Wie is Marcel van Roosmalen, volgens zijn vrienden en collega's?

Boeken, podcasts, columns, een theatervoorstelling én een tv-programma; Marcel van Roosmalen is er maar druk mee. Zes (oud-)collega’s duiden zijn succes.

‘Al voordat ik Marcel kende vond ik zijn werk geweldig. Op vakantie las ik in HP/de Tijd een stuk van een verslaggever die overal heenging waar de koningin was en schreef dat op zo’n droogkloterige manier op. Ik viel van m’n bed van het lachen. Een paar weken later ontmoette ik Marcel bij een diner van Hard gras en daar is onze vriendschap ontstaan. Ik herken hem heel erg in de podcast die hij nu met Gijs Groenteman heeft, Weer een dag, als de Marcel die ik heb leren kennen. Hij komt heel ontspannen over. Die stemmetjes die hij doet, dát is Marcel. Altijd als we elkaar bellen nemen we op met die gekke stemmetjes. Wie we dan nadoen? Eigenlijk zijn we allebei altijd Henk Spaan. Overigens weet Henk dit zelf niet. Ze lijken geen van beide, maar zo gaat dat al jaren, al sinds ik hem ken.
Hij heeft een unieke schrijfstijl. Geen trucje, zeker niet, hij is authentiek en gaat geheel zijn eigen gang in de Nederlandse journalistiek. Heel verfrissend, een beetje de Hunter S. Thompson van Nederland, die ergens verschijnt en het onderwerp in gang zet. Altijd waar Marcel verschijnt, gebeurt er iets. En schrijft dat vervolgens fantastisch op. Sterker nog, hij is in al die jaren alleen maar beter geworden. Let wel: hij is een groot stilist. Tegenwoordig is voor columnisten een mening belangrijker dan stijl, dan hoe ze het opschrijven. Zijn stukjes worden nu veel geïmiteerd.
Als je het leest, denk je: kan ik ook. Dat kan dus niet. Gedoemd te mislukken. Hij had een wat minder makkelijke verhouding met de tvcamera, maar heeft volgens mij besloten: ik ben nu populair, ik moet er gebruik van maken. Dat doet hij door zichzelf weinig tot geen restricties te geven. En daarin is hij uniek, er is geen tweede Marcel van Roosmalen.

‘Die stemmetjes! Ik moet zo ongelooflijk lachen om Marcel in Weer een dag. Toen wij net verkering kregen, toen we nog hele dagen in bed lagen, deed hij heel vaak als typetje een Brabantse ambtenaar. Tien minuten lang. Man, ik was wild verliefd op die man. In die podcast is hij ook zo compleet op z’n gemak. Op televisie is dat wel anders, maar Gijs (Groenteman, red.) haalt het beste in hem naar boven. Dat heb je soms. Ik zie wel dat hij steeds meer de vrijheid voelt om ook op televisie zichzelf te kunnen zijn. Maar bij tv is het zo: iedereen vindt er wat van en daar is hij niet zo goed in. Niet dat hij het zich aantrekt, maar hij vindt het vervelend. Net zoals hij appen vervelend vindt. Hij kan er niet tegen, ergert zich als er iemand anders al antwoordt voordat hij heeft gereageerd. Als we een etentje met vrienden hebben gehad en ik zeg: “Je moet even appen om te bedanken,” nou dat kan hij dus niet. “Wat moet ik sturen dan?” Dan moet ik zeggen wat hij moet typen.
Weet je wat het is met Marcel: hij is heel slordig. Voor zijn verjaardag heb ik hem een duur parfum gegeven. Binnen een week is-ie dat dan gewoon kwijt. Weg. Hij is zelfs een keer z’n printer kwijtgeraakt. Gingen we samen bij hem op zolder zoeken, vonden we drie printers! Dat doet-ie niet expres, het is ook geen nonchalance, maar zo ís hij. Ik heb ook weleens gedacht: de planning, de organisatie, de agenda’s en vertellen hoe laat hij waar moet zijn, ik stop ermee, haha. Het punt is: de enige mens die mij begrijpt tot drie nullen achter de komma en die ik ’s nachts kan wakker maken als ik er niet uit kom, dat is hij. Hij ontwart de boel, maar de dagelijkse terreur is er ook. Je wordt soms echt gek samen met hem, maar het is ook geweldig. Hij vertelt de kinderen de grootste verhalen.
Die denken dat hij de Koning van Arnhem is. Wie heeft er nou zo’n vader? Marcel was 43 toen ik hem aantrof op z’n zoldertje. Met veel sigaretten en drank. Momenteel gaat het gewoon heel goed met hem. Die jongen zit in de lift. Hij heeft jarenlang aan de zijkant gestaan en geniet nu heel erg van wat hij doet. En dat doe hij heel goed.’

