"We kunnen allemaal wel een dienstplichtje of twee gebruiken"

Maar uit de reacties van mijn Marokkaans-Nederlandse vrienden kan worden gesteld dat hier niet heel erg veel animo voor is. “Kil, ben je gek!? Die shit is niks voor mij man”, behoort tot een van de vele diep verontwaardigde reacties die tot mij is gekomen. Best wel zonde eigenlijk, want een dienstplicht is volgens mij ontzettend ideaal. En zeker nu.

Geen nood: die egaal groene Marokkaanse paspoort hoeft niet nu niet halsoverkop uit de kast worden gehaald en in de openhaard in worden gegooid. Paolo de Mas van de Universiteit Leiden geeft tegenover het Parool aan dat er geen sprake is van een ‘lange arm’ vanuit Marokko naar Nederland toe. Zoiets is simpelweg te lastig te organiseren. Daarbij komt dat het maatschappelijk engagement met Marokko vanuit de Nederlands-Marokkaanse gemeenschap volgens De Mas verbleekt ten opzichte van – bijvoorbeeld – de Turkse gemeenschap. En nee, trompetterende vuvuzela’s en een Marokkaans voetbalshirt dragen tijdens een WK tellen in dit opzicht niet mee als maatschappelijk engagement. Maar goed, voorlopig nog geen paniek dus. Koning Mohammed roept Marokkaanse staatsburgers in Europa wel op om terug te keren naar Marokko om bij te dragen aan de samenleving. Opmerkelijk genoeg krijgt de koning steun uit totaal onverwachtse hoek: Geert Wilders vindt het namelijk een  top-idee , alle Marokkanen eruit.

Desalniettemin ben ik wel een warm pleitbezorger van een dienstplicht. Alleen dan geen Call of Duty-dienstplicht, maar een maatschappelijke. En dan niet specifiek voor Marokkaanse Nederlanders, maar voor iedereen. En die komt er ook. In Nederland. Zeer snel, zelfs. Je kan je dus wel voorstellen dat ik best blij werd toen ik hoorde dat er vanaf september een pilot van start gaat van een maatschappelijke dienstplicht. Dertienduizendmensen tussen de vijftien en de dertig jaar doen mee aan circa 38 projecten in de sport-, zorg-, en cultuursectorom zo die gouden fucking sticker in hun paspoort te krijgen. 

Nu snap ik heel goed dat het draagvlak allesbehalve vanzelfsprekend is voor zo’n maatschappelijke dienstplicht. “Kil, ben je gek!? Die shit is niks voor mij man”, hoor ik sommigen al denken. En tijdgebrek is ook onhandig - want hoe plak je nou weer een x aantal uur per week aan poep scheppen of luiers verschonen aan het oh-zo-drukke eerstewereldleven? Begrijp me niet verkeerd - ik ben het hier volmondig mee eens, te meer als iets dergelijks van hogere hand opgelegd wordt zonder mogelijkheid tot inspraak. Daarnaast zijn de ChristenUnie en het CDA vrijwel de enige partijen die het idee ondersteunen. Desalniettemin is zo’n dienstplicht uiterst belangrijk, omdat een ‘participatiemaatschappij’ als de Nederlandse naar mijn mening steeds afhankelijker wordt van ‘sociale wederkerigheid’. Dat vergt een beetje toelichting. Dat snap ik wel, lellebel.

Nederland draait al sinds jaar en dag mee in de top van de wereldeconomie. En dat hebben we te danken aan nijverheid, wereldwijde handel en innovatie. Met name dat laatste is sinds een kabinet of tien een belangrijk speerpunt in de wijze waarop we geld verdienen. Het moet allemaal sneller, nieuwer en beter. Want het kan allemaal sneller, nieuwer en beter. Maar naar mijn mening hoort daar ook het punt ‘socialer’ bij. Bedrijven dragen hier steeds meer aan bij in het kader van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Door bijvoorbeeld klimaatbewust shit te produceren. Ook de burger neemt in grote mate haar maatschappelijke verantwoordelijkheid. Als je je bedenkt dat volgens een onderzoekvan het CBS uit 2015 een op de twee Nederlanders zich ongeveer een uur per week inzet voor de samenleving in welke vorm dan ook (buiten werk), dan is dat niet slecht. Uit datzelfde onderzoek blijkt overigens ook dat mensen tussen de vijftien en 35 op dit vlak het actiefst zijn. Dat aantal neemt na de 35 ^e levensjaar af. 

Mijn collega Francisco van Jole opperde onlangs in een  Joop-opiniestuk  dat een dergelijke dienstplicht vooral ook voor ouderen bestemd moet zijn. Dit omdat zij dan iets terug kunnen doen voor de samenleving waar zij jarenlang van genoten hebben. En dat klopt ook wel, maar die sociale wederkerigheid hoeft zich niet enkel en alleen binnen een bepaalde leeftijdsgroep te manifesteren. Het voordeel van een dienstplicht is dat je als staat sociale wederkerigheid ankert in het Nederlands staatsburgerschap. Op die manier draag je volgens mij het imago van een participatiemaatschappij op adequate wijze uit. Niet alleen aan je eigen bevolking, maar ook aan het buitenland. Het is immers diezelfde sociale wederkerigheid die ervoor zorgt dat je er nooit alleen voor staat in Nederland. Zelfs als het soms misschien wél zo lijkt.

Ik heb trouwens een teringhekel aan Call of Duty.