Wat is het verschil tussen illegale en legale wiet?

Een joint opsteken is in Nederland al lange tijd legaal, maar het kweken van wiet en de verkoop ervan aan coffeeshops niet. Door een overheidsexperiment komt daar misschien verandering in, maar hoe gaat dat eruitzien?

Met het experiment ‘gesloten coffeeshopketen’ hoopt de overheid erachter te komen of het volledig legaliseren van wiet een goede invloed heeft op volksgezondheid, criminaliteit en veiligheid. Sinds 2017 is de overheid bezig met de proef, maar op 15 december 2023 ging de test officieel van start in Breda en Tilburg. Sinds juni zijn ook Zaanstad, Groningen, Almere, Arnhem, Nijmegen, Maastricht, Heerlen en Voorne aan Zee aangesloten. In Spuiten en Slikken gaat presentator Roos langs bij een coffeeshop om de voor- en nadelen te bespreken.  

Ze bezoekt Joachim, die een coffeeshop runt in Amsterdam. Hij baalt dat hij niet mee mag doen aan het experiment: ‘Wij strijden al heel lang om het te legaliseren en op een normale manier te produceren. Ik vind dat de consument – de roker – er recht op heeft. Nu verkopen we wiet die je officieel niet mag testen; dat doen we wel, want je moet weten wat je verkoopt.’  

‘Onder de microscoop kan je zien of er schimmel in zit’, aldus Joachim. ‘Sommige kwekers gebruiken insecten als roofmijt of spint, dat zou er ook nog in kunnen zitten. Dat gebeurt nog best vaak, omdat het nog illegaal is om te kweken. Die kweker is klaar en wil z’n geld hebben, dus die stopt het in een zak, maar als het nog niet goed gedroogd is, gaat het schimmelen.’ Daarnaast is er nog een belangrijke reden om te testen. ‘Je wil natuurlijk weten hoe sterk de wiet is. Dat uit zich in een THC-percentage.’ THC is de belangrijkste werkzame stof in wiet en hasj.

‘Dan zou je dat testen in de fabriek doen, zoals het hoort’, zegt Joachim. ‘Als ik een flesje ice tea koop, dan staat op het etiket precies wat erin zit. Ik vind het belangrijk dat mensen gewoon een eerlijk product kunnen kopen.’  

Ook het leveren zou gemakkelijker worden als het kweken van wiet en de verkoop ervan aan coffeeshops legaal is: ‘Je hoeft niet meer dat kat-en-muisspel te spelen aan de achterkant. Je wil dat de leveranciers op de loonlijst kunnen en verzekerd zijn.’  

Joachim is positief over het experiment, maar volgens hem is er nog een klein aandachtspunt: ‘Er moeten meer soorten komen.’ Op dit moment ligt zijn shop namelijk vol met allerlei verschillende soorten wiet en hasj. De capaciteit van het experiment is alleen nog lang niet zover. ‘Er zijn nu tien vergunningen verleend, drie daarvan zijn klaar en misschien dit jaar nog twee andere. Dat is veel te weinig voor alle shops in Nederland. De politiek is een markt aan het legaliseren die nog niet bestaat. Er is al een andere markt en die heeft hele goede wiet. Je moet goede wiet maken, die kan concurreren met de zwarte markt, en deze voor een goede prijs verkopen. Dan komen de mensen vanzelf. Elke kilo die je legaal verkoopt over de toonbank is een kilo minder op de illegale markt.’