‘Ik kondig Marcel altijd heel vrolijk aan, waardoor hij zich altijd heel even moet herpakken. Een paar seconden opladen voor die serieuze toon van zijn column. Die overgang vind ik heel mooi. De vrolijke aankondiging heb ik er bewust een beetje ingehouden en ik weet dat hij dat weet. Voordat ik hem leerde kennen dacht ik dat hij heel serieus en vaak chagrijnig was en niks van me moest weten omdat hij best vaak afgeeft op wokeness in zijn columns. Dat bleek een vooroordeel want het is een heel toegankelijke, sympathieke, lieve man. Best aandoenlijk ook, met zijn veters altijd los, schouders gebogen.
Marcel laat overal sporen na waar hij is geweest. Van lenzen tot paperassen en aktetassen. En veel etensresten, soms nog zichtbaar op z’n overhemd, trouwens. Eigenlijk is dat heel fijn, het roept een gevoel op alsof hij zich thuis voelt. Hij is vaak laat aanwezig, soms ook echt té laat, en daar baalt hij zelf ook echt van. Het is geen opzet, absoluut niet. Meer rommeligheid.
De manier waarop Marcel zichzelf heeft neergezet werkt heel goed, maar soms denk ik te zien dat hij er een beetje van baalt dat hij aan dat imago van norse man vastzit. Hij levert altijd, met die diepe zucht en die droogkomische ironische toon. Zo presenteerde ik vorig jaar de Nationale nieuwtest, waar Marcel ook aan meedeed. De presentatieteksten werden zo geschreven dat Marcel weer de norse man kon gaan uithangen. Het wordt van hem verwacht en hij levert. Ik kan niet in z’n hoofd kijken, maar ik heb soms het idee dat hij ook wel eens wat anders wil. Eigenlijk is het treurig dat wij als makers en publiek dat van hem willen. Ik zou zeggen: Marcel, doorbreek het!’

‘Voor onze podcast bereiden Roelof en ik ons nog wel een beetje voor. Vooral Roelof. Marcel niet, die hoeft zich niet voor te bereiden. Hij is namelijk de beste verhalenverteller die ik ken. Kan van niets een fantastisch sprookje maken. Zo blijft hij in de podcast maar volhouden dat ik op kasteel Amerongen woon, terwijl ik alleen opgegroeid ben in Amerongen. Mensen, ook collega’s, mailen mij nu of ze het kasteel als trouwlocatie of vergaderzaal kunnen boeken. Mensen, ik woon daar niet!
Marcel heeft de associatie van een realistische pessimist. Is ook een beetje Arnhems, volgens mij. En dan is hij ook nog in Wormer gaan wonen, een vrij troosteloze omgeving. Op tv mag hij gelukkig steeds meer zichzelf zijn. Hij heeft lang in een soort keurslijf moeten zitten op tv, meer dan bij podcast of radio. Moest hij weer een hond of een kamerplant zijn. Echt in een vormpje geduwd.

Bijna een mediapersiflage van zichzelf. Bij Media inside kan hij zichzelf zijn: scherpe analyses maken. Geinig om te zien: als hij opnamen van Media inside heeft gaat hij altijd een klein beetje naast z’n schoenen lopen en wat toffer doen. Hij vindt het heel vervelend als iemand dat dan zegt, haha. Maar hij heeft er dan ook lang en hard voor gewerkt om hier te komen.’

