Solliciteren met behulp van kunstmatige intelligentie (AI): is dat slim?

Kunstmatige intelligentie – ook wel AI genoemd – is niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven. Of je nu door je Netflix-aanbevelingen bladert, een route plant via Google Maps of je langs de gezichtsscanner op Schiphol loopt, AI is overal. Nu rukt deze technologie ook op naar de arbeidsmarkt: ongeveer een kwart van de werkzoekenden gebruikt AI-tools bij het solliciteren. Maar hoe goed zijn deze digitale schrijfhulpjes eigenlijk? Kassa deed een experiment.

Om te begrijpen hoe goed AI-tools presteren bij het schrijven van sollicitatiebrieven, hebben we een experiment uitgevoerd. We nemen vijf verschillende AI-tools onder de loep, namelijk:

• ChatGPT
• Claude
• Perplexity
• Google Gemini
• CoPilot

We hebben de vijf AI-tools gevraagd om sollicitatiebrieven te schrijven voor dezelfde vacature. Ze kregen allemaal dezelfde informatie, namelijk een cv en een vacaturetekst voor de functie van vrachtwagenchauffeur. In een tweede ronde voegden we een handgeschreven motivatiebrief toe om te zien of extra input het resultaat zou verbeteren.

En zo belanden we bij de grote vraag: kunnen recruiters het verschil zien tussen een door AI geschreven brief en een brief die door een mens geschreven is?

Voor veel sollicitanten kan AI een zegen zijn. "Voor mensen die niet taalvaardig zijn, maar wél geschikt zijn voor een bepaalde functie, is AI een uitkomst," zegt dr. Djurre Holtrop, universitair docent aan Tilburg University. "AI kan helpen ongelijkheid op de arbeidsmarkt te verminderen, omdat taalvaardigheid minder doorslaggevend wordt in de eerste selectie."

Uit Holtrops onderzoek blijkt dat door AI geschreven brieven gemiddeld hoger worden beoordeeld door recruiters. De technologie helpt niet alleen bij het vermijden van taalfouten, maar kan ook slimme verbanden leggen tussen de ervaring van een kandidaat en de eisen van de functie.

AI-tools zijn getraind met behulp van enorme hoeveelheden tekst van het internet. Via een zogenaamde 'prompt' – oftewel een geschreven instructie – vertel je wat je wilt.

"De beste resultaten krijg je als je het model eerst voedt met informatie," legt Holtrop uit. "Deel je cv (maar laat je persoonsgegevens weg!), de vacaturetekst en idealiter een eerder geschreven brief. Dan kan de AI jouw schrijfstijl nabootsen en relevante verbanden leggen tussen jouw ervaring en de functie-eisen."

Maar er zijn ook kanttekeningen. AI-expert Charida Dorder waarschuwt voor de 'eenheidsworst' die kan ontstaan. "Als iedereen dezelfde tools gebruikt met vergelijkbare prompts, krijg je brieven die heel erg op elkaar lijken. Dat maakt het juist moeilijker om op te vallen."

Veel werkgevers hebben nog geen duidelijk beleid over het gebruik van AI bij sollicitaties. "Maar als iedereen dezelfde tools gebruikt met vergelijkbare prompts, krijg je brieven die veel op elkaar lijken," waarschuwt dr. Djurre Holtrop. Dit kan het voor sollicitanten juist moeilijker maken om op te vallen.

Djurre vervolgt: "Het komt vaak neer op de regel dat je AI mag gebruiken, zolang je bij de waarheid blijft," zegt Holtrop. "Maar als werkgevers vermoeden dat een brief door AI is geschreven, kan dat de beoordeling negatief beïnvloeden."

Het artikel gaat verder na onderstaande video.

AI komt steeds vaker voor in ons dagelijks leven, met toepassingen die variëren van huishoudelijke apparaten tot geavanceerde technologieën buitenshuis. In huis zijn slimme thermostaten een goed voorbeeld: ze leren je voorkeuren en passen de temperatuur automatisch aan om comfort te bieden en energie te besparen.

