufferzone, die in coronatijd tijdelijk was vergroot omdat de anderhalve meter niet te handhaven viel. De burgemeester heeft toegezegd dat die 100 meter definitief zal blijven. Ook in Enschede kwam er een bufferzone. Daar lag het wel iets anders: nog voor de brievenactie hadden we partijen gemaild of ze het in hun verkiezingsprogramma's zouden willen opnemen. Terwijl duizenden mensen gemeenten opriepen tot het instellen van bufferzones, was daar net een voorstel voor een bufferzone aangenomen.' De recentste stap is Almere, waar na deze brievenactie de gemeenteraad eind januari bijna unaniem voor een bufferzone heeft gestemd. ‘Groot nieuws! Daar ligt de opdracht nu dus bij de wethouder.’

Op gemeentelijk niveau lijken de lijnen korter te liggen, volgens Keyzer. ‘Je kunt als burger invloed uitoefenen door bijvoorbeeld een paar politieke partijen aan te schrijven met een goed idee.’ Het meest directe middel dat je hebt, is je recht als burger om de gemeente rechtstreeks te benaderen', aldus Keyzer.