‘Voor ons boek, een serie gebundelde reportages voor NRC en De Correspondent, reisden Marcel en ik in mijn Fiat Panda door Nederland om cursussen, voorlichtingsavonden en bijeenkomsten te bezoeken. Ik maakte de foto, hij het verhaal. Het stramien was eigenlijk altijd: ik haalde hem op, want hij heeft geen rijbewijs, en onderweg werkte hij dan een column uit – Marcel werkt altijd tegen de deadline aan – en las hem hardop voor. Ik was dan de eerste toehoorder, best bijzonder. Hij vroeg dan vaak: “Kan dit?”. Marcel is best onzeker, vindt weinig aan zichzelf echt goed. Maar het was natuurlijk steengoed.
Marcel is de enige persoon die ik ken die echt boodschappen doet bij een tankstation. “Jan Driekus, stoppen bij het eerste tankstation,” als ik hem ophaalde. Drinkyoghurt, broodjes kleffe ham, chips, snoep, Samson halfzwaar, Rizla rood. En dan griste hij nog een krantje mee zonder te betalen, haha. Hij mocht van mij roken in de auto. Als fan – ik las alles van hem, al voordat ik hem leerde kennen – heb ik dat ooit toegestaan om hem op z’n gemak te stellen. Wat volgde was niet één sigaret, maar gelijk tien achter elkaar.
Bij aankomst bij, laten we zeggen, Meppel Duurzaam, spraken we af: over anderhalf uur weer bij de auto. Soms zag ik hem na een uur al een beetje zuchten en steunen of in z’n neus peuteren achter in de zaal. Dan was het:
“Jan Driekus, ik heb een beeld. Mag ik de sleutel?”. Ging-ie vast in de Panda een andere column uitwerken. En roken.
Op de terugweg ging hij de mensen imiteren die hij die avond had gesproken. Dat was geweldig altijd. Die podcast die hij nu maakt, die heb ik tien jaar lang in die Fiat Panda op de terugweg live gehoord! Ook bij Media inside wordt hij steeds meer zichzelf. In het begin, bij zijn eerste tv-optredens, keek hij als een bang konijn de camera in. Dat is er helemaal vanaf. Bij VI werd hij als typetje gecast, als mopperkont. Dat werkte heel goed, maar bij Media inside en in zijn podcasts kan hij een andere kant van het fenomeen Marcel van Roosmalen laten zien.’

‘Ik had nog nooit met Marcel samengewerkt (behalve in onze pannekoekencaravan – in een ver verleden verkochten Marcel en Gijs samen pannenkoeken vanuit een camper, waar ze nu een theatervoorstelling over maken, red.), maar ik ben echt verbijsterd hoe professioneel hij is. Daarin lijken we wel op elkaar: we willen alles achteloos doen, het mag rommelig zijn, maar het moet wel precies goed zijn. Hij heeft ook heel duidelijke ideeën over zijn humor – wanneer iets leuk is, wanneer het cabaret is. Het mag geen cabaret zijn bij ons. Verder zijn we volstrekt loyaal aan elkaar en we gunnen elkaar alles. We hebben nóóit, nóóit onenigheid. Terwijl we tegelijkertijd een theaterprogramma maken, een podcast en een tv-programma, dus het is een krankzinnig programma dat we afwerken. Maar op een of andere manier zijn onze verwachtingen precies op elkaar afgestemd.

Het idee van Media inside is altijd geweest om Marcel op zijn leukst te laten zijn. Hij is de grappigste persoon die ik ken, ik moet al zo lang als ik hem ken zo vreselijk om hem lachen. Ik vind dat we in Media inside een eind zijn gekomen, maar tv is een medium waar altijd veel gedoe omheen hangt, veel mensen, veel aandacht, veel geld mee gemoeid is. Eigenlijk moet je dat allemaal neutraliseren voordat je helemaal op je gemak bent. Een podcast is zo veel directer. Voor Weer een dag bel ik Marcel zoals ik hem al jaren bel, alleen nu nemen we het op, en hij loopt leeg. Hij heeft gewoon de unieke timing én geest van een groot komisch talent. Natuurlijk is het zijn toon, zijn stem, zijn nukkigheid, maar ook gewoon zijn scherpte. Hij ziet feilloos wanneer dingen nep zijn of niet authentiek, en hij kan niet anders dan dat genadeloos blootleggen. Dat doet hij op superieur grappige wijze. Hoeveel succes hij nu ook heeft, ik vind dat hij zwaar onderschat wordt. Hij behoort tot de allergrootste komische talenten van Nederland. Laatst hoorde ik Vincent Bijlo op de radio zeggen dat het zó gemakkelijk is wat hij doet: “Gewoon alles overdrijven!” Nou Vincent Bijlo, denk ik dan, probeer jij maar eens één keer mensen aan het lachen te maken zoals Marcel dat kan. Of de spijker op de kop te slaan zoals Marcel dat doet. Ik heb dat Vincent nooit zien doen, eerlijk gezegd. Ik noem Marcel al jaren mijn eigen privé-Hans Teeuwen. En zo is het, in die orde van grootte opereert hij. En ik vind het een eer dat ik naast hem mag zitten en soms zijn aangever mag zijn.’

Media Inside, zondag om 22:15 op NPO3