Robotstofzuigers maken gebruik van AI om zelfstandig door je huis te navigeren en schoon te maken. Ook persoonlijke aanbevelingssystemen op onder andere muziek- en streamingdiensten gebruiken AI om je voorkeuren te analyseren en relevante suggesties te doen, waardoor je eenvoudig nieuwe content ontdekt.

Buiten de deur zien we AI in toepassingen zoals Google Maps voor routeplanning en gezichtsherkenning op luchthavens. Een van de meest baanbrekende (maar ook nog niet helemaal veilige) toepassingen is de zelfrijdende auto, die met behulp van sensoren en machine learning deel kan nemen aan het verkeer. Wij trainen deze AI-systemen onbewust door reCAPTCHA-testen in te vullen, zoals het herkennen van verkeerslichten en zebrapaden. Deze systemen worden op talloze websites gebruikt als methode waarmee kan worden bepaald of jij een mens bent.

AI brengt ook aanzienlijke risico's met zich mee. Een van de grootste zorgen is de bescherming van persoonsgegevens. AI-systemen zijn bijvoorbeeld gevoelig voor ‘hallucinaties’ waarbij incorrecte informatie wordt gegenereerd. Dit kan ernstige gevolgen hebben, vooral als gebruikers niet over de kennis beschikken om foutieve informatie te herkennen. “Daarom moet je als gebruiker altijd kritisch blijven nadenken. Net zoals je alles wat je opzoekt op Google niet klakkeloos overneemt, moet je bij AI ook je eigen verstand gebruiken en de bronnen checken”, vertelt AI-expert Charida Dorder.

Een ander ethisch dilemma waar we ons volgens Charida bewust van moeten zijn, zijn de arbeidsomstandigheden van mensen die AI-systemen trainen. “In Kenia beoordelen werknemers bijvoorbeeld traumatische content voor slechts twee dollar per uur om ervoor te zorgen dat AI-systemen kind- en dierenpornografie en andere beelden van misbruik kunnen filteren. Deze mensen raken uiteraard getraumatiseerd omdat ze uren per dag worden blootgesteld aan deze beelden.”

“We moeten ook beseffen dat het absoluut niet duurzaam is”, vertelt Charida. De training van AI-modellen vereist enorme hoeveelheden energie en water. Zo gebruikte het trainen van het GPT-3 model naar schatting 700.000 liter water. En elke prompt die je schrijft, staat gelijk aan de productie van een plastic tasje. “Deze milieu-impact benadrukt de noodzaak om AI-toepassingen bewust en efficiënt te gebruiken, vooral voor toepassingen die meer waarde toevoegen dan enkel entertainment.”

De komst van AI roept ook vragen op over de toekomst van werk. Velen vrezen dat AI bestaande banen zal overnemen. Volgens Charida Dorder leidt technologische vooruitgang vaak tot verschuivingen in de arbeidsmarkt. “Nieuwe technologieën vervangen oude banen, maar creëren ook weer nieuwe. Een goed voorbeeld is de overgang van paardenkoetsen naar auto's, wat leidde tot nieuwe banen in de auto-industrie. En bij al deze ontwikkelingen vreesde de mens voor het nieuwe.”

Wil je zelf aan de slag met AI bij het solliciteren of voor andere dingen? Onze experts geven de volgende tips:

1. Gebruik AI als hulpmiddel, niet als vervanger voor je eigen verhaal
2. Voeg persoonlijke anekdotes en unieke ervaringen toe
3. Controleer alle informatie die de AI genereert
4. Wees transparant over het gebruik van AI
5. Geen idee hoe je een prompt schrijft? Geen probleem! Laat AI jou helpen door vragen te stellen. Bijvoorbeeld: "Hoi ChatGPT, stel me vijf vragen om een goede vakantieplanning te maken."

Zo maak je optimaal gebruik van AI zonder zelf te hoeven puzzelen!