Wat hebben Pride en BLM met elkaar te maken?

Allebei zijn het bewegingen waarvan de stem steeds luider klinkt in de maatschappij. Maar wat hebben ze nog meer gemeen? En kunnen ze elkaar misschien versterken?

Allebei een geschiedenis van onderdrukking, van ongelijke behandeling, van vechten voor gelijkheid, en ook allebei op een zoektocht naar de eigen identiteit. Allebei trots, allebei miskend en allebei meer dan ooit op de barricades: de lhbt+-gemeenschap en de zwarte gemeenschap.

Raakvlakken genoeg dus, en waar ze naar streven is hetzelfde: een gelijke behandeling. Sinds juli vorig jaar - toen de strijd tegen racisme wereldwijd oplaaide en voet aan de grond kreeg - is er een Nederlandse beweging voor de groep mensen bij wie deze twee gemeenschappen samenkomen: Black Pride NL. In een interview met Expreszo legt oprichter Naomie Pieter uit: 'We noemen het een mensenrechtenbeweging die zwarte lhbt’ers centreert, en daarnaast focust op lhbt’ers van kleur, biculturele lhbt’ers, diens vrienden, familie en allies.”

Pride en de strijd voor inclusiviteit
Pieter was een van de gasten van de kennissessie Pride en de strijd voor inclusiviteit die vorig zomer georganiseerd werd door TivoliVredenburg en BNNVARA. Of ze Pride nog een beetje gaat vieren, wordt haar eerst gevraagd. 'It’s not a party', zegt ze. 'Daarmee bedoel ik dat de emancipatie van sommige leden uit onze gemeenschap er nog niet is. Voor sommigen is het homohuwelijk het eindpunt. Dat hebben we, nu zijn we vrij. Maar voor heel veel mensen zijn we er nog niet. Zolang bepaalde medicijnen er nog niet zijn. Zolang we nog geen ‘X’ in ons paspoort kunnen hebben. Zolang er geen safe spaces zijn voor black queer people, trans people: we ain’t there yet.'

No lives matter until black queer lives matter
Samen met organisaties als Black Queer & Trans Resistance Netherlands is ze strijdbaar, juist voor die kleine groep die op twee fronten verandering wil. Op 25 juli had deze beweging een eigen demonstratie op het Museumplein, bedoeld om zich uit te spreken tegen politiegeweld, institutioneel racisme en discriminatie door de Nederlandse overheid. Verder werden vorige generaties die onderdrukt zijn geweest herdacht.

Een greep uit de teksten op de borden: ‘One love, one species’ en ‘No lives matter until black trans lives matter’. In het publiek zijn mensen van alle kleuren te zien. Queer of niet queer. Zwart, wit, jong, oud. 

Pieter legt nog eens uit: 'Black pride is een movement. Het doel is om een gemeenschap te creëren waar iederéén zich welkom voelt. Maar dat is het nog niet. Ik voel me op heel veel plekken nog niet veilig. En ik weet dat heel veel mensen met mij zich nog niet veilig voelen op heel veel plekken.'

Is iedereen welkom?
Er is veel lof voor de beweging, en support vanuit de BLM-hoek en de lhbt’ers onderling. Maar kritiek is er ook. Want hoe inclusief zijn ze? Ben je als witte heteroman ook welkom? Of als witte homo? In een interview met VICE zegt Pieter bijvoorbeeld over de Pride: 'Voor homoseksuele mannen die niet van kleur zijn is Pride makkelijk om te vieren, maar niet iedereen kan er even makkelijk zichtbaar zijn. Wat als je nog niet uit de kast bent, of heel kwetsbaar bent? Wat mij betreft mag die hele Canal Parade weg. Die Canal Parade zegt eigenlijk: “Hey kijk, dit is de realiteit van lhbt’ers! Wat fijn dat ze zichzelf kunnen zijn! En daar zijn we trots op!” Maar voor een heleboel mensen is dat helemaal niet zo.'

En later, in TivoliVredenburg: 'Het gaat over mijn eigen emancipatie, over mijn zelfbeschikking.' Of, zo legt ze uit: 'Het is geen beweging tegen jou, het is gewoon ik, die zichzelf veilig voelt met mijn mensen. Hoe is dat dan een tegenbeweging?' Iedereen is welkom op zo’n demonstratie of thema-avond, zegt ze. 'Maar weet dat het moment dan over zwarte queer mensen gaat. Als je dat wil vieren? Wees welkom. En zo niet? Kom dan gewoon niet.'

Tikje fel? Misschien, maar even later helpt ze toch nog even herinneren: 'Uiteindelijk willen we dat de wereld een safe space wordt voor iedereen. Queer, black, vrouw, maar ook ieder ander. En daar blijven we voor strijden. Samen als het kan, samen als het moet.'