Ik ben moslim en vóór Geert Wilders’ Mohammed-expositie

Het politiek seizoen is nog maar net begonnen en wij hebben nu al de woede van niet één, maar twee landen op de hals gehaald: Suriname en inmiddels ook Pakistan. Want naast Stef Blok, die Suriname in een  geheime opname  een ‘failed state’ noemt, is daar (weer) Geert Wilders. Hij wil in november een cartoonwedstrijd organiseren waarbij tekenaars illustraties van de islamitische profeet Mohammed kunnen exposeren. En jawel hoor - het regent bedreigingen. Openbare bedreigingen. Met één bedreiging in het bijzonder die het gevaar van represailles heel dichtbij brengt: een 26-jarige Pakistaanse man spreekt zijn bedreiging aan het adres van Geert Wilders gisteravond zonder gêne uit in een video op Den Haag Centraal. Met een razendsnelle arrestatie als gevolg. 

Het zijn angstaanjagende taferelen: zowel de expositie als de daaropvolgende bedreigingen. Dit alles ontroert mij als Nederlander, moslim, en - boven alles – mens van vlees en bloed. Daarnaast ben ik woedend, want van beide kanten wordt op misselijkmakende wijze omgegaan met het vrije woord.

Laat ik maar gelijk met de deur in huis vallen: ik ben vóór Wilders’ expositie. Ik vind dat hij alle ruimte moet krijgen om dit te kunnen organiseren. En die krijgt hij ook – in een besloten ruimte, nota bene. Niet iedereen krijgt er dus mee te maken: ik niet, en jij – naar alle waarschijnlijkheid – ook niet. Geen 'in your face'-praktijken. Betekent dit dat ik een afvallige lul ben die uit is op likes en kliks? Nou, dat eerste niet. Ik ben en blijf gewoon moslim. Maar dat tweede wel. En dat komt omdat ik het ontzettend belangrijk vind dat dit gelezen wordt. 

Desalniettemin hoef ik zelf he-le-maal niets van die expositie mee te krijgen. Sterker nog: ik vind het hele gebeuren ronduit slecht en smakeloos. En niet omdat het afbeelden van de profeet binnen de islam en de gemeenschap aldaar blasfemisch is, maar omdat dit je reinste effectbejag is. Wilders is een doorgewinterde politicus, en hij is zich er meer dan bewust van dat dit soort initiatieven tot woedende reacties leidt. Dit kan hij dan zodanig inzetten om meer goodwill te creëren binnen zijn achterban. Maar goed - dit is Nederland, en het is Wilders’ (democratisch) recht – als burger en politicus – om dergelijke uitingen van de islamitische profeet tentoon te stellen. De wet op godslastering – voor zover ‘toepasbaar’ – is allang uit het wetboek van strafrecht gescheurd. Dus ook juridisch gezien, is er weinig op aan te merken. 

Maar nee, zo werkt het niet, want Geert is een ongevoelige zak die je nog niet aan het emotioneren krijgt als je hem vastgebonden op een stoel gooit ergens in een moskee in Venlo en vervolgens een emmer gesneden uien onder z’n mik gooit ÉN een treurige fucking uitzending van de ‘Halal Carebears’ laat zien. Er gebeurt niks. Althans, zo hoor ik veel van Wilders’ critici denken. Want zeg nou zelf – de kritiek behelst vooral zijn onsympathieke c.q. ongevoelige kijk op de islam. Door de jaren heen is ook gepoogd een cordon sanitaire om de man heen te bouwen. En dat terwijl – als je dan toch even politiek-strategisch wil praten – je hem JUIST als moslim/politiek Links/transgender/astronaut zou moeten aanmoedigen controversiële initiatieven als zo’n expositie te ondernemen. Op die manier ontneem je namelijk ontzettend veel van zijn politieke ammunitie op het punt van het vrije woord. Want als iedereen vrede heeft met Wilders acties en gezever, heeft de beste man vrij weinig te klagen. Want dat doet Wilders in veel van zijn betogen: klagen. 

Al met al heb ik weinig goeds te zeggen over Wilders op dit punt. Maar dat geldt ook voor de islamitische gemeenschap. Allereerst geldt: de verontwaardiging vanuit Pakistan is goed voor te stellen. Het land is immers voor een kleine 98 procent islamitisch. De islam is op dusdanig grote wijze onderdeel van het staatsburgerschap, en dan is een normatieve aanval op de profeet een aanval op het land.

De in sommige gevallen daaruit volgende bedreigingen, daarentegen, dragen bij aan de wijze waarop de discussie over vrijheid van meningsuiting steeds meer een beerput van ellende begint te worden. Daarnaast geldt dat deze bedreigingen kwaadwillende fundamentalisten in de hand kunnen werken: want wij – de moslimgemeenschap – “worden bedreigd door de heidenen uit het Westen.”

Wij hebben wederom te maken met een misselijkmakende gang van zaken waarbij er alleen maar goede verliezers en foute winnaars zijn. De discussie over het vrije woord wordt steeds onprettiger door dit soort botsingen, en de polarisering wordt als gevolg in rap tempo doorgezet. Heerlijk, die maatschappelijke progressie. Maar goed – wat kunnen wij nu doen? 

In de woorden van Geert Wilders. Wij moeten gewoon ‘ff normaal doen, man’. En dat meen ik. Alleen staat in dit geval ‘normaal doen’ voor het creëren van een grootschalig cultuurrelativisme. Van zowel Nederlandse als – in dit geval – Pakistaanse kant. Culturen zijn gewoonweg – met alle normen en waarden van dien – niet met elkaar te vergelijken. In Nederland is het vrije woord een heilig goed en daarin is ook godslastering – of in ieder geval bespotten en plagen – een belangrijk element. Het gebrek aan die (gedeeltelijke) invulling van het vrije woord in een ander land is geen reden om dat land en zijn bevolking te betichten van een gebrek aan vrijheid. Het vrije wordt in dit geval in Pakistan op andere manieren ingevuld. 

Aan de andere kant geldt dat de allerheiligste status van de islam binnen een islamitisch land als Pakistan niet betekent dat de daarbij horende normen en waarden zomaar door iedereen in het Westen gedeeld moeten worden. Maar goed, dat duurt denk ik nog even. 

Weet je. Dit alles heeft wel wat weg van een cartoon. Kan iemand alvast beginnen met tekenen? Dan organiseer ik wel een expositie.