Hoe komen Poolse 'abortustoeristen' in Nederland terecht?

Sinds de aanscherping van de abortuswet in Polen is het bijna onmogelijk voor vrouwen om een ongewenste zwangerschap te beëindigen. Om die reden reizen steeds meer Poolse vrouwen naar ons land voor een abortus.  

Polen heeft al langere tijd strenge regels als het gaat om abortussen. Tot voor kort waren er nog drie gronden waarop een zwangerschap kon worden beëindigd, namelijk: wanneer de zwangerschap is ontstaan vanuit verkrachting of incest, als de gezondheid van de moeder in gevaar is, of als de foetus ernstig beschadigd is. Eind oktober is de laatste reden geschrapt, terwijl abortussen op deze grond zo’n achtennegentig procent van de abortusgevallen in het land waren.

Nederland en Duitsland
Omdat de mogelijkheden in het land zo beperkt zijn reizen steeds meer vrouwen naar het buitenland om de ingreep te laten uitvoeren, ook wel abortustoerisme genoemd. Ze gaan dan bijvoorbeeld naar Duitsland of Nederland. Alleen al vorige week hebben vijfenveertig Poolse vrouwen in ons land aangeklopt voor hulp bij beëindiging van hun zwangerschap, aldus Joop. Hoewel Duitsland makkelijker en sneller te bereiken is voor de Poolse vrouwen, reizen ze vaak door naar Nederland. ‘Nederland is een belangrijk uitwijkland voor Poolse vrouwen, omdat de abortusmogelijkheden hier ruimer zijn dan bijvoorbeeld in buurland Duitsland’, aldus de vrijwilligersorganisatie Abortion Network Amsterdam (ANA). 'Daar mag een abortus worden uitgevoerd tot 12 weken na de bevruchting. In Nederland ligt de wettelijke grens op 24 weken.’

Hulplijn
Er is een enorme stroom aan vrouwen die hulp zoeken in Nederland ontstaan. Deze vrouwen worden onder andere opgevangen door Abortion Without Borders. ‘In een maand tijd kregen we drie keer zo veel hulpverzoeken’, vertelt vrijwilliger bij Abortion Without Borders Mirjam van Heugten in Frank en Eva: Welkom bij de club. Vrouwen bellen eerst naar de hulplijn in Polen. Een nummer dat tijdens de protesten, volgens Van Heugten, werd gescandeerd en op allerlei standbeelden is gekalkt. ‘Dat gaat goed rond.’ Via dat nummer kunnen ze dan aangeven hoe hun situatie eruitziet en wat hun wensen zijn. Vervolgens is het aan de organisaties in Polen om te kijken bij wie – en in welk land – de vrouw in kwestie het beste terechtkan: Duitsland of Nederland.

Regelen
Maar dan komt nog het prijskaartje om de hoek kijken. Een abortus kost tussen de 600 en 860 euro. ‘Een enorme smak geld die een heleboel mensen niet kunnen betalen. Dus wij regelen de financiering’, legt Van Heugten uit. Maar daar blijft het niet bij. Ook de accommodatie en reis kunnen door de organisatie geregeld worden. ‘Dat – wat er nodig is - ligt aan het geval.’

Vrijwilligers
Belangrijk werk dat voor een groot deel op de schouders van vrijwilligers terechtkomt, waaronder dus die van Van Heugten. ‘Voor mij gaat het om emancipatie en autonomie over je lijf. Dat vind ik heel belangrijk. Een vrouwelijk persoon moet zelf kunnen bepalen wat er in en uit haar vagina gaat.’ Als de Poolse organisaties zo’n drie jaar geleden met de vraag om hulp naar Amsterdam komen, hoeft Van Heugten dus ook niet lang na te denken. Ze wil zich graag inzetten voor deze zaak en ze sluit zich aan bij deNederlandse organisatie, die banden heeft met Poolse organisaties.