Wat als jonge mensen het voor het zeggen hebben in Den Haag?

Steeds meer jongeren gaan naar de stembus tijdens verkiezingen, maar een groot deel van hen heeft niet het idee dat de politiek er voor jongeren is. Er lijkt een grote kloof te zijn tussen jongeren en de politiek. Welke onderwerpen staan bij jongeren hoog op de agenda? 

De Marker ging eerder de straat op met de vraag: Wat zou jíj veranderen als je premier zou zijn?

De rente over je studieschuld, het openbaar vervoer en het klimaatbeleid: het zijn grote thema’s die jongeren aangaan en waar de politiek over besluit. Nederland telde volgens een telling van het CBS op 1 januari 2023 bijna 5 miljoen inwoners die jonger waren dan 25 jaar. Dat is maar liefst 28% van de bevolking. Toch ligt de opkomst van jongeren bij de verkiezingen vaak veel lager dan bij andere leeftijden, terwijl de verkiezingen ook over hen gaan.

Van de stemgerechtigde jongeren heeft 56 procent weinig tot geen vertrouwen in de politiek, blijkt uit onderzoek van NPO3, 3Vraagt en De Marker. Twee derde van de jongeren heeft namelijk het gevoel dat de politiek niet of nauwelijks bezig is met wat voor hen belangrijk is. ‘Als je als jongere een Tweede Kamerdebat aanzet en je hoort alleen maar lastige woorden en het gaat over onderwerpen waar je niks mee te maken hebt, dan heb je het gevoel dat politiek heel ver van je weg staat’, vertelt Kimberley Snijders in Vroeg!. Als voorzitter van de Nationale Jeugdraad houdt ze zich onder andere bezig met het betrekken van jongeren in de politiek. ‘Politiek is de bus die je naar school neemt, de boodschappen die duurder worden en of je wel of niet op je zestiende mag stemmen.’ Door het concreet te maken kom je erachter dat de politiek ook over jou gaat. ‘Dan begint het echt te leven.’

‘Ik denk dat we jongeren moeten betrekken bij de politiek en moeten vragen om te gaan stemmen, omdat ze wel invloed hebben op wie hen vertegenwoordigt’, vertelt Rafke Hagenaars, voorzitter van scholierenorganisatie LAKS. ‘Er liggen grote thema’s voor ons: klimaat, onderwijs, werk, en of we wel een huis kunnen vinden. Thema’s waar we ons als jongeren zorgen over maken en waar we nu onze stem over kunnen laten horen.’

Ondanks dat jongeren zich benadeeld voelen door de politiek is het grootste gedeelte wel van plan om te stemmen, volgens hetzelfde onderzoek van De Marker. ‘Daardoor kunnen jongeren een groot aandeel hebben in de verkiezingsuitslag.’ Deze generatie heeft opgeteld meer dan een kwart van de zetels in de Tweede Kamer. Dat is meer dan de huidige grootste partij: de VVD.

Iedereen boven de 18 jaar met een Nederlandse nationaliteit mag op 22 november het stemhokje in duiken. Voor thema’s die jongeren aanspreken zul je dus ook oudere generaties moeten enthousiasmeren: een kwart van Nederland is namelijk 65+. Hoe zorg je ervoor dat zij ook stemmen voor een partij die bijvoorbeeld opkomt voor de pechgeneratie? ‘Ik denk dat je ze bewust moet maken dat het gaat om hun kleinkinderen en de toekomstige generatie waar ze ook mee in verbinding staan’, aldus Kimberley. Rafke onderschrijft dit: ‘Een politieke keuze kan heel persoonlijk zijn en je wilt iemand niet altijd tegenzitten. Daarom is het juist alleen maar belangrijk dat we op een respectvolle manier het gesprek aangaan.’