Nieuws: Migranten ziek door werkdruk distributiecentra Albert Heijn

Poolse migranten die in distributiecentra van de Albert Heijn werken, gaan gebukt onder ziekmakende werkomstandigheden. Mede door de extreme drukte van de feestdagen dreigen veel van deze uitzendkrachten langdurig uit te vallen als gevolg van onder meer stress en rugklachten. Hierdoor raken zij mogelijk hun werk én woonruimte kwijt, en moeten ze noodgedwongen terugkeren naar hun land van herkomst. In Kassa van zaterdag 23 december 2023 (19.15, NPO2) besteden we hier uitgebreid aandacht aan.

Vakbond FNV en CNV slaan hierover vanavond in de uitzending van consumentenprogramma Kassa (BNNVARA) alarm. "Wij zijn helaas al maanden zonder concreet resultaat in gesprek met de Albert Heijn", aldus Shefania Sewbaks, bestuurder van FNV Handel. 

Uit een recente enquête van de vakbonden onder 666 vaste krachten en uitzendkrachten van de distributiecentra – waarvan het overgrote merendeel Pools – blijkt dat maar liefst 90 procent negatieve gevolgen ervaart door werkdruk. Dat gaat onder meer om klachten zoals stress, lichamelijke klachten en minder goed functioneren.

Bij 82 procent zijn deze klachten er minimaal iedere maand. 39 procent van de respondenten meldde zich dit jaar ziek vanwege de hoge werkdruk. De helft van de respondenten, waaronder vooral Poolse migranten, voelt zich niet gesteund door zijn werkgever. 

Kassa sprak in navolging van FNV en CNV met diverse migranten om de arbeidsomstandigheden van de distributiecentra van de Albert Heijn (AH) in beeld te brengen. Het is momenteel alle hens aan dek in de distributiecentra vanwege de feestdagen, waarvoor mensen traditioneel groots inslaan.

De uitzendkrachten vertillen zich onder meer aan zware dozen zonnebloemolie, maar ook aan wijn en bier, die niet aan te slepen zijn. Winkelaanbiedingen voor zware producten zoals vloeibaar wasmiddel werken volgens de migranten standaard door in een voor hun extra zware fysieke belasting in de distributiecentra.

De migranten vertellen dat ze gebukt gaan onder rugpijn tot in het ergste geval hernia aan toe. Als de pijn te erg is om te werken, mogen ze soms een tijdje wat lichter werk doen, maar er wordt al snel verwacht dat ze weer volop meedraaien met de rest van het personeel. Dat geldt ook als ze nog niet voldoende zijn hersteld.

Een arts inschakelen durven ze veelal niet uit angst dat bekend wordt dat ze iets onder de leden hebben.

"Je moet gewoon de norm halen. Ziek of gezond, dat maakt ze niets uit", vertellen de migranten aan Kassa. Iemand anders geeft aan: "We worden door Albert Heijn niet als mensen, maar als machines behandeld."

Als de migranten door fysieke klachten de norm niet halen, kan het gebeuren dat hun veelal tijdelijke contract niet wordt verlengd. Als ze geen ander werk vinden, raken ze óók hun woonruimte – veelal geregeld door het uitzendbureau – kwijt en zit er niets anders op dan terug te keren naar hun land van herkomst.

Migranten die wél een vast contract hebben en door fysieke klachten minder presteren, kunnen door hun uitzendbureau overgeplaatst worden naar een andere werkgever die slechter betaalt.

FNV Handel pleit ervoor dat alle uitzendkrachten op zijn minst een vast contract krijgen bij de AH. Ook moet er gekeken worden naar hoe de werkdruk verminderd kan worden. Volgens de vakbonden worden de arbonormen voor hoeveel iemand mag tillen vaak overschreden in de distributiecentra. Dat komt vooral doordat medewerkers worden opgejaagd.

"Ze moeten hun werkzaamheden binnen een bepaalde tijd af hebben en voelen zich daardoor enorm onder druk gezet. Mensen hebben grenzen, zeker gezien het zware werk dat ze doen", aldus Roel van Riezen van CNV. 

De kritiek op de werkdruk in de distributiecentra volgt op stakingen van deze zomer nadat onderhandelingen over een nieuwe CAO waren stukgelopen. De werknemers wisten weliswaar een loonsverhoging af te dwingen, maar de werkdruk is volgens de vakbonden nog steeds gigantisch, zeker als je die volgens hen vergelijkt met andere bedrijven. Aan de staking namen ook veel arbeidsmigranten deel.

Albert Heijn laat aan Kassa weten de uitkomsten van het werkdrukonderzoek in hun distributiecentra zeer serieus te nemen en in gesprek te zijn met de vakbonden. 

De Arbeidsinspectie is bekend met de problemen die spelen in distributiecentra van supermarkten. Ze kan niet aangeven hoeveel meldingen ze specifiek over de AH heeft ontvangen. De Arbeidsinspectie constateerde tijdens een landelijke controle van 180 distributiecentra in september jongstleden in 80 procent van de gevallen overtredingen.

In totaal moest de inspectie 350 keer handhaven. In 28 gevallen (16%) was de situatie zo gevaarlijk dat er direct werkzaamheden zijn stilgelegd. Het type ongevallen varieerde van valgevaar, aanrijdgevaar en situaties waarin werkgevers de fysieke belasting te ver hadden laten oplopen.